Các học giả Mỹ kết luận: Cha mẹ của những đứa trẻ ưu tú thường có 10 đặc điểm chung này

Các bậc làm cha làm mẹ đều hy vọng con mình thuận lợi lớn lên, khi trưởng thành có thể tạo dựng được sự nghiệp, gặt hái thành công. Hy vọng rằng nghiên cứu này sẽ có ích đối với các bậc cha mẹ.

10:00 25/11/2018

Để bồi dưỡng được một đứa trẻ ưu tú trong tương lai thì không có công thức nào nhất định. Tuy nhiên gần đây, các nhà tâm lý học nghiên cứu phát hiện, con trẻ lớn lên có ưu tú, thành công hay không phụ thuộc rất lớn từ sự giáo dục của cha mẹ ở gia đình, và nếu cha mẹ có những đặc điểm này thì có thể dự đoán được tương lai thành công của con cái họ.

1. Dạy con cái làm việc nhà

“Nếu trẻ không biết rửa chén bát, thì có nghĩa là đã có người khác làm thay chúng”, Julie Lythcott-Haims, cựu trưởng khoa phụ trách sinh viên năm nhất tại Đại học Stanford đồng thời là tác giả cuốn sách “How To Raise A Adult” (Làm thế nào để nuôi dạy con trưởng thành) đã phát biểu trong sự kiện TED Talks Live.

Bà nói tiếp: “Do đó, chúng sẽ không chỉ thoái thác cho xong chuyện, mà còn không thể nào học tập được hai điều: có rất nhiều việc cần phải làm; mỗi một cá nhân cần phải có đóng góp cho xã hội”.

Lythcott-Haims tin rằng những đứa trẻ biết làm việc nhà sẽ trở thành những con người có thể tương tác tốt với đồng nghiệp, sống đồng cảm hơn bởi vì chúng hiểu rõ khó khăn, thử thách khắc nghiệt như thế nào, và chúng có thể làm việc một cách độc lập.

Bà cho rằng: “Thông qua việc làm các việc vặt như đổ rác, tự gấp quần áo… sẽ giúp trẻ hiểu rằng làm việc là một phần của cuộc sống”.

Dạy con cái làm việc nhà. (Ảnh: sheknows.com)

2. Dạy cho trẻ khả năng kết giao với mọi người

Các nhà nghiên cứu từ Đại học bang Pennsylvania và Đại học Duke đã theo dõi và khảo sát hơn 700 trẻ trên khắp nước Mỹ từ độ tuổi mầm non cho tới lúc 25 tuổi. Họ đã phát hiện ra mối liên quan giữa kỹ năng giao tiếp của trẻ khi ở mầm non với sự thành công của chúng khi trưởng thành.

Nghiên cứu kéo dài 20 năm này cho thấy, những đứa trẻ có khả năng giao tiếp tốt sẽ hợp tác tốt với bạn bè, đồng nghiệp, biết đồng cảm và giúp đỡ người khác, biết tự mình giải quyết các vấn đề gặp phải, và có khả năng đạt được bằng đại học cũng như có được việc làm khi 25 tuổi. Ngược lại, những đứa trẻ không có khả năng tạo mối quan hệ giao tiếp tốt, thường có nhiều nguy cơ thất nghiệp và phạm tội hơn.

Bà Kristin Schubert – giám đốc Chương trình của quỹ Robert Wood Johnson – quỹ tài trợ cho nghiên cứu trên phát biểu rằng: “Nghiên cứu cũng cho thấy việc giúp cho trẻ có các kỹ năng xã hội và giao tiếp là một trong những yếu tố rất quan trọng để chúng ta có thể tạo dựng cho trẻ một tương lai tốt đẹp, thành công hơn”.

3. Có kỳ vọng cao ở con cái

Từ số liệu của một cuộc khảo sát trên 6.600 trẻ được sinh ra vào năm 2001, giáo sư Neal Halfon (Đại học California) cùng đồng nghiệp đã phát hiện ra rằng, những kỳ vọng của cha mẹ đối với con cái có ảnh hưởng rất lớn đến thành công của trẻ trong tương lai.

“Các bậc cha mẹ kỳ vọng tương lai con cái học đại học, thì cho dù tình hình tài chính của gia đình mình có hạn, vẫn sẽ giúp con thực hiện mục tiêu này”.

Kết quả khảo sát đã chứng minh điều đó: ở nhóm trẻ đạt kết quả kém thì chỉ có 57% cha mẹ kỳ vọng con cái vào đại học; còn ở nhóm trẻ đạt kết quả cao thì có tới 96% cha mẹ kỳ vọng con vào đại học.

Hiện tượng này được gọi là hiệu ứng Pygmalion Effect hay “hiệu ứng theo mong đợi”. Tức là một người khi đặt kỳ vọng vào một người khác thì có thể gây ảnh hưởng thúc đẩy người đó thực hiện cho được kỳ vọng kia. Đặc biệt là đối với trẻ nhỏ, khi được gửi gắm kỳ vọng thì trẻ sẽ có những tiến bộ rất tốt.

Có kỳ vọng cao ở con cái. (Ảnh: theodysseyonline.com)

4. Có mối quan hệ vợ chồng hòa thuận hạnh phúc

Những đứa trẻ sống trong một gia đình có cha mẹ liên tục xảy ra mâu thuẫn, cãi vã, cho dù không ly hôn hay ly hôn, thì vẫn không phát triển được tốt hơn những đứa trẻ được sinh ra và lớn lên trong một gia đình có cha mẹ sống hòa thuận hạnh phúc với nhau.

Robert Hughes Jr – giáo sư trường Đại học Illinois từng tiến hành nghiên cứu và nhận định: Những đứa trẻ sống hạnh phúc với bố hoặc mẹ đơn thân lại có tương lai tốt hơn so với những đứa trẻ sống trong một gia đình mà bố mẹ liên tục có xung đột.

