3 bí mật giúp bạn nói trôi chảy như người Anh

Khi gặp một người bản ngữ, thông thường bạn sẽ rơi vào cảm giác lúng túng vì dường như thứ tiếng Anh họ nói không giống những gì mình được học ở trường.

23:25 04/05/2017

Dù đã dành nhiều thời gian học , đến khi bước vào môi trường người bản ngữ, nhiều người như tiếp xúc phải một ngôn ngữ lạ. Dường như có điều gì đó ngăn chặn dòng chảy giao tiếp, khiến họ cảm thấy mất tự nhiên, không thể suy nghĩ hay nói một cách trôi chảy.

Trong bài viết này, tác giả chỉ ra ba yếu tố và cũng chính là ba bí mật hiếm khi được dạy trong trường học về khả năng nói tiếng Anh một cách trôi chảy. 

Sự hòa quyện của âm thanh (Sound morphing)

Thuật ngữ này chỉ cách một người bản địa ngắt, nối, hòa trộn các âm thanh khi nói chuyện khiến các từ ngữ trở nên khác so với được đọc riêng lẻ. Nếu bạn không hiểu họ nói gì, đó không phải vì họ nói quá nhanh hay dùng quá nhiều từ mới, từ lòng. Lý do là sự hòa quyện âm  thanh.

Bất cứ ai cũng gặp khó khăn trong quãng thời gian ban đầu để quen với cách người bản địa "chơi" với âm thanh. Trong khi đó, 99% các lớp tiếng Anh không dạy điều này mà chỉ tập trung vào việc đọc từng từ rồi ghép các từ ấy thành câu.

Để minh họa cho đặc điểm này, bạn có thể lần lượt nghe đoạn ghi âm một câu nói dưới đây, theo kiểu "textbook pronunciation" (đọc theo kiểu trong sách) và "naturally" (kiểu nói tự nhiên).  Câu nói được đưa ra trong ví dụ là "What are you going to get when you go to the store tonight with the wife and kids?".

Với lần đọc thứ nhất, bạn gần như nghe được hết, hoặc ít nhất, hiểu được ý chính của câu. Với lần thứ hai, nhiều người gần như không hình dung được người nói đang đề cập đến nội dung gì. Đây chính là cách nói của người bản ngữ.

Từ nối được dùng trong văn nói (Discourse Markers)

Yếu tố này bao gồm một tập hợp những từ, cụm từ tham gia vào trong một ngôn ngữ giúp người nói có thể bổ sung, liên kết, xoay chuyển từ ngữ, tạo khoảng nghỉ, lên giọng, nhấn nhá. Khái niệm này có vẻ phức tạp, nhưng bạn có thể dễ dàng nhận ra sự xuất hiện của những cụm từ này và vai trò của chúng với ví dụ sau. 

Hai câu nói này có cùng nội dung, nhưng có cách nói khác nhau với hiệu quả diễn đạt khác nhau. Cách nói thứ nhất có sử dụng những từ nối đặc trưng: "So, Look, you see, I’m not like totally fluent in Italian, you know, but it’s kind of similar to Spanish. Well, I mean, they aren’t exactly the same, but they have kind of like similar grammatical structures, you know"?

Cách nói thứ hai giống như đọc từ một cuốn sách chuẩn mực: "I’m not totally fluent in Italian, but it’s similar to Spanish. They aren’t exactly the same, but they have similar grammatical structures".

Cách nói thứ hai chính xác hơn về mặt ngữ pháp, rõ ràng hơn nhưng người bản ngữ lại thích cách nói nhấn nhá thứ nhất hơn, vì họ không muốn nói đều đều như một con robot không cảm xúc. Một chút lưu ý là, trong ví dụ trên, cách nói thứ nhất có sự cường điệu trong sử dụng những từ đặc trưng văn nói nhằm giúp bạn thấy rõ hơn sự khác biệt của hai kiểu nói chuyện. Trên thực tế, nếu bạn dùng quá nhiều những từ này, diễn đạt sẽ phản tác dụng, trở nên ngập ngừng như thể bạn không chắc chắn về điều mình đang nói.

Một số từ nối phổ biến trong văn nói có thể kể đến: well, so, look, kind of/kinda, like, alright, you know, anyway, actually, now.

Ngữ âm, ngữ điệu

Bí mật cuối cùng là một nhóm các yếu tố thuộc về phát âm như ngữ âm, ngữ điệu quyết định đến khả năng nghe hiểu và quen với tốc độ thông thường trong những cuộc hội thoại tự nhiên. Sự thật là phần lớn mọi người đều học nói sai cách. Bạn không thể học ngôn ngữ một cách máy móc hay chỉ qua sách vở.

Giọng (accent) hoàn toàn không phải là vấn đề. Mọi người quá quan tâm vào cách nói từng từ đơn lẻ mà bỏ quên giai điệu trong một câu nói, thể hiện trong nhịp điệu, cách chúng ta nói chuyện, sử dụng từng từ ngữ.

Ba mẹo nhỏ để nắm bắt cách phát âm của một ngôn ngữ:

Lắng nghe giai điệu ẩn chứa đằng sau từ ngữ

Thay vì tập trung vào việc nói chính xác từng từ ngữ trong một câu, bạn hãy thử tập trung vào lắng nghe chất âm nhạc của mỗi ngôn ngữ. Patty Kennedy - một chuyên gia về chất giọng (accent specialist) cho biết "Vấn đề là bạn đang cố nói ngôn ngữ của chúng tôi theo kiểu nhịp điệu ngôn ngữ của bạn". Cô cho biết, tiếng Anh là một ngôn ngữ theo nhịp điệu đến mức mọi thứ có thể gõ nhịp bằng trống. Thậm chí, có một video đã chứng minh tiếng Anh có nhịp điệu bằng cách để hai người nói chuyện với nhau bằng những từ vô nghĩa nhưng khiến tất cả người xem nghĩ rằng đó là tiếng Anh bởi sự mô phỏng chính xác nhịp điệu, sự nhấn nhá của những người bản địa khi nói chuyện.

Học cách nói hòa trộn âm thanh

Người Mỹ và người Canada thường hòa lẫn, nối các từ trong câu thành một từ. Vì thế, đừng đọc lần lượt từng từ một mà hãy tưởng tượng rằng khoảng cách giữa các từ bị xóa bỏ, chẳng hạn "with the wife" sẽ được nói thành "wi-the-wife" hay câu "Where is Bob? Bob is on the phone?" sẽ  trở thành "WherezBob? BobizOn ThePhone?".

Bắt chước người bản ngữ

Bắt chước là một trong những cách hay nhất để bạn có thể nắm bắt được nhịp điệu, giai điệu của ngôn ngữ. Để nói chuẩn, bạn phải thực sự làm chủ, luyện tập những bộ phận chịu trách nhiệm phát âm của mình: lưỡi, má, môi, miệng và cố nói cường điệu lên. Hãy uốn lưỡi, lắng nghe âm nhạc, bắt chước người bản ngữ và ghi âm lại để kiểm tra cho đến khi biến giai điệu ấy thành của mình.