82 ứng cử viên đã bị ám sát trước mùa bầu cử ở Mexico

Ít nhất 82 ứng viên đã bị sát hại kể từ khi mùa bầu cử ở Mexico bắt đầu từ tháng 9 năm 2017. Đây có thể coi là đợt bầu cử đẫm máu nhất trong lịch sử gần đây ở Mexico.

13:00 29/04/2018

Bà Magda Rubio (42 tuổi) vừa mới công bố chiến dịch ứng cử Thị trưởng của một thành phố nhỏ ở miền Bắc Mexico thì một giọng lạnh băng dọa bà qua điện thoại lúc 2 giờ sáng: “Bỏ đi, không bà sẽ chết”. Đó là lần đầu tiên trong 4 lần bà Rubia nhận được lời dọa giết kể từ tháng 1-2018, nhưng người phụ nữ này vẫn tiếp tục tranh cử ở Guachochic, khu vực miền núi của bang Chihuahua vốn là tuyến đường “nóng” của các tập đoàn tội phạm ma túy.

Chính trị gia – nghề nguy hiểm

Trong những tháng gần đây, khoảng 82 chính trị gia Mexico đã bị bắn, đâm, đánh đập hoặc bị đốt cháy đến chết. Chỉ trong trung tuần tháng 4-2018, 4 ứng viên đã thiệt mạng. Mới nhất là ông Juan Carlos Andrade Magana tái tranh cử Thị trưởng Jilotlán de los Dolores thuộc tiểu bang Jalisco, phía Tây Mexico. Thi thể đầy vết đạn của ông được tìm thấy vào buổi sáng chủ nhật trong chiếc ô tô nhãn hiệu Toyota Prius bên ngoài thị trấn, khi ông vừa dự một đám tang trở về. Trước đó vài ngày, cô Maribell Barajas (25 tuổi) được đề cử tranh chức Phó Quận 22 Múgica, bang Michoacán được tìm thấy sau khi đã bị đâm chết.

Các nạn nhân là thành viên các đảng phái chính trị lớn và nhỏ và hầu hết ở các khu vực địa phương. Động cơ của các vụ việc thường là mang tính đe dọa cử tri và trả thù hay dằn mặt đối thủ. Một điều chắc chắn là cử tri sẽ có ít sự lựa chọn vào ngày 1-7, khi người Mexico đi bầu cử chọn ra các Nghị sĩ Quốc hội và Tổng thống mới.

Trước hiện tượng bùng phát các vụ ám sát ứng cử viên, Hiệp hội Thị trưởng Quốc gia Mexico (ANAC) đã nhắc nhở cơ quan chức năng rằng, không giống như các Nghị sĩ ở Thủ đô Mexico City luôn được các vệ sĩ bảo vệ và làm việc trong điều kiện tương đối an toàn, các lãnh đạo địa phương luôn bị nguy hiểm rình rập. Nhà báo Mexico Jose Reveles chỉ ra rằng, 172 lãnh đạo địa phương đã thiệt mạng kể từ năm 2006, khi Mexico phát động cuộc chiến chống ma túy. Chỉ mới năm ngoái, Thị trưởng Robell Uriostegui đã phải sơ tán khỏi Teloloapan bằng trực thăng quân đội sau khi ông bị các thành viên của băng nhóm tội phạm có tổ chức bao vây.

Tờ Milenio cho hay, Viện Bầu cử Quốc gia Mexico đã nhận được lời kêu cứu từ các ứng cử viên Nghị sĩ và nhà chức trách đã bắt đầu hành động. Có ý kiến cho rằng cần đề ra một dự thảo về an ninh nhưng với một lượng lớn ứng cử viên đang đua tranh vào hơn 18.000 vị trí ở các cấp trên toàn quốc, việc đảm bảo an ninh là vô cùng khó khăn.

Bàn tay bẩn của tội phạm có tổ chức

“Ma túy câu kết với chính trị không phải là một mối đe dọa mơ hồ. Đó là một thực tế”, cây bút chuyên về điều tra Jose Reveles nhận định. Các tập đoàn tội phạm ở Mexico không chỉ tìm cách kiểm soát các tuyến đường buôn lậu mà còn giành hợp đồng lớn với Chính phủ nhằm mục đích rửa tiền. Đó là lý do tại sao họ cài đặt cảnh sát, thủ quỹ, Chủ tịch hội đồng huyện và Thị trưởng có quan hệ với tội phạm và loại bỏ bất kỳ ai phản đối.

Tại Mexico, các ứng cử viên được lãnh đạo đảng đề cử mà không cần tham khảo ý kiến các thành viên có cùng cấp bậc. Theo phân tích của chuyên gia Buscaglia, tội phạm dễ dàng gây ảnh hưởng về mặt chính trị bởi việc đề cử ứng viên không minh bạch, các đảng đều được quyên góp tài chính, công tác kiểm tra, giám sát của cơ quan tư pháp và thuế còn yếu kém…

“Số lượng tổ chức Nhà nước móc ngoặc với mạng lưới tội phạm ngày càng tăng nhưng từ trước tới giờ chưa từng có một chiến lược để ngăn chặn điều này và cũng không có đủ các điều tra viên có khả năng để giải quyết”, ông Edgar Cortez, đại diện Tổ chức phi Chính phủ có tên IMDHD nói. Theo ông Edgar Cortez, bạo lực đơn giản sẽ tăng lên nếu thủ phạm không bị trừng trị.

Là một luật sư và nhà hoạt động nhân quyền, bà Rubio cho biết bà ứng cử với tư cách ứng viên độc lập để hối thúc Chính phủ làm nhiều hơn nữa cho người dân nghèo trong khu vực. Guachochic – thị trấn nhỏ nơi bà sinh sống nằm ở trung tâm của cái gọi là Tam giác vàng, điểm giao thoa của 3 bang Chihuahua, Sinaloa và Durango, một khu vực rải rác trồng thuốc phiện. Rubio cho biết, bà hốt hoảng khi kẻ nặc danh cảnh cáo: “Chúng tôi đang theo dõi bà. Đã đến lúc dừng lại”. Hiện giờ đi đâu bà cũng có 2 cảnh sát địa phương thường xuyên bảo vệ, nhưng nữ ứng cử viên này kiên quyết: “Tôi không thể bỏ cuộc. Tôi ở đây vì tôi muốn đất nước có sự thay đổi”.

“Các ông trùm tội phạm đang tìm cách cài vào các nhà lập pháp có quan hệ, loại bỏ các đối thủ và dọa các nhà cải cách, những người có thể cản trở việc làm ăn của chúng. Các băng nhóm tội phạm muốn chắc chắn rằng trong Chính phủ tiếp theo, chúng có thể duy trì mạng lưới quyền lực, đó là lý do tại sao các cuộc ám sát gia tăng”.

Ông Vicente Sanchez (Giáo sư Hành chính công ở Colegio de la Frontera Norte, bang Tijuana, Mexico)

Yên Vũ (Theo DW/Reuters)

Nguồn: ANTĐ