California miễn thuế cho nước ngọt có ga

Các thành phố và địa hạt ở bang California bị cấm đánh thuế cho nước ngọt có ga trong vòng 12 năm tới sau khi thống độc Jerry Brown thông qua một điều luật vào thứ năm.

12:30 01/07/2018

Bản dự luật đã được công bố lần đầu vào tối thứ bảy, trong đó quy định chính quyền các địa phương không được phép đánh thuế mới cho nước ngọt có ga từ bây giờ cho đến năm 2031. Dự luật được đưa vào áp dụng ngay sau khi một thỏa thuận giữa chính quyền,  doanh nghiệp và các bên liên quan khác được thiết lập để ngăn cấm việc áp dụng thuế lên mặt hàng giải khát này. Theo thỏa thuận trên, nước ngọt có ga sẽ không bị đánh thuế nếu không có sự đồng ý của phần lớn công dân toàn bang.     

Trong lễ ký kết, ông Brown nói thuế nước ngọt có ga “ngăn chặn những hiểm họa bệnh tật khôn lường mà chế độ ăn thừa đường của trẻ em hiện nay có thể gây ra.” Tuy nhiên, Thống đốc cũng cho biết các thị trưởng trên toàn bang đang kêu gọi ông ủng hộ thỏa thuận trên vì sáng kiến thuế được đưa ra đã đặt họ trong một tình huống cấp bách.  

Ông Brown cũng có phản ứng mạnh mẽ khi biết rằng chính quyền bang không còn được phép nâng một số loại phí nhất định nữa nếu không có hai phần ba phiếu bầu trong cơ quan lập pháp.

“Điều này thật đáng giận,”- Ông Brown chia sẻ.

Rất nhiều nhà làm luật cũng có phản ứng và cùng chung suy nghĩ giống như thống đốc Brown về lệnh cấm đánh thuế nước ngọt có ga.

Trong một phiên tranh luận, các nhà lập pháp nói họ rất miễn cưỡng khi phải bỏ phiếu áp đặt lệnh cấm vì dự luật lá phiếu, chiến dịch thu thập chữ ký được ngành công nghiệp nước giải khát tài trợ 7 triệu đô, sẽ còn tệ hơn rất nhiều.

Ủy viên hội đồng Kevin McCarty nói ông phản đối cả lệnh cấm và cách mà ngành công nghiệp nước giải khát dùng đề xướng để đe dọa những nhà lập pháp. Tuy nhiên, cuối cùng thì ông vẫn ủng hộ quyết định đó.  

“Tôi nghĩ rằng chúng ta đang đưa ra một quyết định rất tồi tệ”- Ông McCarty nói.

Ủy viên Scott Wiener bỏ phiếu chống lại lệnh cấm, nhưng ông chia sẻ ông hoàn toàn hiểu quyết định của các đồng nghiệp.

Ngành công nghiệp nước giải khát đang “nhắm bom nguyên tử vào chính quyền California và nói rằng này nếu các người không làm theo ý chúng tôi, chúng tôi sẽ khai hỏa và không tài trợ cho các dịch vụ công nữa đâu.” – Ông Wiener nói. “Đây là một trường hợp tiến thoái lưỡng nan, và những nhà lập pháp đang làm điều tốt nhất.”

Vài phút sau khi Thống đốc Brown kí lệnh cấm, những người ủng hộ quyết định trên lập tức rút lại đề xuất từ cuộc bỏ phiếu bang.

Dự luật sẽ không hoàn toàn cấm việc đánh thuế nước ngọt có ga hay những mặt hàng khác, tuy nhiên, để có thể đưa ra thuế, chính quyền sẽ phải thu được phiếu bầu của 2/3 công dân toàn bang. Điều này không hề dễ thực hiện và nó sẽ gây ảnh hưởng nặng nề lên ngân sách.

Hiện nay, các loại thuế khác như thuế phòng khách sạn chỉ cần sự chấp thuần của số đông cử tri trong cộng đồng. Thuế đó sẽ được bổ sung vào ngân sách, mang lại hàng triệu đô la mỗi năm.

Những nhà vận động vì sức khỏe cộng đồng đã cố gắng nâng thuế nước ngọt có ga trong nhiều năm nay, họ nói rằng nâng thuế sẽ giảm lượng tiêu thụ và góp phần giảm tỉ lệ béo phì và đái tháo đường, đóng góp cho ngân sách nhà nước. Ngược lại, ngành công nghiệp nước giải khát biện luận rằng thuế sẽ khiến các gia đình thu nhập thấp khó mà chi trả cho các sản phẩm hằng ngày, hơn nữa nước ngọt có ga sẽ bị kết tội oan là gây ra vấn đề về sức khỏe.  

30 thành phố và các bang đã cố gắng thông qua thuế nước ngọt có ga, Berkeley là vùng đầu tiên thành công vào năm 2014. Sau đó, ba thành phố là San Francisco, Oakland và Albany cũng đã đánh thuế lên mặt hàng này. Đầu tuần này, thành phố Santa Cruz cũng đã chính thức bỏ phiếu ủng hộ thuế nước ngọt có ga.

Các nhà hoạt động bị choáng trước thông tin về lệnh cấm đánh thuế. Carter Headrick, giám đốc Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ, nói rằng việc sử dụng bỏ phiếu để ép các nhà làm luật ban hành lệnh cấm chẳng khác nào “tống tiền”.  Một số nhà làm luật cũng phản đối thỏa thuận gay gắt.  

Hiệp hội Nước giải khát Hoa Kỳ, đại diện cho các doanh nghiệp, đã đóng góp 85% trong tổng số 8. 3 triệu đô từ những người ủng hộ dự luật lá phiếu.  

Người đại diện từ hiệp hội cho biết điều luật sẽ duy trì giá của các mặt hàng nhu yếu phẩm ở mức thấp và ngành công nghiệp đang nỗ lực tìm cách giảm lượng đường trong đồ uống.

“Chúng tôi tin rằng điều luật được ký sẽ giúp chúng tôi hoàn thành những mục tiêu đó”- người đại diện William M. Dermody Jr. tuyên bố.

 Los Angeles Times/ Phương Anh