Bài báo khiến Trump cáo buộc Trung Quốc can thiệp bầu cử Mỹ

Việc Trung Quốc đăng bài trên trang quảng cáo của báo Mỹ khiến Trump tin rằng Bắc Kinh đang tìm cách gây tác động đến cử tri.

02:30 28/09/2018

Phụ trương của China Daily trên tờ Des Moines Register số ra ngày 23/9. Ảnh: Twitter.

Khi Dave McNeer mở tờ nhật báo Des Moines Register ra ngày 23/9 của Iowa và thấy 4 trang phụ trương do chính phủ Trung Quốc trả tiền để đăng, ông chỉ nhún vai. "Tôi chỉ coi những thứ này đúng như bản chất, chỉ là quảng cáo", McNeer, ở Newton, Iowa, nói với USA Today.

Những bài viết trên 4 trang quảng cáo này được đề là "được trả tiền và cung cấp hoàn toàn bởi China Daily, ấn phẩm chính thức của Trung Quốc". Chúng nói về việc chiến tranh thương mại đang buộc các nhà nhập khẩu đậu nành Trung Quốc chuyển sang tìm nguồn cung ở Nam Mỹ thay vì Mỹ. 

"Là bên nhập khẩu đậu nành nhiều nhất từ Mỹ, Trung Quốc là thị trường quan trọng mà chúng ta không thể để mất", bài viết dẫn lời của Davie Stephens, phó chủ tịch Hiệp hội đậu nành Mỹ và là một người trồng đậu nành ở Kentucky.

Ngoài ra, phụ trương còn giới thiệu về quyển sách kể lại những lần Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Iowa năm 1985 và năm 2012. Một bài viết có tiêu đề "Bắc Kinh có thể làm gương cho thế giới" vẽ ra hình ảnh Trung Quốc như một nước hiện đại, cân bằng với Mỹ về công nghệ, biểu tượng văn hóa và vấn đề sinh thái.

Trump đã chỉ trích phụ trương này khi cáo buộc Trung Quốc tìm cách can thiệp vào cuộc bầu cử giữa kỳ Mỹ vào tháng 11 để khiến đảng Cộng hòa của ông yếu thế. "Trung Quốc đặt quảng cáo tuyên truyền trên tờ Des Moines Register và các báo khác, làm cho chúng trông giống tin tức. Đó là bởi vì chúng ta đang đánh bại họ về thương mại!", Tổng thống viết trên Twitter, nhấn mạnh rằng Trung Quốc đang nhắm vào các nông dân, vốn là những cử tri ủng hộ nhiều cho Trump.

Trung Quốc là nước nhập khẩu đậu nành lớn nhất của Mỹ và là bên tiêu thụ thịt lợn nhiều thứ hai. Kirk Leeds, lãnh đạo Hiệp hội Đậu nành Iowa, cho biết ông không ngạc nhiên khi thấy Trung Quốc nhắm mục tiêu vào Iowa. "Họ hiểu rất rõ những bang nào thường nghiêng về đảng Cộng hòa hay Dân chủ", ông nói.

Iowa, cũng giống những bang mạnh về nông nghiệp khác, đã ủng hộ Trump trong cuộc bầu cử năm 2016. Họ là bang có sản lượng đậu nành lớn thứ hai và thịt lợn lớn nhất Mỹ. Nông dân Iowa được dự đoán mất tới 2,2 tỷ USD trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, theo nghiên cứu của Đại học bang Iowa.

"Họ đang cố gắng tối đa hóa áp lực đối với chính quyền Mỹ để họ thay đổi chính sách thương mại, bằng cách cho và đảng Cộng hòa thấy họ sẽ phải trả giá trong cuộc bầu cử giữa kỳ", David Skidmore, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Drake nhận xét.

Steffen Schmidt, giáo sư khoa học chính trị của Đại học bang Iowa, cũng có chung quan điểm: "Hàm ý của những bài viết này là đảng Cộng hòa nên thay đổi quan điểm về cách đối phó với Trung Quốc, rằng họ có thể gây áp lực lên để chấm dứt việc áp đặt thêm thuế quan".

Schmidt nói rằng động thái này có thể được coi là can thiệp bầu cử "ở một mức độ nào đó". "Với bất cứ hành động nào diễn ra khi gần đến kỳ bầu cử như thế này, bạn phải nhìn nhận với sự nghi ngờ nhất định", Schmidt nói.

Tuy nhiên, Donna Hoffman, giáo sư khoa học chính trị Đại học Bắc Iowa, nhận xét Trump đã phóng đại khi coi đây là bằng chứng Trung Quốc can thiệp bầu cử. "Tôi nghĩ Trump đang cố gắng thúc đẩy quan điểm rằng Trung Quốc đang làm điều gì đó bất chính", Hoffman nói. "Thực tế, Trung Quốc đang làm những điều mà nhiều quốc gia làm trong việc thúc đẩy lợi ích của chính mình".

"Tôi không nghĩ Trung Quốc đang tìm cách gây ảnh hưởng đến bầu cử ở Mỹ", bà nói. "Trump đã suy diễn quá đà".

Tổng thống Mỹ Trump trong cuộc họp báo ở New York ngày 26/9. Ảnh: AFP.

Trong khi đó, Leeds nhận xét Trung Quốc tin rằng nếu kiểm soát được ít nhất hạ viện thì họ sẽ dễ đối phó với Trump hơn. "Họ cho rằng ông ấy sẽ phải đối mặt với nhiều lời chỉ trích hơn và có ít tự do hơn trong việc ra các đòn thương mại".

Carol Hunter, giám đốc điều hành của Des Moines Register, cho biết các bài viết của China Daily phù hợp với tiêu chí về quảng cáo trên tờ này. Bà chỉ ra rằng New York Times, Washington Post và các tờ báo khác cũng từng đăng các phụ trương từ China Daily. "Chắc chắn là chúng mang quan điểm của Trung Quốc nhưng đó là cách quảng cáo hoạt động", Hunter nói. "Người Iowa đủ thông minh để hiểu bản chất vấn đề".

"Nông dân hay người Iowa khó có thể bị tác động bởi những phụ trương này", Leeds đánh giá. Các chuyên gia nhấn mạnh những thông tin mà các bài viết cung cấp không có gì mới mẻ với cử tri Iowa. "Nếu anh là một nông dân trồng đậu nành hay nuôi lợn ở Iowa thì anh đã biết là anh bị mất nhiều thu nhập rồi", Schmidt nói.

Skidmore cho rằng với những độc giả hiểu rõ những bài viết này là quảng cáo, cách tiếp cận của Trung Quốc "có thể phản tác dụng". "Độc giả chẳng thích thú gì việc chính phủ nước ngoài tìm cách thao túng họ", ông nói.

Nguồn: VnExpress.net