‘Bí ẩn bầu cử’ vẫn chưa được giải mã ở bang New York

Cử tri tại bang New York vẫn chưa biết kết quả kiểm phiếu bầu vắng mặt dù ngày bầu cử 3/11 đã trôi qua một tháng.

00:30 05/12/2020

Tại các bang chiến trường như Pennsylvania, Arizona và Nevada, công chúng thường xuyên được cập nhật thông tin về quá trình kiểm phiếu vắng mặt. Trong khi đó, các ủy ban bầu cử tại bang New York vẫn giữ kín số liệu và từ chối yêu cầu bình luận từ các hãng truyền thông.

“Người dân đã cảm thấy thất vọng vì công tác kiểm phiếu ở bang Pennsylvania và Georgia mất quá nhiều thời gian”, phó lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Michael Gianaris nói. “Nếu mang so với New York, nhưng nơi ấy còn tốt chán. Dân New York sẽ là những người cuối cùng được biết kết quả kiểm phiếu”.

Sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, bang New York phải xử lý 2 triệu phiếu bầu vắng mặt, con số cao kỷ lục trong lịch sử. Nhiều ủy ban bầu cử địa phương đã quyết định không công bố và không cập nhật thông tin cho đến khi hoàn tất việc kiểm phiếu.

Như vậy, tính đến ngày 1/12, hội đồng bầu cử bang New York đã giữ kín thông tin về 662.000 phiếu bầu vắng mặt. Riêng hạt Suffolk, ở phía đông của Long Island, chưa hề cập nhật thông tin về hơn 160.000 phiếu bầu vắng mặt tính đến ngày 3/12.

Kiểm phiếu thiếu minh bạch

Công tác kiểm phiếu chậm trễ có thể bắt nguồn từ quy định của tiểu bang, theo đó, các ủy ban bầu cử chỉ được kiểm phiếu vắng mặt sau ngày bầu cử một tuần.

Song phó lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện New York Michael Gianaris cho rằng quy định này không thể lý giải cho sự thiếu minh bạch nói chung.

“Tại sao các hạt của bang New York không công khai và cập nhật số liệu phiếu bầu vắng mặt? Không có lời biện hộ nào và họ nên làm như vậy”, ông Gianaris nói.

Cũng theo ông Gianaris, ngay cả những người trực tiếp liên quan đến chiến dịch tranh cử cũng phải làm việc với số liệu không chính thức.

“Chúng tôi phải dùng đến thông tin chủ quan của những người có mặt tại điểm bỏ phiếu”, ông nói, kết luận bang New York đang “thiếu minh bạch”.

Bà Jennifer Wilson, Phó giám đốc Liên đoàn Nữ cử tri bang New York, đồng tình với ý kiến của ông Gianaris. Bà cho biết: “Tính minh bạch luôn là một vấn đề gây tranh cãi tại bang New York”.

Trước đây, sự chậm trễ của New York chưa từng gây chú ý do bang này ít khi gặp tình trạng bỏ phiếu qua thư có quy mô lớn. Năm nay, từ khi giới chức cho phép mọi người bỏ phiếu từ xa, hội đồng bầu cử đã phải tiếp nhận số lượng phiếu bầu vắng mặt cao kỷ lục.

Trong ngày bầu cử, các ủy ban luôn báo cáo số phiếu bầu trực tiếp một cách công khai và chi tiết. Việc này được hoàn thành ngay sau khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa. Thế nhưng, kết quả kiểm phiếu bị đình trệ nhiều tuần trong năm nay vì số phiếu bầu vắng mặt tăng đột biến.

Tại hạt Oswego, ủy viên bầu cử kiêm đảng viên Dân chủ Laura Brazak biện hộ rằng ủy ban bầu cử chỉ cập nhật thông tin kiểm phiếu cho đại diện của các ứng viên tổng thống. Do đó, công chúng và báo giới sẽ phải đợi kết quả cuối cùng.

“Nếu các bạn muốn liên lạc thì ứng viên tranh cử và nhóm chiến dịch của họ đã nắm được toàn bộ thông tin về kết quả kiểm phiếu”, bà Brazak tuyên bố hôm 2/11. “Luật sư của hạt và đại diện pháp lý của tôi đều không khuyến khích chia sẻ với báo chí”.

Trong tuần này, hạt Oswego không công bố thêm thông tin kiểm phiếu. Hạt này đang trình kết quả cuối cùng lên một thẩm phán để xem xét các tranh chấp có thể xảy ra.

Cần cải cách bầu cử

Khi được hãng tin AP hỏi lý do giữ bí mật thông tin kiểm phiếu, phát ngôn viên của ủy ban bầu cử New York đã không hồi đáp.

Thượng nghị sĩ Michael Gianaris, với 20 năm kinh nghiệm làm việc trong nghị viện, mới đề xuất dự luật cải cách quy định bỏ phiếu. Gianaris hy vọng các ủy ban bầu cử có thể bắt đầu kiểm phiếu vắng mặt sớm hơn.

Một số nhà lập pháp của đảng Dân chủ đã ủng hộ dự luật. Lãnh đạo phe thiểu số trong nghị viện kiêm đảng viên Cộng hòa Will Barclay ủng hộ cải cách bầu cử để nâng cao tính minh bạch và tốc độ làm việc.

Nhà phân tích chính sách Tom Speaker của nhóm Reinvent Albany - một nhóm hoạt động thúc đẩy sự hiệu quả của chính quyền - nhận xét việc các hạt để công chúng dựa vào ứng viên để biết kết quả bầu cử là “một sai lầm”.

“Chúng tôi không trả tiền thuế để nhận thông tin từ các ứng viên chính trị. Chúng tôi trả tiền thuế để có được sự minh bạch từ hội đồng bầu cử", ông nói.

Theo luật sư giàu kinh nghiệm Jerry Goldfeder, bang New York đã để cho các hạt tự quyết định thời gian công bố số liệu kiểm phiếu vắng mặt. Ông kết luận: “Hệ thống bầu cử phi nhất quán đang cho phép các hạt đặt ra quy tắc riêng về tính minh bạch”.

Một số quan chức bầu cử tại hạt địa phương nói họ không được phép công khai thông tin cho đến khi hoàn tất việc kiểm phiếu. Song luật sư Goldfeder khẳng định chưa một thẩm phán liên bang nào đưa ra quy định vô lý này.

“Cuộc bầu cử năm nay khiến chúng ta nhận thấy nhu cầu cấp thiết của việc cải cách bầu cử”, ông Goldfeder nhận xét.