Carlifornia: Lao động nhập cư bị trả lương rẻ mạt

Các công nhân xây dựng ở Mỹ, nhất là công nhân nhập cư đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề khó khăn trong tình hình hiện nay.

21:18 21/04/2017

Ngành xây dựng ở Los Angeles đang có sự chuyển mình mạnh mẽ về mặt nhân công lao động. Từ việc nhân lực chủ yếu là người da trắng ( chiếm khoảng 2/3 ) đã dần chuyển sang nhân lực chủ yếu là một nhóm cư dân đa dạng hơn ( 70% là người Latino và dân nhập cư ).

Eddie Ybarra và Francisco Martinez đều là hai nhân công ở độ tuổi 40, hiện đang cùng xây dựng bức tường của hai tòa nhà chung cư mới nhất ở trung tâm thành phố Los Angeles. Công việc chủ yếu của họ là lái xe tải cỡ lớn và bốc vác nguyên vật liệu. Sau khi hoàn thành, họ sẽ có một khoảng thời gian để ăn trưa và nghỉ ngơi vào khoảng 10 giờ sáng.

Ybarra, sinh ra ở Los Angeles, đã có kinh nghiệm trong ngành xây dựng hơn 20 năm. Mỗi giờ ông kiếm được 40 đô la và có quyền hưởng các dịch vụ phúc lợi khác như lương hưu, bảo hiểm hay nghỉ phép.

Martinez, sinh ra ở Guadalajara, Mexico, làm việc cho một nhà thầu xây dựng. Công việc chủ yếu của ông là lắp đặt tấm kim loại và một vài bộ phận khác với mức lương 27,50 đô la một giờ. Ngoài ra ông không được hưởng thêm bất kì quyền lợi hay trợ cấp nào khác.

Câu chuyện của hai người công nhân này đã minh họa cho sự thay đổi căn bản về vấn đề lao động của người nhập cư cũng như thể hiện quan điểm của Tổng thống Trump về vấn đề này.

Theo một cuộc khảo sát của tờ Los Angeles Times, trong khoảng vài thập kỷ, ngành xây dựng thuộc khu vực Los Angeles đã có sự thay đổi mạnh mẽ về mặt nhân công. Từ nguồn lao động chủ yếu là người da trắng đã chuyển sang nguồn lao động chủ yếu là người Mỹ gốc phi và dân nhập cư.

Đồng thời, công việc xây dựng này cũng đang dần trở nên khó khăn hơn. Sau cuộc lạm phát, một người công nhân thậm chí còn được trả ít hơn 5 đô la/1 giờ so với năm 1970.

Vào năm 1972, một chủ thầu sẽ trả cho công nhân 32 đô la một giờ, cao hơn 10 đô la so với thời điểm hiện tại. Tiền lương được chi trả cho công nhân đang ngày càng giảm.

Ai sẽ là người chịu trách nhiệm cho việc này ?

Theo lời Tổng thống Trump, dân nhập cư chính là nguyên nhân làm cho người Mỹ thiếu hụt việc làm cùng với mức lương ngày càng giảm.

Trong một bài phát biểu tháng tư, Tổng thống đã hứa với các công nhân xây dựng rằng ông sẽ "bảo vệ công việc của công nhân bằng việc bảo vệ biên giới quốc gia ."

Tuy nhiên vào thời điểm 10 năm trước, ngay cả khi chưa có làn sóng nhập cư ồ ạt, các chủ thầu đã ép giá và trả lương rẻ mạt cho người lao động.

Ruth Milkman, một nhà xã hội học đã nghiên cứu lịch sử xây dựng ở Nam California, nói: "Người nhập cư không phải là nguyên nhân của vấn đề này, họ thậm chí còn bị ảnh hưởng. Nguyên nhân chính là do thất nghiệp cũng như chủ thầu nhà nước không còn giữ được vai trò của mình trước.

Tất nhiên, một dòng người nhập cư cũng đã khiến công việc ít đi và là nguyên nhân khiến cho các chủ thầu chuyển hướng sang sử dụng chủ yếu dân nhập cư, Milkman nói. Theo một phân tích của UCLA về dữ liệu liên bang, tỷ lệ người nhập cư trong ngành xây dựng ở California đã tăng từ 13% năm 1980 lên khoảng 43% hiện nay.

