Các quyết định hành pháp di trú mới nhất của Tổng thống Trump

1. ACLU VÀ 18 BANG TẠI MỸ KHỞI KIỆN NHẰM NGĂN CHẶN THI HÀNH SẮC LỆNH “TRẺ EM SINH RA TẠI MỸ KHÔNG ĐƯỢC CẤP QUYỀN CÔNG DÂN MỸ”

10:00 23/02/2025

Theo sắc lệnh của cựu Tổng thống Donald Trump, con cái của phần lớn người nhập cư không có giấy tờ sẽ không được công nhận là công dân Mỹ. Điều này cũng áp dụng cho con của những người đến Mỹ theo diện du học, lao động hoặc du lịch. Đây không chỉ là một sự diễn giải lại Tu chính án thứ 14 – mà còn là một nỗ lực nhằm xóa bỏ nguyên tắc jus soli (quyền công dân theo nơi sinh), vốn là nền tảng của quốc tịch Mỹ.

Ngay sau khi sắc lệnh hành pháp được công bố, ACLU (Liên đoàn Tự do dân sự Mỹ) cùng nhiều tổ chức khác đã đệ đơn kiện lên tòa án liên bang ở New Hampshire chỉ sau khi Trump công bố vài giờ. Một ngày sau, Tổng chưởng lý của 18 bang cùng với 2 chính quyền San Francisco và Washington, D.C., đã khởi kiện riêng tại tòa án liên bang Massachusetts. Cả ACLU và 18 bang nguyên đơn đều yêu cầu tòa án ra lệnh ngăn chặn sắc lệnh trước khi nó có hiệu lực.

2. CUỘC TRỤC XUẤT LỚN NHẤT HÀNH TINH ĐANG ĐƯỢC QUÂN ĐỘI MỸ TIẾN HÀNH NGHIÊM NGẶT VÀ VỊNH GUANTÁNAMO SẼ ĐƯỢC MỞ RỘNG ĐỂ GIAM GIỮ NGƯỜI NHẬP CƯ TRÁI PHÉP

Bộ An ninh Mỹ đã tiến hành trục xuất khoảng 8,800 người nhập cư trái phép trong xuyên suốt 2 tuần từ ngày Tổng thống Trump nhậm chức. Bên cạnh đó, ICE (Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ) cũng đang tiến hành nghiêm ngặt bắt và giam giữ “tội phạm nhập cư”, trung bình mỗi ngày số lượng bắt giữ khoảng 1000 người, được cập nhật liên tục trên X của ICE.

Vào ngày 04/02, chuyến bay đầu tiên chở “tội phạm nhập cư” đã hạ cánh xuống vịnh Guantánamo, Cuba – một trung tâm giam giữ nhỏ dành cho người di cư đang được mở rộng để có thể chứa hàng chục nghìn người. Một nguồn tin từ Bộ An ninh Nội địa tiết lộ rằng những người bị giam giữ là “những người nhập cư trái phép cực kỳ nguy hiểm.” Trước đây, vịnh Guantánamo chủ yếu được sử dụng để giam giữ các phần tử khủng bố nước ngoài bị Mỹ bắt giữ, hay còn được biết đến là “địa điểm hoàn hảo” để giam giữ “những tội phạm cứng đầu nhất”, nhưng vẫn có một khu vực với khoảng 120 giường dành cho người nhập cư bị bắt khi cố gắng xâm nhập vào Mỹ qua vịnh Mexico. Tổng thống Donald Trump có kế hoạch mở rộng cơ sở giam giữ tại Guantánamo để giam giữ người nhập cư trái phép. Ông đã ký một sắc lệnh vào ngày 29/1, yêu cầu Lầu Năm Góc và Bộ An ninh Nội địa chuẩn bị để có thể giam giữ tới 30.000 người.

