Amazon mua Whole Foods: Chợ Mỹ lo âu, chợ Việt không nao núng

Trưa thứ Hai 28 tháng Tám, chợ Whole Foods Market ở khu shopping Bella Terra, Huntington Beach, rất gần Little Saigon, đông người ra vào mua sắm hơn thường lệ.

21:00 04/09/2017

Ngay gần cửa ra vào, bà Sanchez, một khách hàng người Latino chăm chú chọn những trái bơ tròn trịa, xanh bóng, hứa hẹn sẽ biến thành món advocado dip thơm ngon bùi béo. Được hỏi có hay đi chợ Whole Foods không, bà lắc đầu, nói bằng thứ tiếng Anh không rành lắm, “no, ah no…”

Trả lời câu hỏi tiếp là tại sao hôm nay đi mua sắm ở đây, bà đưa mắt nhìn sang người con gái đứng gần đó, rồi ngập ngừng: “sales…” và chỉ vào cái bảng bán hạ giá.

À bảng giá đây rồi. Haas Avocado, giá thường $1.99/ea, hôm nay còn $1.49/ea, giảm giá 25%.

Nho xanh dòn ngọt, giá thường $3.99/lb, hôm nay còn $2.39/lb, giảm giá 38%.

Đi sâu thêm vào trong tiệm, ở hàng nước, bình 1 gallon nước trước kia giá $1.39, hôm nay còn $.89, giảm 36%.

Cô con gái bà Sanchez, vừa bận rộn ngắm nghía những món mình đang mua, vừa cho biết là cô đọc báo thấy tuần này Whole Foods giảm giá nhiều nên “rủ mẹ đi xem thử, thường thì chúng tôi không đi chợ này vì giá cao quá.”

Dưới những tấm posters mầu sắc rực rỡ được treo cao lên trần, nhiều khách hàng tất bật qua lại hay đứng nhìn kỹ từng kệ xem món hàng nào đang được hạ giá. Mọi poster, dù có mang hình ảnh gì, cũng đều ghi rõ hai hàng chữ: “We’re growing something good, this is just the beginning…,” dưới nữa là tên hai công ty Whole Foods market + Amazon, vừa được chính thức sát nhập.

Tin công ty bán lẻ online khổng lồ Amazon muốn mua hệ thống chợ cao cấp Whole Foods, với 431 tiệm trên toàn quốc làm xôn xao dư luận từ mấy tháng qua. Cuối cùng thì chiều thứ Tư tuần trước, hai công ty đã bắt tay nhận nhau làm “người nhà” trong một thỏa thuận trị giá $13.7 tỷ.

Hôm thứ Năm, sau khi Amazon công bố Whole Foods Market sẽ giảm giá nhiều món hàng, cổ phiếu của các công ty cạnh tranh với Whole Foods đồng loạt sụp đổ, làm thị trường trứng khoán giảm giá mất gần $12 tỷ. Cổ phiếu của Kroger (chủ nhân của hai hệ thống Ralphs và Food 4 Less) giảm nặng nhất (8.1%), Supervalu và Sprouts Farmers Markets, cùng giảm 6.5%, Costco giảm 5%, Target 4% và Wal-Mart 2%.

Không giảm giá sao được! Trong thông cáo báo chí gửi đi hôm thứ Năm, Tổng Giám Đốc của Amazon, ông Jeff Wilke viết:

“Kể từ thứ Hai tuần sau, chúng tôi sẽ giảm giá một số mặt hàng thực phẩm bán chạy nhất, bao gồm chuối hữu cơ (organic) hiệu Whole Trade, cá hồi nuôi ở nông trại, trứng gà nâu hữu cơ, thịt bò có tỷ lệ nạc 85% , và nhiều món khác nữa…” Jeff Wilke, Giám đốc điều hành của Amazon Worldwide Consumer, viết.

“Và đây mới chỉ là sự khởi đầu – tại Whole Foods Market, chúng tôi sẽ có chương trình đãi ngộ khách hàng hiện đang là thành viên của Amazon Prime, và liên tục giảm giá khi chúng ta cùng nhau sáng tạo…” Ông Wilke khẳng định.

Chợ Việt không nao núng

Tin Amazon mua hệ thống Whole Foods Market không làm cho các chủ chợ người Việt nao núng.

Ông Quới Phạm, giám đốc điều hành của chợ Saigon City Market Place ở Westminster cho nhật báo Người Việt biết việc Amazon mua Whole Foods “không gây ảnh hưởng gì cả.”

