800.000 người nhập cư Mỹ rơi vào thế “tuyệt vọng”

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra quyết định bãi bỏ chương trình Trì hoãn Hành động đối với Người nhập cảnh Mỹ khi còn nhỏ, gọi tắt là DACA, có hiệu lực dưới thời chính quyền tiền nhiệm Barack Obama. Quyết định này khiến dư luận Mỹ và các nước Mỹ Latinh lên tiếng phản đối.

00:56 17/09/2017

Tuần hành yêu cầu duy trì chương trình DACA tại New York

Bất chấp những lời cảnh báo của các nghị sĩ hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, ngày 5-9-2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố chấm dứt chương trình bảo vệ 800.000 người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ từ khi còn nhỏ.

Chấm dứt bảo vệ người nhập cư bất hợp pháp khi còn nhỏ

Trong một tuyên bố, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Jeff Sessions nêu rõ: Chương trình Trì hoãn Hành động đối với Người nhập cảnh Mỹ khi còn nhỏ có hiệu lực dưới thời chính quyền tiền nhiệm Barack Obama đã bị hủy bỏ. Ông Sessions lập luận rằng chương trình này là vi hiến và đã khiến việc làm của hàng trăm nghìn người Mỹ rơi vào tay những người nhập cư bất hợp pháp.

Chính quyền của Tổng thống Trump cũng yêu cầu Quốc hội Mỹ đến ngày 5-3-2018 phải thông qua luật thay thế DACA. Theo các quan chức chính quyền, chính phủ sẽ không chấp nhận thêm người nhập cư không có giấy tờ để tránh phải trục xuất họ.

Các quan chức chính quyền cho biết những người tham gia chương trình DACA hiện tại có giấy phép hết hạn trước ngày 5-3-2018 sẽ có thể được gia hạn tình trạng của họ nếu nộp hồ sơ trước ngày 5-10. Nhưng nếu Quốc hội không thông qua luật thay thế DACA vào tháng 3, hàng trăm ngàn người nhập cư không có giấy tờ ở Mỹ theo chương trình này vẫn có thể bị trục xuất. 

Không nằm ngoài dự đoán của giới quan sát, quyết định hủy bỏ chương trình tạm hoãn trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ từ khi còn nhỏ của Tổng thống Mỹ Trump đã ngay lập tức vấp phải sự phản đối của dư luận trong nước và khu vực Mỹ Latinh với quan ngại rằng khoảng 800.000 thanh niên lớn lên ở Mỹ đang đối mặt với một tương lai mù mịt.

Bừng bừng phản đối

Nhằm phản đối quyết định của Tổng thống Trump hủy bỏ DACA, chính quyền 15 bang của Mỹ và Quận Columbia đã cùng nộp đơn kiện chính quyền liên bang. Trong đơn kiện nộp lên tòa án liên bang New York ngày 6-9, tổng chưởng lý 15 bang cùng khu vực Quận Columbia cáo buộc chính quyền của Tổng thống Trump có hành vi phân biệt đối xử với những người nhập cư gốc Mexico, chiếm 78% số người được DACA bảo trợ, vi phạm nguyên tắc xét xử công bằng được quy định trong Hiến pháp Mỹ cũng như gây thiệt hại cho cư dân, các thể chế và nền kinh tế của các bang này.

Tham gia đơn kiện này có New York, Massachusetts, Washington, Connecticut, Delaware, Hawaii, Illinois, Iowa, New Mexico, Carolina Bắc, Oregon, Pennsylvania, Rhode Island, Vermont và Virginia.

Phát biểu với báo giới, Tổng chưởng lý bang New York Eric T. Schneiderman khẳng định người nhập cư là "nguồn sống" của bang New York và quyết định của Tổng thống Trump đã hủy hoại cuộc sống của 42.000 người dân New York, những người đang được sống một cuộc sống đúng nghĩa nhờ chương trình này. Ông nhấn mạnh những người này luôn tuân thủ pháp luật, đóng thuế đầy đủ và xứng đáng được ở lại nước Mỹ để cống hiến và thực hiện "giấc mơ Mỹ" của mình. Ngoài ra, ông Schneiderman cảnh báo việc bãi bỏ DACA sẽ gây ra tổn thất kinh tế to lớn cho New York.

Các ý kiến phản đối cũng vang lên khắp "Thung lũng Silicon" với các doanh nghiệp công nghệ hàng đầu thế giới tuyển dụng nhiều người thuộc diện được hưởng ưu tiên từ DACA. Những "đại gia" công nghệ của Mỹ như Apple, Facebook, Microsoft hay Google lâu nay đã phản đối các chính sách nhập cư của chính quyền Tổng thống Trump vì những công ty này phụ thuộc rất nhiều vào lực lượng lao động trẻ đến từ nhiều nước đã kêu gọi Quốc hội hành động với ưu tiên là bảo vệ những người nhập cư trẻ tuổi. Nhiều đối tác của Tổng thống Trump và chính khách đảng Cộng hòa cũng bày tỏ lo ngại rằng chính sách này có thể gây thiệt hại cho nền kinh tế và đi ngược lại các giá trị mà lâu nay nước Mỹ theo đuổi. 

