Chuyện đôi vợ chồng 80 tuổi gốc Việt thành công nhân giống thanh long trên đất Mỹ

Ở thành phố Vista của tiểu bang California có một nông trại của hai vợ chồng gốc Việt với trên 500 gốc thanh long đang mùa thu hoạch cùng nhiều loại cây ăn trái khác nhau.

13:00 19/08/2020

Nông trại nằm sát dưới chân một quả đồi, phía trước cổng là một khóm tre ngà màu vàng gợi nhớ cảnh làng quê quen thuộc. Sau bụi tre là một căn nhà có ban công và khung cửa sổ màu xanh xinh xắn. Đây là nông trại của ông Nguyễn Ngọc Ổn (82 tuổi) và bà Nguyễn Thị Quới (83 tuổi), vốn là kỹ sư canh nông, di cư sang Mỹ vào năm 1979 và ở tiểu bang California cho đến tận ngày nay.

Ông Ổn chia sẻ với báo Người Việt: “Tôi là người yêu nghề nông. Ngày trước ở Việt Nam, tôi cũng có nông trại ở Phú Mỹ, Vũng Tàu. Mới đây, tôi được biết Phú Mỹ trở thành cảng nước sâu quan trọng, tàu lớn bây giờ neo đậu ngay trên mảnh đất của tôi ngày xưa”.

Hàng trăm gốc thanh long ruột đỏ trồng trong chậu, leo lên các cọc nhựa của lão nông Nguyễn Ngọc Ổn và Nguyễn Thị Quới. (Hình: Tâm An/Người Việt)

Vào năm 1982, ông bà mua đất ở Riverside để trồng mía, mục đích để ép lấy nước mía. Là một trong những sinh viên khóa đầu tiên của trường Quốc Gia Nông Lâm Mục ở Sài Gòn trước năm 1975, chàng kỹ sư canh nông Nguyễn Ngọc Ổn tìm ra được giống mía thích hợp để ép lấy nước và đặc biệt không có phấn như giống mía thông thường.

Ông Ổn nói: “Năm 1986, tại hội chợ ở thương xá Phước Lộc Thọ, chúng tôi là người đầu tiên bán nước mía cho người Việt đồng hương. Ngày đó chúng tôi bán giá 2 USD/ly mà khách xếp hàng dài chờ mua”.

Không dừng lại ở việc bán nước mía, ông còn thiết kế và thuê thợ cơ khí làm ra những chiếc máy ép nước mía. “Tôi cho người ta thuê máy ép nước mía. Rồi tôi cung cấp mía cho họ để nhân rộng mô hình bán nước mía tươi”, ông kể.

Bà Nguyễn Thị Quới bên ruộng mía những năm 1980. (Hình: Ông Nguyễn Ngọc Ổn cung cấp)

Công việc cung cấp mía và máy ép nước mía đang hồi khởi sắc, khiến ông bà phải đi tìm nơi nào thích hợp trồng mía hơn. Cho nên đến năm 1997, ông bà đã mua lại nông trại trồng 120 cây bơ ở thành phố Vista.

“Tính là sẽ phá bơ đi trồng mía vì đất ở đây thích hợp với mía hơn Riverside. Nhưng có một điều không ngờ tới là các bụi mía bị loài chuột đất phá hoại. Chúng đào hầm, ăn hết rễ mía, nên kế hoạch trồng mía không thành”, ông chia sẻ với báo Người Việt.

“Tôi đành bỏ mía đi chăm lại các cây bơ để lấy trái bán cho các chợ Việt ở Little Saigon. Sau này bơ nhập cảng từ Trung Mỹ giá thấp hơn nhiều, nên tôi bỏ bơ, chuyển sang trồng thanh long. Lúc đó thanh long còn rất ít người trồng, giá bán cao, tới 5 USD một pound (0,45kg)”, ông nhớ lại.