3. TỔNG THỐNG TRUMP ĐE DỌA SẼ ÁP DỤNG CÁC TRỪNG PHẠT KINH TẾ VÀ HẠN CHẾ SỐ LƯỢNG THỊ THỰC ĐỐI VỚI CÁC QUỐC GIA KHÔNG NHẬN NGƯỜI BỊ TRỤC XUẤT

Để thực hiện thành công chiến dịch trục xuất, ông Trump cần nhận được sự đồng ý của các quốc gia khác nhằm gửi trả những người nhập cư trái phép về quê hương của họ – đây cũng chính là một trong những rào cản lớn nhất. Để tạo sức ép cho các quốc gia, ông Trump đe dọa sẽ áp dụng các trừng phạt kinh tế liên quan đến thuế đối với các quốc gia không chấp nhận người bị trục xuất. Bắt đầu với Columbia, Ông Trump tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ ngay lập tức áp thuế 25% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Colombia và sẽ tăng lên 50% sau một tuần. Chính quyền Trump cũng sẽ “áp đặt hoàn toàn” các lệnh trừng phạt về ngân hàng và tài chính đối với Colombia, ban hành lệnh cấm nhập cảnh đối với các quan chức chính phủ Colombia cùng các cộng sự của họ, đồng thời thu hồi thị thực của những người này.

Đối mặt với sự đe dọa về sức ép kinh tế quá lớn, một số quốc gia đã đồng ý tiếp nhận những người bị trục xuất ra khỏi nước Mỹ trở về quê hương, bao gồm: Ấn Độ, Columbia, Mexico, El Salvador, Guatemala, Venezuela, Trung Quốc, Ecuador, Honduras.

4. CHÍNH QUYỀN TRUMP ĐÌNH CHỈ TẠM DỪNG CHƯƠNG TRÌNH TỊ NẠN TẠI MỸ

Vào 01/22/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp đình chỉ chương trình tái định cư người tị nạn trong ít nhất 4 tháng. Sắc lệnh này yêu cầu Bộ Ngoại giao ngừng mọi quy trình xử lý và di chuyển cho người tị nạn, có hiệu lực từ 01/27/2025.

Mục tiêu của quyết định này là đảm bảo rằng chỉ những người tị nạn đáp ứng các tiêu chuẩn an ninh và nhân đạo nghiêm ngặt mới được phép nhập cảnh. Tuy nhiên, Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng An ninh Nội địa có thể cho phép nhập cảnh người tị nạn theo từng trường hợp cụ thể nếu điều này phục vụ lợi ích quốc gia và không đe dọa an ninh hoặc phúc lợi của Hoa Kỳ.

Quyết định đình chỉ chương trình tái định cư người tị nạn đã gây ra nhiều phản ứng tiêu cực từ các tổ chức nhân quyền và cộng đồng quốc tế. Nhiều người lo ngại rằng quyết định này sẽ đặt những người tị nạn, đặc biệt là những người đã hợp tác với Hoa Kỳ trong các cuộc xung đột, vào tình thế nguy hiểm.

Ngoài ra, việc hủy bỏ các chuyến đi đã được lên kế hoạch trước đó cũng gây ra sự hỗn loạn và bất định cho nhiều gia đình. Bên cạnh đó, chính sách “Ở lại Mexico” (Remain in Mexico) cũng đã được tái áp dụng, yêu cầu người xin tị nạn phải ở lại Mexico trong khi chờ giải quyết hồ sơ.

Động thái này phản ánh quyết tâm của chính quyền Tổng thống Trump trong việc tăng cường an ninh biên giới và kiểm soát nhập cư. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra nhiều câu hỏi về nhân quyền và tính hợp pháp, đồng thời gây ra sự phản đối từ các nhóm nhân quyền và cộng đồng quốc tế.

5. HẠN CHẾ DIỆN NHÂN ĐẠO TRONG THỜI GIAN TỚI

Theo thông báo từ Sở di trú Mỹ (USCIS) ngày 01/28/2025, cơ quan này sẽ tạm thời ngừng chấp nhận Mẫu I-134A, được sử dụng trong các đơn xin ân xá nhân đạo. Quyết định này tuân theo Sắc lệnh hành pháp “Bảo vệ biên giới của chúng ta” do Tổng thống Donald Trump ký ngày 01/20/2025, yêu cầu xem xét lại tất cả các chương trình ân xá nhân đạo.

