Các cấp độ an ninh tại nhà tù ở Mỹ

Nhà tù ở Mỹ được phân ra năm loại hình chính, tùy theo mức độ an ninh và chức năng, nhiệm vụ.

11:30 29/04/2018

Cục Nhà tù Liên bang là cơ quan trực thuộc Bộ Tư pháp Mỹ, có trách nhiệm quản lý hệ thống nhà tù liên bang. Trong hệ thống này, dựa trên những tiêu chí như loại buồng giam, tỷ lệ nhân viên/tù phạm, cơ sở hạ tầng và trang thiết bị, Mỹ phân loại nhà tù với 5 cấp độ an ninh.

Nhà tù an ninh tối thiểu (tên gọi khác là trại giam liên bang): Chuyên giam giữ phạm nhân phạm những tội phi bạo lực và thường không có tiền án tiền sự, hoặc người đã chấp hành phần lớn bản án của mình ở cơ sở nhà tù cấp cao và có hành vi cải tạo tốt. Nhà giam ở đây được xây dựng theo kiểu ký túc xá, bao gồm một phòng tập thể rộng hàng trăm mét vuông và nhiều dãy giường tầng, có tường gạch bao quanh.

Nhà tù an ninh cấp thấp (còn được gọi là trung tâm cải huấn): Trang bị rào chắn một lớp, nhà giam theo kiểu ký túc xá. Tỷ lệ nhân viên/phạm nhân lớn hơn nhà tù an ninh tối thiểu.

Nhà tù cấp độ an ninh trung bình (cũng được gọi là trung tâm cải huấn): Có hàng rào dây thép gai hai lớp bao bọc bên ngoài, đi kèm hệ thống giám sát điện tử. Buồng giam ở đây chủ yếu là xà lim loại nhỏ. Tỷ lệ nhân viên/phạm nhân lớn hơn nhà tù an ninh cấp thấp, việc di chuyển hàng ngày của tù nhân bị hạn chế.

Nhà tù an ninh tối đa (tên gọi khác là trại giam Mỹ): Giam giữ 1/4 tổng số tù nhân ở Mỹ và là nơi bạo lực nhất. Nơi đây chuyên giam giữ những phạm nhân phạm tội nghiêm trọng, những kẻ từng vượt ngục (hoặc từng cố gắng vượt ngục) hay những phạm nhân có thể gây rối trong nhà tù cấp độ thấp hơn.

Loại nhà tù này có nhiều lớp tường cuốn dây thép gai cao bao quanh, có tỷ lệ nhân viên/phạm nhân cao nhất và tù nhân ở đây bị kiểm soát nghiêm ngặt. Ngoài ra, bên trong trại giam có xây dựng tháp canh, ở trên có bố trí lính gác sẵn sàng bắn bỏ những kẻ vượt qua được hàng rào thép gai. Buồng giam thường là xà lim loại nhỏ, đủ cho 1-2 phạm nhân, tường xà lim phải xây cách xa tường bao nhà tù.

Cơ sở quản giáo: Những cơ sở có chức năng đặc biệt, như tạm giam bị cáo trước khi xét xử hoặc chuyển tù, chữa trị cho phạm nhân bị bệnh mãn tính, hoặc giam giữ những phạm nhân cực kỳ nguy hiểm, có khả năng trốn tù cao.

Bên trong một nhà tù ở Mỹ. Ảnh: CNN

Hệ thống điểm quyết định tù nhân bị phân vào loại nhà tù nào

Cục Nhà tù Liên bang quyết định tù nhân bị phân vào cơ sở nào dựa trên một hệ thống tính điểm. Hệ thống này cân nhắc những yếu tố như tiền án tiền sự của phạm nhân, mức độ nghiêm trọng của tội phạm, phần bản án còn lại, tiền sử trốn trại, giới tính, trình độ học vấn, độ tuổi và nhiều yếu tố khác.

Hệ thống tính điểm bao gồm 8 câu hỏi như sau:

1. Tự ra đầu thú?

Không (0 điểm)

Có (-3 điểm)

2. Thời điểm có hành vi tội phạm gần nhất

> 15 năm (2 điểm)

10-15 năm (4 điểm)

5-10 năm (6 điểm)

3. Tiền sử trốn trại?

Ít nghiêm trọng (0 điểm)

Nghiêm trọng (5 điểm)

4. Mức độ nghiêm trọng của án phạt hiện tại

Thấp (1 điểm)

Trung bình (3 điểm)

Cao (5 điểm)

Cao nhất (7 điểm)

5. Mức độ nghiêm trọng của hành vi bạo lực trước đó trong trại giam

Không có (0 điểm)

Thấp (1 điểm)

Trung bình (3 điểm)

Cao (5 điểm)

Cao nhất (7 điểm)

6. Độ tuổi? 