Francisco Martinez chưa từng làm công nhân xây dựng trước khi tới Mỹ, tất cả những gì ông học được là do bắt chước lại anh trai của mình. Ông đã làm việc cho Tinco Sheet Metal, một công ty tư nhân, vào năm 2001 và kiếm được 7 đô la một giờ, vượt qua mức lương tối thiểu của tiểu bang California. Sau đó ông chuyển tới phía Đông Los Angeles làm việc và sinh sống cùng gia đình mình.

Lần đầu tiên Martinez được sống trong căn hộ sau một khoảng thời gian sống tạm bợ trên xe,  "đó như một cung điện với tôi." Bây giờ họ đã có nơi ở nhưng ông đang tìm kiếm để mua nhà sau khi đủ điều kiện cho khoản vay 400.000 đô la.

Ông không có khoản tiết kiệm về hưu - công ty của ông chỉ mới bắt đầu cung cấp 401 (k) tài khoản năm ngoái - nhưng Martinez có một kế hoạch: Ông muốn bắt đầu kinh doanh bằng các hợp đồng nhỏ.

"Họ chi trả nhiều tiền hơn, nhưng họ không có việc làm được đảm bảo", Martinez nói. Khoảng 5 năm trước, hiệp hội công nhân kim loại đã cố gắng tổ chức bộ máy Tinco , nhưng Martinez đã bỏ phiếu không đồng tình, giống như hầu hết đồng nghiệp của ông ta.

Một người quản lý kim loại trong nhà nước được trả khoảng 47 đô la một giờ, nhưng không thể làm việc độc lập, ngoài các hợp đồng được đàm phán do công ty.

Martinez kiếm được nhiều tiền từ công việc bên ngoài. Ông thường kiếm được hơn 500 đô la trong một ngày làm việc vào cuối tuần và sau giờ làm việc bình thường. Ông làm việc với anh trai, người mà ông thuyết phục di cư từ Mexico một thập kỷ trước, và con trai 24 tuổi Javier.

Hart Keeble, giám đốc kinh doanh của Reinforcing Ironworkers địa phương 416, có trụ sở tại miền Nam California, cho biết : vô số những người ở vị trí của Martinez đã bị dụ dỗ để làm công việc tự do hay làm cho tư nhân. Chính điều này làm giảm sức mạnh của các nhà thầu nhà nước.

Và trong một thời gian dài, các công ty xây dựng nhà nước không tuyển mộ những người như Martinez. Các thành viên không muốn hoan nghênh hàng tấn người mới vì sợ rằng nó có thể làm giảm thiểu số lượng và chất lượng công việc của họ.

Mùa hè năm 2005, khi Las Vegas trải qua giai đoạn bùng nổ, Keeble đã quảng cáo trên các tờ báo địa phương để tuyển dụng nhân công cho 150 công ty xây dựng nhà nước trong vòng vài tháng. Anh ta chỉ có một số người nộp đơn.Chỉ khi anh ấy quảng cáo trên giấy tờ bằng tiếng Tây Ban Nha, anh ấy mới có đủ số nhân công mình cần.

Những người nhập cư làm chuyển đổi sự cân bằng của các công đoàn địa phương từ khoảng 80% dân Mỹ thành một nửa công dân Mỹ, một nửa dân di cư. Với nhiều người, điều này là hoàn toàn không phù hợp. Tại một cuộc họp hàng quý cho các thành viên vào cuối năm, căng thẳng diễn ra quá nóng đến nỗi một cuộc cãi vả nổ ra, Keeble nói.

Nhưng càng ngày càng khó khăn để tuyển dụng những công nhân Mỹ vào ngành xây dựng, anh cho biết thêm.

Liên đoàn Ironworkers, nơi các thành viên lắp đặt các thanh thép và dây cáp tạo thành bộ xương của một tòa nhà, từng lấy 300 người học việc từ các trường trung học khắp California mỗi mùa hè. Mùa hè năm ngoái, họ đã xoay sở được 80 người, Keeble nói, một phần là vì quan tâm đến công việc của các học sinh trung học.

"Không ai đang ăn cắp công việc của ai cả. Bởi vì chính người dân Mỹ không muốn những công việc đó, đặc biệt là cho một chủ tư nhân", Keeble nói.