Lão nông 82 tuổi, ông Nguyễn Ngọc Ổn, bên cạnh vườn ươm thanh long trên chậu, tiết kiệm 2/3 nước tưới tiêu. (Hình: Thanh Long/Người Việt)

Vườn thanh long của ông, lúc đầu đa số là giống thanh long trắng. Với 300 gốc thanh long, cứ một tuần cho hai lần thu hoạch. Ông bà chở tới các khu chợ người Việt để bỏ sỉ, như chợ ABC ở thành phố Westminster. Mấy năm gần đây, thanh long đỏ ra đời, giống thanh long trắng trở nên mất giá. Vốn đều là kỹ sư canh nông, ông bà tiếp tục nghiên cứu lai tạo ra giống thanh long mới.

“Tôi sưu tầm và mua được nhiều giống thanh long quý hiếm từ hội Tropical Rare Food. Từ đó tôi tìm cách lai chúng với nhau. Mấy chục năm nghiên cứu, giờ đây tôi đã tạo ra được năm giống thanh long có cấp độ đỏ khác nhau và một giống thanh long trắng ngon đặc biệt”.

Trong khi người ta thường trồng thanh long trực tiếp vào đất và cho leo vào các thanh bê tông đúc sẵn, thì ông Ổn sáng kiến ra trồng thanh long vào chậu và cho leo vào các ống nhựa. Ông giảng giải: “Trước kia tôi trồng thanh long trực tiếp xuống đất, mỗi năm tính ra mất 227 lít nước cho một gốc thanh long. Nay tôi nghiên cứu trồng trên chậu, chỉ còn tốn 76 lít nước mà vẫn cho năng suất cao như thường”.

Theo ông, đất California vốn khô như sa mạc, không hề thuận lợi cho nông nghiệp. Thời tiết khô, nắng nhiều, rất ít khi có mưa, rất ít mạch nước ngầm. Toàn bộ nước dùng và tưới cây đều dẫn theo kênh nhân tạo từ tiểu bang Arizona về chứa ở các hồ rồi dẫn tới từng hộ gia đình. Đối với người làm nông, việc quan trọng là tiết kiệm nước canh tác để giảm chi phí. Chính vì thế, sáng kiến trồng thanh long trong chậu, tiết kiệm được 2/3 nước tưới tiêu là rất đáng tự hào.

Các loại thanh long có ruột đỏ khác nhau do lão nông Nguyễn Ngọc Ổn lai tạo ra. (Hình: Tâm An/Người Việt)

Giờ đây, đã qua độ tuổi “thất thập cổ lai hy”, ông bà coi nông trại của mình như một nơi dưỡng già, không còn là nơi sản xuất thâm canh để sinh nhai nữa. Một phần lớn đất, ông trồng nhiều loại cây trái ăn quả như bưởi năm roi, hồng giòn, táo tàu… để thết đãi bạn bè, con cháu. Tuy tuổi cao nhưng ông bà vẫn hằng ngày cùng nhau lên đồi chăm sóc cây cối, như một cách tập thể dục giữ gìn sức khỏe. Ông khoe: “Bằng tuổi tôi, nhiều bạn bè không đủ sức để leo đồi dốc như thế này, còn tôi, chạy còn được”.

“Ở đây bây giờ không còn là nông trại nữa mà là nhà dưỡng lão rồi…hai người ở căn nhà ba phòng ngủ, có đầy đủ không thiếu thứ gì. Có sân tập thể dục 20.000 thước vuông. Muốn chạy giờ nào thì chạy, muốn lên dốc xuống dốc đều được”, ông nói vui.

Chủ nhân nông trang cắt từng trái thanh long có màu đỏ khác nhau, kết quả của công trình lai tạo giống của ông trong nhiều năm. (Hình: Tâm An/Người Việt)

Ông bà có ba người con, đều đã trở thành bác sĩ và kỹ sư, có gia đình riêng. Ông tâm sự: “Mấy đứa con cứ mời chúng tôi về Quận Cam sống cho vui. Nhưng tôi từ chối, thế hệ chúng tôi…mỗi ngày không làm việc thì tối không ngủ được. Thay vì ngày ngày ra Phước Lộc Thọ để tán dóc…thì tôi ở đây nghiên cứu và trồng cây, làm những việc có ích hơn”.

Theo Người Việt