Cựu Tổng thống Mỹ Obama cũng đã chỉ trích quyết định của chính quyền đương kim Tổng thống Trump xóa sổ một chương trình dưới thời Obama nhằm bảo vệ những người nhập cư bất hợp pháp tới Mỹ từ khi còn nhỏ khỏi bị trục xuất là "tàn nhẫn" và "sai trái". Chia sẻ trên trang Facebook cá nhân, ông Obama nhấn mạnh “Đây là một quyết định mang tính chính trị và là một câu hỏi về mặt đạo đức".

800.000 người nhập cư trẻ tuổi không có giấy tờ nhập cư hợp lệ đứng trước nguy cơ bị trục xuất khỏi Mỹ 

Cựu Tổng thống Obama cho biết: “Cho dù người Mỹ có quan ngại hay phàn nàn thế nào về người nhập cư, nhưng nhìn một cách tổng thể, chúng ta cũng không nên đe dọa tương lai của nhóm người trẻ này, những người hiện diện tại đây không phải lỗi của họ, những người không đề ra mối đe dọa nào, không tước đoạt bất kỳ thứ gì từ chúng ta cả.”

Trong khi đó, trước Nhà Trắng, hàng trăm người biểu tình cũng tụ tập để phản đối quyết định hủy bỏ DACA của Tổng thống Mỹ Trump.

Quyết định bãi bỏ DACA của Tổng thống Mỹ Trump cũng vấp phải nhiều ý kiến phản đối từ các nước khu vực Mỹ Latinh như Mexico, El Salvador, Guatemala và Honduras - những nước có số lượng lớn công dân thuộc diện được DACA bảo trợ. Các nước này tuyên bố sẽ vận động hành lang để các nhà lập pháp Mỹ bảo vệ những người nhập cư đến Mỹ từ nhỏ. 

Bộ Ngoại giao Mexico tuyên bố sẽ hành động thông qua kênh ngoại giao và dựa trên quy định quốc tế để Quốc hội Mỹ đưa ra một giải pháp nhanh chóng về vấn đề này, đồng thời cho biết đã gửi thư cho các nhà lập pháp Mỹ kêu gọi giải quyết vấn đề nhằm đảm bảo quyền lợi và công lý cho những trẻ thuộc diện trên. Bộ này cũng cho biết sẽ liên hệ với Bộ An ninh nội địa Mỹ để theo sát quá trình thực hiện biện pháp mà Chính phủ Mỹ vừa công bố.

Ngoài ra, Chính phủ Mexico cũng khẳng định sẵn sàng tiếp nhận các đối tượng bị Mỹ trục xuất, tạo điều kiện để họ nhanh chóng hòa nhập cộng đồng. Hiện có gần 625.000 công dân Mexico đang được DACA bảo hộ. Trong khi đó, El Salvador, Guatemala và Honduras cũng có hàng chục nghìn công dân được bảo hộ theo chương trình DACA.

DACA và tác động khi bị hủy bỏ

Tổng thống Donald Trump bỏ chương trình DACA, cho Quốc hội sáu tháng để giải quyết

Chương trình DACA được thông qua theo sắc lệnh hành chính năm 2012 của Tổng thống Obama trao quyền cư trú tạm thời và các ưu tiên việc làm cho những đối tượng đến Mỹ bất hợp pháp khi chưa đủ 16 tuổi.

Chương trình này cho phép những người nhập cư dưới 31 tuổi, đến Mỹ từ khi còn là một đứa trẻ có thể nộp đơn xin hoãn trục xuất, có nghĩa chính phủ sẽ không trục xuất họ trong 2 năm và cho họ cơ hội làm việc hợp pháp ở Mỹ. Những người này có thể tái nộp đơn xin DACA nếu họ vẫn đáp ứng yêu cầu. Cơ quan di trú và công dân sẽ quyết định từng trường hợp có thể ở lại hay không.

Trong suốt chiến dịch vận động tranh cử năm 2016, ông Trump đã đưa việc trục xuất người nhập cư trái phép làm trọng tâm và đã đẩy mạnh những vụ trục xuất kể từ khi nhậm chức Tổng thống Mỹ vào tháng 1-2017.

Bên cạnh việc bảo vệ hàng trăm nghìn việc làm cho người dân Mỹ trước sự “đổ bộ” của lực lượng lao động nhập cư, một số ý kiến bày tỏ quan ngại rằng việc Tổng thống Trump quyết định bãi bỏ chính sách nhập cư DACA sẽ khiến 800.000 người nhập cư trẻ tuổi không có giấy tờ nhập cư hợp lệ đứng trước nguy cơ bị trục xuất khỏi Mỹ mang theo giấc mơ dang dở và Mỹ mất đi khoảng 9,9 tỷ USD tiền thuế trong 4 năm tới và 433,4 tỷ USD trong Tổng sản phẩm quốc nội trong vòng 10 năm tới.