Ông còn cho rằng, những xung đột của cha mẹ trước khi ly hôn có ảnh hưởng tiêu cực tất yếu đến con cái, và sau khi ly hôn, mối quan hệ giữa cha mẹ không còn phát sinh xung đột nữa thì trẻ sẽ có xu hướng phát triển tốt hơn.

5. Có trình độ học thức tương đối cao

Một nghiên cứu vào năm 2014 của Đại học Michigan – Mỹ cho thấy, những bà mẹ học hết phổ thông hoặc đại học có khả năng nuôi dạy con cái cũng đạt được thành tích giáo dục như họ.

Một nghiên cứu khác từ năm 1998 – 2007 khảo sát 14.000 trẻ bắt đầu đi học mầm non, phát hiện rằng, những trẻ nhỏ có mẹ sinh con ở tuổi vị thành niên (dưới 18 tuổi) có ít khả năng học xong trung học hoặc đại học hơn những đứa trẻ khác.

Năm 2009, một báo cáo kết quả của nghiên cứu lâu năm trên 856 người ở cả ở thành thị và nông thôn tại Newyork do nhà tâm lý Eric Dubow tại đại học bang Bowling Green phát hiện: “Trình độ học vấn của cha mẹ lúc con 8 tuổi rõ ràng liên quan đáng kể đến trình độ học vấn và thành công trong sự nghiệp của trẻ vào 40 năm sau đó”.

6. Dạy con toán học từ sớm

Một phân tích tổng hợp vào năm 2007 tiến hành với 35.000 trẻ mẫu giáo trên khắp nước Mỹ, Canada và Anh cho thấy tầm quan trọng to lớn của việc cho trẻ học kỹ năng toán học từ nhỏ, bao gồm các khái niệm cơ bản về toán học, các con số và số thứ tự.

Nhà nghiên cứu Greg Duncan – đồng tác giả và cũng là nhà nghiên cứu tại Đại học Northwertern nói: “Trẻ nhỏ nắm vững được các khái niệm cơ bản của toán học, thì không chỉ có thể đoán trước được thành tích học tập của môn toán học, mà còn có thể dự đoán được những thành công trong tương lai”.

Dạy con toán học từ sớm. (Ảnh: eyeni.biz)

7. Tạo mối quan hệ tốt đẹp với con cái

Nghiên cứu được tiến hành từ năm 2014 với sự tham gia của 243 người sinh ra trong hoàn cảnh nghèo khó cho thấy: Những đứa trẻ được cha mẹ chăm sóc hết lòng trong 3 năm đầu đời không chỉ có thành tích học tập tốt hơn khi còn nhỏ, mà đến hơn 30 tuổi càng có được các mối quan hệ bền vững tốt đẹp và đạt được trình độ học tập cao hơn.

Theo một báo cáo được đăng trên PsyBlog, những phụ huynh hết lòng chăm sóc con cái thường “có thể kịp thời và đáp lại một cách phù hợp những tín hiệu của con trẻ”, đồng thời tạo cảm giác an toàn và tự tin để trẻ khám phá thế giới.

Lee Raby, nhà tâm lý học tại Đại học Minnesota kết luận:

“Ngay từ đầu cha mẹ tập trung xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với con cái, chính là mang đến sự báo đáp lâu dài về sau cho cha mẹ”.

8. Ít bị áp lực, căng thẳng

Một nghiên cứu gần đây được đăng trên The Washington Post cho rằng: Sự chăm sóc con quá kỹ càng, luôn luôn ở bên con… có thể  ảnh hưởng không tốt đến trẻ.

Kei Nomaguchi, nhà xã hội học tại Đại học Bowling Green State đồng thời là đồng tác giả nghiên cứu nêu trên nhận định rằng: “Các bà mẹ khi căng thẳng, đặc biệt là khi họ gặp vấn đề trong công việc lại cố gắng dành thời gian với con, thực sự có ảnh hưởng không tốt tới trẻ”.

Hiện tượng này được gọi là “lây lan cảm xúc”, là một hiện tượng tâm lý phổ biến. Nếu cha mẹ cảm thấy hạnh phúc sẽ lan truyền sang trẻ, làm cho trẻ cảm thấy vui vẻ hạnh phúc. Tương tự, nếu thường xuyên cảm thấy căng thẳng, buồn bã, cha mẹ sẽ truyền cảm xúc tiêu cực đó sang con. Vì vậy, cha mẹ nên dành thời gian chất lượng bên con trong giai đoạn đầu đời thay vì số lượng.

Cha mẹ nên dành thời gian chất lượng bên con trong giai đoạn đầu đời thay vì số lượng. (Ảnh: htaba.com)

9. Họ chỉ quan tâm chú trọng quá trình, mà không lo lắng kết quả thất bại hay thành công

Những bậc cha mẹ này không cố tránh né thất bại bằng mọi giá. Họ không coi thất bại là bằng chứng của sự kém cỏi, mà coi đó như là một bài học để tiến lên và mở rộng các kỹ năng.

10. Người mẹ có công việc ổn định

Theo nghiên cứu của Trường Harvard, thì việc các bà mẹ đi làm, có công việc ổn định sẽ có những tác động đáng kể tới sự phát triển của con trẻ. Họ so sánh và kết luận: con gái của các bà mẹ đi làm thường học hành cao hơn, có công việc và thu nhập cao hơn (khoảng 23%) so với các bạn đồng lứa có mẹ ở nhà hoàn toàn. Con trai của những người mẹ đi làm thường sẽ làm việc nhà và chăm em giúp cha mẹ hơn những cậu bé mà mẹ không đi làm.