Năm 2007, khi bắt đầu cuộc khủng hoảng tài chính, đám đông từ bỏ ngành nghề kinh doanh. Xây dựng đã phát triển trở lại, và các nhà thầu phàn nàn rằng họ không thể tìm đủ lao động Mỹ có tay nghề để xử lý khối lượng công việc của họ.

"Ngành công nghiệp của chúng tôi đã bị khước từ trong vài năm qua", Rick Judson, người chủ trì hội đồng quản trị của National Assn, phát biểu tại buổi điều trần Thượng Viện Hoa Kỳ năm 2013. "Công nhân nhập cư được tuyển dụng cho các công việc bởi vì phần lớn người Mỹ có trình độ cao và không muốn nhận những công việc này", Judson nói.

Năm 2004, NAHB và Viện Nhà Xây dựng bắt đầu một chương trình để dạy cho các tù nhân ở Illinois làm thế nào để chạy đường ống và dây điện qua nhà. Họ cũng làm việc với các chính quyền tiểu bang ở Vermont và Massachusetts để giới thiệu chương trình đào tạo cho thanh thiếu niên.

Nhưng ý tưởng rằng người Mỹ không muốn làm ở công trường xây dựng - như một số tranh luận - không đúng với Tom Brown, người đứng đầu một công ty hợp đồng kỹ thuật ở San Diego.

"Hãy nhìn vào trái tim của Mỹ, các công nhân than đá và các thợ mỏ", ông nói. "Người ta không thành thật khi họ nói rằng người Mỹ không muốn công việc đó."

Brown đã rời bỏ công việc của một nhà điều hành nghiệp vụ về các thiết bị nặng vào năm 1984 để bắt đầu công việc kinh doanh riêng của mình, Sierra Pacific West Inc. Lúc đầu, ông chỉ làm việc với các thương gia nhà nước, nhưng sau đó ông nhanh chóng chuyển hướng sang các công ty tư nhân.

Ông cho biết 90% nhân viên của ông là người Mỹ và phần còn lại là người nhập cư. Nhưng trong vài năm gần đây, Brown đã gặp khó khăn trong việc tuyển dụng.

Trước cuộc khủng hoảng nhà ở, ông đã có hơn 200 nhân viên trong khi hiện tại con số đó là 100 người. Nhiều người trong số họ chỉ đơn giản nghỉ hưu, Brown nói, và lực lượng lao động còn lại của ông đang già hóa. Tuổi thọ trung bình của một công nhân xây dựng hiện nay là 43, tăng so với tuổi 36 năm 1985, một số liệu liên bang cho biết.

Với Brown, việc tuyển dụng các học sinh đã tốt nghiệp dễ dàng như ước tính chi phí sửa chữa đường cao tốc và các công trình khác. Nhưng ông  lo lắng rằng các giáo viên sẽ không ủng hộ việc học sinh của họ học nghề.

"C ó được một công việc tại McDonald's còn tốt hơn là làm công nhân xây dựng, đó là cách nó được miêu tả," Brown nói.

Một phần của vấn đề là các nhà tuyển dụng không mong muốn tăng lương nhiều như vậy. Theo số liệu Cục Thống kê Lao động, kể cả khi xây dựng nhà tăng lên từ năm 2011 đến năm 2016, lương cho công nhân xây dựng vẫn tăng chậm hơn so với mức lương trung bình của khu vực tư nhân.

Có lẽ đó là lý do tại sao Eddie Ybarra không thể tưởng tượng được tại sao mọi người lại muốn làm công việc tư nhân mà không phải nhà nước.

Ông đã bỏ trường trung học vào năm 1989 và làm cho chủ thầu nhà nước. Ông nội của Ybarra, cha và bốn người chú của ông cũng như vậy. Cách đây 5 năm, con trai 27 tuổi của ông cũng theo bước cha mình.

"Anh có thể kiếm đâu được những số tiền này ngoại trừ làm việc cho chủ thầu nhà nước ?" Eddie Ybarra hỏi.

Ybarra có một số tiền cấp dưỡng của mình và anh ta có kế hoạch nghỉ hưu ngay khi anh ta bước sang tuổi 55.

"Họ sẽ làm gì," ông nói với các công nhân làm việc cho chủ thầu tư nhân  "làm việc cho phần đời còn lại sao ? Thật không hiểu nổi