I-134A là đơn do một cá nhân tại Mỹ sử dụng để bảo trợ tài chính cho người nhập cư muốn vào Mỹ theo diện nhân đạo. Đây là một sự cho phép tạm thời do chính phủ Mỹ cấp, giúp một số người có thể nhập cảnh hoặc ở lại Mỹ trong trường hợp khẩn cấp vì lý do nhân đạo hoặc mang lại lợi ích quan trọng cho xã hội.

Quyết định của USCIS có thể ảnh hưởng đến các chương trình ân xá nhân đạo vốn dựa vào Mẫu I-134A để chứng minh khả năng bảo trợ tài chính. Những người xin ân xá theo các chương trình này có thể gặp phải tình trạng chậm trễ hoặc không chắc chắn trong khi USCIS tiến hành xem xét lại quy trình.

Trước đó, Tổng thống Trump đã tạm dừng nhiều chương trình ân xá nhân đạo sử dụng Mẫu I-134A, bao gồm chương trình “Đoàn kết vì Ukraine” (Uniting for Ukraine) và một chương trình khác cho phép hàng trăm nghìn người di cư từ Cuba, Nicaragua, Haiti và Venezuela nhập cảnh vào Mỹ.

Hiện USCIS chưa thông báo thời gian cụ thể về việc có tiếp tục nhận đơn I-134A hay không. Tuy nhiên, việc tạm dừng này không ảnh hưởng đến các quy trình cấp visa theo diện gia đình, lao động hoặc các quy trình khác.

6. TỔNG THỐNG TRUMP HUY ĐỘNG QUÂN ĐỘI HỖ TRỢ KIỂM SOÁT KHỦNG HOẢNG BIÊN GIỚI PHÍA NAM

Vào 01/20/2025, Tổng thống Donald Trump đã ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới phía Nam Hoa Kỳ, nơi diễn ra tình trạng nhập cư trái phép tăng cao và có nhiều mối đe dọa từ các băng đảng và tội phạm quốc tế đối với an ninh quốc gia của Mỹ. Theo đó, ông chỉ đạo triển khai thêm khoảng 1.500 binh sĩ thuộc lực lượng quân đội thường trực đến khu vực biên giới để hỗ trợ Cơ quan An ninh Nội địa (DHS) trong việc kiểm soát biên giới.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Robert Salesses đã phê duyệt việc triển khai này, tuy nhiên, danh sách cụ thể các đơn vị tham gia vẫn chưa được công bố. Lực lượng mới sẽ gia nhập cùng 2.500 binh sĩ thuộc lực lượng dự bị và Vệ binh Quốc gia, những người đã được điều động trước đó để hỗ trợ các cơ quan thực thi pháp luật tại biên giới. Tổng cộng, có khoảng 4.000 quân nhân sẽ tham gia vào chiến dịch siết chặt biên giới dưới thời chính quyền Trump

Nhiệm vụ của các binh sĩ bao gồm hỗ trợ xây dựng hàng rào biên giới, cung cấp hỗ trợ hậu cần, tình báo và giám sát. Tờ báo Washington Post thậm chí còn đưa tin rằng con số này có thể cao hơn nhiều, khi Lầu Năm Góc đang lên kế hoạch điều động tới 10.000 quân nhân. Ngoài ra, Lầu Năm Góc sẽ sử dụng máy bay quân sự để hỗ trợ DHS trong việc trục xuất hơn 5.000 người nhập cư bị tạm giữ tại San Diego và El Paso.

Động thái này phản ánh cam kết của chính quyền Tổng thống Trump trong việc tăng cường an ninh biên giới và kiểm soát nhập cư bất hợp pháp. Tuy nhiên, việc triển khai quân đội đến biên giới cũng gây ra nhiều tranh cãi và thu hút sự quan tâm từ dư luận cũng như các chuyên gia về nhập cư.