25-35 (4 điểm)

36-54 (2 điểm)

55+ (0 điểm

7. Trình độ học vấn?

Tốt nghiệp phổ thông/chứng chỉ GED (0 điểm)

Đang học để lấy chứng chỉ GED (1 điểm)

Không bằng cấp/Không theo học (2 điểm

8. Tiền sử lạm dụng rượu/ma túy gần nhất?

>5 năm (0 điểm) 

Sau 8 câu hỏi, tổng điểm của phạm nhân sẽ quyết định phạm nhân được phân vào cơ sở nào, dựa theo bảng dưới đây:

	Nam	Nữ
Tối thiểu	0-11	0-15
Cấp thấp	12-15	16-30
Trung bình	16-23	Không có
Cấp cao	24+	31+
Quản giáo	Bất cứ số điểm nào	Bất cứ số điểm nào

Phạm nhân nào có bản án còn dưới 10 năm sẽ được phân tới nhà tù liên bang an ninh cấp thấp, còn dưới 20 năm sẽ được phân tới nhà tù an ninh trung bình và còn dưới 30 năm sẽ được phân tới nhà tù an ninh cấp cao.

Phạm nhân phạm tội xâm hại tình dục trẻ em, hoặc còn trẻ, hoặc có tiền án tiền sự thường không được phân vào nhà tù an ninh tối thiểu.

Nền công nghiệp dựa trên nhà tù

Tập đoàn Công nghiệp Nhà tù Liên bang (tên gọi tắt là FPI) là một tập đoàn quốc hữu của chính phủ Mỹ, được thành lập vào 1934 dưới sự quản lý của Cục Trại giam Liên bang và là một bộ phận của Bộ Tư pháp.

FPI là tập đoàn độc lập, không được nhận ngân sách riêng để vận hành. Mọi doanh thu của FPI đều sẽ được gửi trả lại cho cộng đồng. FPI hoạt động trong năm lĩnh vực: kinh doanh nông sản, dệt sợi, điện tử, nội thất văn phòng, tái chế và dịch vụ.

Khi tham gia chương trình, phạm nhân được đào tạo nghề để tăng cường khả năng tái hòa nhập cộng đồng sau chấp hành án. Tất cả phạm nhân có đủ điều kiện sức khỏe đều phải làm việc, làm cho chính FPI, hoặc cho các nhà tù tư nhân khác. Mức tiền công tù nhân nhận được sẽ dao động từ tối thiểu là 0,23 USD/tiếng (khoảng 5.000 VND) cho tới tối đa là 1,15 USD/tiếng (khoảng 26.450 VND), và mọi tù nhân có nghĩa vụ trả nợ do tòa chỉ định sẽ phải dùng ít nhất 50% khoản thu nhập này để hoàn trả khoản nợ trên.

Tính tới 8/2016, trên phạm vi cả nước Mỹ, FPI có 66 nhà máy hoạt động trong 52 nhà tù liên bang, cung cấp hơn 100 sản phẩm và dịch vụ trong đủ các lĩnh vực như dệt sợi, điện tử, sản phẩm công nghiệp, tái chế và các dịch vụ như nhập dữ liệu, thiết kế CAD. Khách hàng của FPI chủ yếu là cơ quan nhà nước, nhưng bên cạnh đó, FPI cũng  thường hợp tác với khu vực kinh tế tư nhân để tạo ra những sản phẩm có chất lượng cạnh tranh.

Một xu hướng gần đây là sự tư hữu hóa nhà tù: Nhà nước sẽ thuê một công ty làm chủ thầu đề thiết kế, xây dựng và vận hành nhà tù nhằm hoạt động sinh lời. Sau đó, nhà nước sẽ trả tiền cho công ty này tương ứng với lượng tù nhân/lượng bản án. Nói cách khác, càng nhiều người vào tù, công ty được thuê càng kiếm được nhiều tiền. Hiện tại, có khoảng 20% tù nhân Mỹ bị giam giữ trong nhà tù tư nhân.

Quốc Đạt (Theo prisonerresource)