Có phải Hoa Kỳ đang dần lùi bước?

Tổng thống Trump được bầu theo khẩu hiệu "Mỹ hàng đầu" và hứa rằng nước này sẽ không bao giờ bị ràng buộc bởi các thoả thuận và hiệp định. Tuy nhiên, các chính sách và tuyên bố từ lời hứa này thực tế đã làm cho Hoa Kỳ, và nhiệm kỳ của ông, là đối tượng của sự hoài nghi, báo động, thậm chí bị chế nhạo.

01:15 08/06/2017

Nước Mỹ có thể là đầu tiên trong mắt Tổng thống, nhưng trong mắt thế giới, nó đang bị lu mờ.

Theo trật tự ngắn, ông Trump đã rút khỏi Hiệp hội xuyên Thái Bình Dương, củng cố vị trí lãnh đạo thương mại tại Châu Á với Trung Quốc. Tổng thống Hoa Kỳ còn từ chối khẳng định lại cam kết bảo vệ lẫn nhau, vốn là nền tảng của an ninh xuyên Đại Tây Dương trong nửa thế kỷ, buộc các đồng minh châu Âu của Mỹ phải suy nghĩ về những mối đe dọa như Nga.

Mới đây nhất chính là việc ngài Trump đã từ bỏ một thoả thuận mang tính bước ngoặt về biến đổi khí hậu được ký kết bởi hơn 190 quốc gia, quyết định này sẽ khiến Hoa Kỳ mất đi “phần thưởng” khi tham gia vào một nền kinh tế năng lượng sạch toàn cầu.

Bất cứ ai tìm kiếm câu trả lời cho những quyết định liều lĩnh của ông Trump, hãy tìm hiểu về một bài báo được viết bởi Trung tướng HRM McMaster, cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump và Gary Cohn, giám đốc của Hội đồng Kinh tế Quốc gia. Ông Trump cho biết "có một cái nhìn rõ ràng rằng thế giới không phải là một ‘cộng đồng toàn cầu’ mà là một quốc gia, các tổ chức phi chính phủ và các doanh nghiệp tham gia và cạnh tranh để có lợi thế."

Đây có lẽ là lời khen ngợi mà các tác giả dành cho chủ nghĩa hiện thực cứng đầu. Đây thực sự là một tầm nhìn về một thế giới cạnh tranh khốc liệt và những kết quả không hoàn toàn sâu xa với viễn cảnh hợp tác, dựa trên luật lệ đã thúc đẩy Mỹ và các đồng minh của nước này kể từ Thế chiến II. Dưới mô hình cũ, thế giới nhìn về phía Mỹ để thiết lập giai điệu và chương trình nghị sự.

Tất nhiên có những sai lầm và những hành động sai lạc, nhưng không thể phủ nhận sự tham gia của Mỹ là tốt cho đất nước này.

Quyết tâm để ngăn chặn một cuộc tàn phá khác, Hoa Kỳ đã dẫn đầu trong việc thiết lập các thể chế, quy tắc và các chuẩn mực có thể khuyến khích các nước giải quyết những khác biệt một cách hòa bình và cùng nhau giải quyết những vấn đề vượt quá khả năng của bất kỳ một quốc gia nào.

Các hiệp định thương mại và các định chế tài chính được đưa ra nhằm mở rộng tăng trưởng kinh tế và đưa mọi người thoát khỏi đói nghèo. Washington cũng dẫn đầu trong việc thúc đẩy nhân quyền và dân chủ.

Sự cam kết của Hoa Kỳ đối với những định chế và giá trị này hiện đang được đặt ra dưới thời tổng thống kiêu ngạo khi ông coi nhẹ lịch sử, sắc tộc và quan trọng nhất, sự hiểu biết về các nhà lãnh đạo của Hoa Kỳ và những điều làm cho đất nước này trở nên an toàn, thịnh vượng và "vĩ đại".

Các thể chế và các mối quan hệ cần phát triển và tiến triển. Các quốc gia, như mọi người, có thể dễ bị tổn thương trước những rủi ro mới và không thể khai thác các cơ hội mới nếu họ không chú ý. Thế giới vẫn chưa tìm ra cách để quản lý sự trỗi dậy của Trung Quốc.

Tuy nhiên, ông Trump và nhóm của ông, bị lôi kéo vào cuộc tranh cãi về Nga và các vấn đề khác, đã cho thấy họ không có khuynh hướng, ít kỹ năng hơn để thực hiện những suy nghĩ cứng rắn khi phải đứng trước bất kỳ quyết định nào để thay đổi vai trò của Mỹ trên thế giới.

Và thậm chí nếu họ cố gắng thì cũng thật khó tưởng tượng được một lập luận thuyết phục cho việc bãi bỏ hoặc thậm chí làm suy yếu vai trò lãnh đạo của đất nước, bảo vệ NATO và châu Âu, ưu tiên giải quyết vấn đề hợp tác và cam kết với các giá trị dân chủ và nhân quyền .

Đây có phải là điều người Mỹ muốn không? Nếu không, họ đã có những tiếng nói phải đối mạnh mẽ và rõ ràng hơn. Ông Trump cùng những người dưới quyền như Ngoại trưởng Rex Tillerson và Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis có lẽ đang đang đi theo một con đường nguy hiểm và không chắc chắn