Chỉ các hệ thống chợ của Mỹ như là Trader Joe’s, Ralph’s, Albertsons, mới bị ảnh hưởng. Hàng của Whole Foods Market 80% là thực phẩm hữu cơ (organic foods) và họ không bán những món ăn của người Á Châu. Người Á Châu không đi chợ Whole Foods nhiều.” Ông Quới khẳng định.

Nếu tin Whole Foods Market giảm giá nhiều mặt hàng làm cho các công ty cạnh tranh lo lắng, thì lại khiến khách hàng quen hay tương lai của Whole Foods Marketm trong đó, có một vài người Việt Nam, hứng khởi.

Bà Bạch-Huệ Trần, nhà ở Westminster, đẩy xe đi cạnh chồng, tâm sự.

“Tôi thích thức ăn của Whole Foods, trái cây tươi, nhiều hàng organic, ăn chắc lành hơn, nhưng giá đắt quá, lương hưu làm sao mua nổi, lâu lâu mới vào mua những thứ chợ Việt Nam không có. Hy vọng Amazon giảm giá nhiều, tôi sẽ đi thường xuyên hơn.”

Tiếp tục giảm giá?

Không chỉ khách hàng, nhân viên của Whole Foods Market cũng có vẻ hứng khởi, dù còn tỏ vẻ dè dặt.

Được hỏi hôm nay là ngày đầu tiên là nhân viên của Amazon, làm việc có vui không. Cô cashier đeo bảng tên Janine cười, thân thiện: “Khách vào liên tục từ sáng đến giờ. Tụi tôi phải làm khuya tối Chủ Nhật để kịp chuẩn bị cho giảm giá, treo posters, v.v… Vui nhưng mệt quá!”

Trả lời câu hỏi có được lên lương không, cô Janine cười tươi hơn, nhưng lắc đầu: “Được trả lương giờ phụ trội thôi. Còn lên lương thì chưa thấy gì.”

Eva, người cashier đồng nghiệp đứng ở quầy bên cạnh Janine, cao hứng chen vào:

“Không dám tăng lương đâu! Chưa bị laid-off là may rồi.”

Eva hé lộ nỗi lo lắng: “Whole Foods nói sẽ không sa thải nhân viên sau khi về với Amazon. Nhưng ai biết đâu!”

Tâm trạng của Eva có lẽ là tâm trạng tiêu biểu của gần 90,000 nhân viên của Whole Foods Market. Khác với những hệ thống chợ khác, nhân viên của Whole Foods không có nghiệp đoàn. Trong khi đó thì Amazon là một công ty nổi tiếng giỏi về tự động hóa.

Theo tờ Washington Post, năm ngoái Amazon đã mở một chợ mẫu ở Seattle, Washington. Chờ này có đặc điểm là được trang bị với một hệ thống tự động, cho phép khách hàng mua thức ăn mà không cần phải tiếp xúc với ai. Bộ cảm biến của ngôi chợ có thể giám sát khách hàng rời tiệm với một bình sữa chẳng hạn, và tính tiền vào tài khoản Amazon của khách hàng đó.

Không ai rõ trong tương lai Amazon có ý định nhân rộng mô hình chợ mẫu ở Seattle tại Whole Foods hay không. Ông Jeffrey P. Bezos, sáng lập viên và chủ của Amazon, cũng là chủ nhân của tờ Washington Post cho biết không có kế hoạch tự động hóa Whole Foods. Nhưng ngay cả khi nếu công ty giảm bớt nhân viên đứng tính tiền, thì việc tái cấu trúc có nghĩa là họ sẽ được điều phối đi làm những công việc khác.

Trên các trang báo online, nhiều khách hàng của Whole Foods Market bày tỏ ý kiến của mình trước tin Amazon mua hệ thống chợ mình yêu thích nhất.

Độc giả ký tên MRC Moon Child của tờ Washington Post viết: “Tôi yêu Whole Foods Market. Tôi đã là khách hàng của Whole Foods từ trước khi nhiều ngôi chợ khác cạnh tranh với Whole Foods từ 20 năm qua. Tôi không thích mua sắm online. Tôi thích lái xe đến chợ, nói chuyện với người đi chợ khác, các cô tính tiền. Tôi nghĩ việc Amazon mua Whole Foods là điều tốt. Chỉ có túi tiền và hệ thống của Amazon mới có thể cứu được Whole Foods, mấy năm qua làm ăn không khá vì cạnh tranh dữ quá. Chỉ mong Jeff Bezos làm sao thu hút thêm khách hàng mà vẫn giữ được tính chất của Whole Foods Market.”

Làm sao để thu hút khách được hàng?

Dĩ nhiên với những khách hàng mới như hai mẹ con bà Sanchez hay vợ chồng bà Bạch Huệ, cách thu hút hữu hiệu nhất là giảm giá.