Chuyện lái xe trên đất Mỹ

"Ở Mỹ mà không có bằng lái, không có xe thì giống như người bị cụt chân".

09:00 02/03/2018

Ở Mỹ, tôi đã chạy xe qua rất nhiều tiểu bang và nhận thấy ở California, cảnh sát rất gắt gao trong vấn đề ghi phạt (ticket) do lẽ ở đây cư dân đông đúc, tình trạng quá tải thường xảy ra trên các xa lộ vào những giờ cao điểm, nếu không cứng rắn thì sẽ có nhiều tai nạn giao thông. Tại California, nếu vi phạm luật giao thông thì sẽ bị cảnh sát phạt, tức cho một ticket. Trung bình mỗi giấy phạt là 200 USD. Ticket cho lỗi vượt đèn đỏ là 380 USD. Mỗi lần bị phạt sẽ bị cơ quan lộ vận (DMV) của tiểu bang "chấm" 1 điểm vào hồ sơ lái xe. Trong vòng 1 năm mà bị 4 điểm (hoặc 2 năm bị 6 điểm, 3 năm bị 8 điểm) thì sẽ bị thu bằng lái 6 tháng. Các hãng bảo hiểm sẽ căn cứ vào hồ sơ lái xe của bạn ở DMV mà gia tăng tiền bảo hiểm. Luật lệ ở đây cũng cho phép bạn được đi học một lớp "xóa ticket" (có đóng học phí) sau khi đã đóng tiền phạt với điều kiện là trong vòng 18 tháng, người phạm luật chưa hề dự một khóa tương tự. Sau khi học 8 giờ, tòa sẽ "xóa án" và DMV sẽ không ghi hồ sơ của bạn.

"Đi đêm có ngày gặp ma", lái xe nhiều thì thế nào cũng có ngày bị lãnh ticket. Có lần chạy trên xa lộ I-5 vào ban đêm ở Nam Cali, thấy đường hơi vắng, vả lại muốn thử xem cảnh sát có theo dõi được không, tôi đạp ga cho xe chạy 86 dặm/giờ (gần 140 km/giờ) trong khi quy định trên xa lộ đoạn này tốc độ tối đa 70 dặm/giờ. Thế là chỉ trong chốc lát, có ngay xe cảnh sát chớp đèn rượt theo. Tôi bị lãnh một ticket với tiền phạt 224 USD vì chạy quá tốc độ quy định (speeding) và bị ghi 1 điểm trong hồ sơ của DMV.

Cảnh sát phạt thẳng tay, nhất là với tội lái xe trong lúc say rượu (DUI) nên "dân nhậu" chỉ còn cách là "thuyền chìm tại bến", uống rượu ở đâu thì ngủ lại luôn, còn nếu muốn về nhà thì phải nhớ "mang" theo bà xã hay một người bạn gái để nhờ chở về. Đây cũng chính là lý do mà người gốc Việt khi qua sinh sống ở Mỹ đã giảm ngay tình trạng "sáng say chiều xỉn". Theo luật Mỹ, chỉ cần đo nồng độ rượu trong người ở mức 0,08 trở lên là người lái xe bị xem như "lái xe trong lúc say rượu". Mà có nhiều gì cho cam: chỉ cần uống 2 lon bia là "đạt" tới mức 0,08 rồi. Ai từng bị một lần thì tởn tới già. Tòa án và cảnh sát phạt "tới bến" luôn. Không những bị phạt nặng, bị thu bằng lái, mà còn buộc phải đi học về luật lệ giao thông, học về tiết chế rượu bia, về an toàn giao thông...

Theo ước tính, nếu bị tòa kết tội "DUI" thì phải tốn khoảng 10.000 USD (160 triệu đồng VN) cho lần đầu tiên. Lái xe trong lúc say rượu mà lỡ gây tai nạn chết người thì bị kết tội cố sát. Theo các luật sư, những người tái phạm việc uống rượu lái xe cũng dễ bị tòa án di trú Mỹ ra án lệnh trục xuất. Tôi có anh bạn làm nghề báo, một hôm vì ham vui anh uống chỉ 3 chai bia nhưng khi lái xe về thì bị cảnh sát "vịn", và thế là phải ra tòa về tội lái xe trong lúc say rượu. Sự việc đã qua gần nửa năm nhưng anh vẫn cứ áy náy, ít dám lái xe đi đâu xa. Anh thường nói: "Từ nay xin chừa, một giọt rượu cũng không".

Với khoảng 300 triệu chiếc xe chạy trên vạn nẻo đường nước Mỹ mỗi ngày, nếu luật lệ giao thông và nhân viên cảnh sát không nghiêm, thiệt hại do tai nạn giao thông ở Mỹ sẽ là con số khổng lồ. Thế nên, dân chúng rất hậu thuẫn cảnh sát trong việc duy trì an toàn giao thông và hiệu quả rất rõ. Theo Báo San Jose Mercury News ngày 24.3.2008: năm 2007, trên xa lộ 17 ở Bắc Cali nối liền Santa Cruz với Silicon Valley, có 478 tai nạn giao thông với chỉ 1 người chết, giảm nhiều so với 896 vụ và 5 người chết hồi năm 1998.

Uống rượu lái xe coi chừng ngồi tù

Ở Mỹ, bạn sẽ gặp rất nhiều phiền phức nếu vừa uống rượu xong lại leo lên xe và cầm lái.

Khi thử nồng độ rượu 0,08 (trên hai chai bia), cảnh sát sẽ còng tay bạn ngay tại chỗ rồi đưa về sở cảnh sát giam giữ trong vòng 24 tiếng và đối xử với bạn như tội phạm. Sau đó, bạn sẽ ra tòa, nhẹ lắm thì cũng bị một giấy phạt khỏang 1.800 USD. Bằng lái sẽ bị tịch thu chờ xét duyệt lại, thường là sáu tháng. Muốn có bằng lái lại, bạn phải tham gia khóa học cai rượu từ sáu tháng đến tám tuần (mỗi giờ một tuần) và tham gia lao động hai ngày cuối tuần trong tám tuần lễ. Chưa kể tiền bảo hiểm sẽ tăng vọt và tiền luật sư có thể lên đến 15.000 USD.

Khi bị bắt về tội uống rượu lái xe, tiếng Mỹ gọi là DUI (driving under the influence = lái xe trong tình trạng chịu ảnh hưởng) mà người Việt bên Mỹ hay gọi là ĐUI, bạn xem như bị tội tiểu hình. Tội tiểu hình có thể bị tù đến một năm và tù treo từ ba đến năm năm. Lần thứ hai bị DUI, bằng lái bị treo 18 tháng; lần thứ ba bị treo ba năm.

Theo số lần bị DUI mà tăng lên ngày lao động, ngày đi học cai rượu. Ngoài ra, xe của bạn còn bị yêu cầu đặt máy vào ổ khóa xe. Mỗi lần nổ máy xe, bạn phải thổi vào một ống hơi của máy. Nếu có nồng độ rượu trong hơi thở của bạn, xe sẽ không nổ máy được. Bạn còn bị thử nước tiểu mỗi lần lên trình duyệt quản giáo. Đến lần thứ tư mà bạn bị nữa thì nguy to, tán gia bại sản như chơi. Lúc này bạn bị ghép vào tội đại hình, có thể ngồi tù đến ba năm và gần như vĩnh viễn không lái xe được.

Theo luật ở Mỹ, cảnh sát thử nồng độ hay nghi ngờ bạn có nồng độ trên hai chai bia đều có thể bắt ngay. Nếu dưới nồng độ đó, cảnh sát cũng có thể bắt bạn vì cho rằng bạn lái xe không an toàn. Vì vây khi uống rượu bia ngoài hàng quán, bạn phải chuẩn bị thêm một tài xế đưa về.

Theo thống kê của cảnh sát, có đến 90% người uống rượu lái xe bị bắt khi về gần đến nhà. Do chủ quan nên họ không tự chủ được. Không những uống rượu lái xe mới bị bắt mà bạn còn bị bắt khi đi bộ, đi xe đạp, cỡi ngựa, uống rượu nơi công cộng. Cảnh sát cũng có thể bắt giữ người ngồi bên cạnh nếu nghi ngờ người đó có chồm qua cầm tay lái một lúc. Rượu bia để trong xe cũng bị bắt, ngọai trừ để sau cốp xe. Tội uống rượu với tội sử dụng ma túy áp dụng như nhau trong các trường hợp kể trên. Luật nghiêm như thế nên người dân ở Mỹ rất ngại uống rượu ngoài quán. 

Còn người Việt ở Mỹ bị tội này không ít. Một số cô tiếp tân ở các quán nhậu bị vướng vào tình trạng này cũng rất đáng kể. Do đó, đã có những lớp hướng dẫn cai rượu dành cho người Việt ở khắp những thành phố có đông người Việt cư ngụ.