Có thể phải khai lý lịch mạng xã hội khi xin visa Mỹ?

Ngày 9/4, chính phủ Hoa Kỳ muốn bắt đầu thu thập lý lịch sử dụng mạng xã hội của hầu hết những người xin thị thực (visa) nhập cảnh Mỹ. Đề xuất này xuất phát từ Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ hôm 3/4, cụ thể sẽ yêu cầu người xin thị thực phải cung cấp chi tiết về tài khoản Facebook và Twitter của họ. Vụ cấp visa, một lần nữa lại nóng lên, gây tranh luận trong giới chính khách và cộng đồng xin visa vào Mỹ.

05:30 10/04/2018

Theo đề xuất mới, những người xin cấp visa cũng sẽ phải tiết lộ tất cả tài khoản mạng xã hội được sử dụng trong 5 năm qua. Khoảng 14,7 triệu người/năm sẽ bị ảnh hưởng bởi đề xuất này.

Xin visa Mỹ, có thể phải khai lý lịch mạng xã hội

Thông tin này sẽ được sử dụng để xác định và điều tra những người xin thị thực nhập cư cũng như thị thực không nhập cư.Các ứng viên cũng sẽ bị yêu cầu cung cấp số điện thoại, địa chỉ email và lịch sử du lịch trong 5 năm trở lại.Tất cả buộc phải khai liệu họ có từng bị trục xuất khỏi một quốc gia, hoặc có bất cứ người thân nào đã từng tham gia hoạt động khủng bố hay không.

Nếu được thông qua, đề xuất này của Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ ảnh hưởng đến khoảng 14/7 triệu người/năm (Ảnh: Reuters)

Đề xuất này sẽ không ảnh hưởng đến công dân từ các quốc gia mà Hoa Kỳ miễn thị thực du lịch, trong đó có Anh, Canada, Pháp và Đức. Tuy nhiên, công dân từ Ấn Độ, Trung Quốc và Mexico có thể gặp chút khó khăn nếu họ muốn đến Mỹ để làm việc hoặc nghỉ lễ.

Quan điểm hiện tại về đề xuất này là gì? Theo luật lệ được đưa ra vào tháng 5/2017, các quan chức được yêu cầu xác minh tài khoản mạng xã hội chỉ khi họ cảm thấy "những thông tin đó cần thiết để xác nhận danh tính hoặc tiến hành kiểm tra nghiêm ngặt hơn vì lý do an ninh quốc gia".

Được biết, đề xuất khắt khe hơn này được đưa ra sau khi Tổng thống Donald Trump hứa sẽ "kiểm tra gắt gao" đối với người nước ngoài vào Mỹ, mà ông nói là để chống khủng bố.

Ai quyết định nếu điều đó xảy ra? Ý tưởng này phải được Văn phòng Quản lý và Ngân sách phê duyệt. Công chúng sẽ có hai tháng để bình luận về đề xuất này trước khi  Văn phòng đưa ra quyết định.

Điều này ảnh hưởng như thế nào đến tự do ngôn luận? Các nhóm tự do dân sự đã lên án chính sách như là một sự vi phạm quyền riêng tư có thể gây tổn hại đến tự do ngôn luận.

Bà Hina Shamsi, thuộc Hiệp hội các Quyền tự do dân sự Mỹ, cho biết: "Giờ đây mọi người phải tự hỏi liệu những gì họ nói trên mạng có bị một quan chức chính phủ hiểu nhầm hay hiểu sai. Chúng tôi cũng quan ngại về cách chính phủ Trump định nghĩa 'các hoạt động khủng bố' một cách mơ hồ và chung chung, vì nó có ý nghĩa chính trị và có thể bị lạm dụng để phân biệt đối xử với những người nhập cư vô tội".

Đề xuất này gây ra thêm khó khăn cho du khách đến từ những nước không được Hoa Kỳ miễn thị thực (Ảnh: AFP/GETTY)

Các mạng xã hội được đề cập trong đề xuất bao gồm các công ty ở Hoa Kỳ như Instagram, LinkedIn, Reddit và YouTube. Tuy nhiên, tờ New York Times cho biết mạng xã hội ở nước ngoài như Sina Weibo của Trung Quốc và mạng xã hội VK của Nga cũng sẽ được đề cập.

Ông Trump ra sắc lệnh siết thị thực lao động tay nghề cao

Trước đây, cũng trong chuyện cấp visa, Tổng thống Trump đã ký một sắc lệnh để xem xét lại chương trình visa cấp cho người lao động nước ngoài trong các ngành nghề đòi hỏi chuyên môn cao ở Hoa Kỳ. Sắc lệnh chỉ thị các cơ quan liên quan đảm bảo việc loại bỏ các nhà thầu nước ngoài dự thầu các dự án chính phủ.

Ông Trump ký dự luật 'Mua hàng Mỹ, thuê người Mỹ' trong chuyến thăm một nhà máy tại bang Wisconsin. Sắc lệnh đưa ra nhằm hoàn thành cam kết 'Nước Mỹ trên hết' (First American) trong chiến dịch tranh cử Tổng thống của ông.

Năm 2017, lượng người nộp đơn đăng ký thị thực H-1B giảm xuống còn khoảng 199.000 (Ảnh: Getty)

Nhưng chương trình thị thực H-1B vẫn chưa chấm dứt như ông đã hứa. Ông Trump sẽ chỉ đạo các Bộ Ngoại giao, Tư Pháp, An ninh Nội địa và Lao động đưa ra đề xuất cải cách chương trình thị thực, vốn cho phép các nhà tuyển dụng Hoa Kỳ thuê lao động nước ngoài làm việc tại Mỹ.

"Với sắc luật này, chúng ta gửi đi một thông điệp mạnh mẽ đến thế giới rằng chúng ta sẽ bảo vệ người lao động Mỹ, bảo vệ việc làm ở Mỹ và đặt nước Mỹ lên trên hết" - Tổng thống Mỹ phát biểu tại trụ sở của Snap-On ở Kenosha, Wisconsin.

Theo phóng viên BBC Gary O'Donoghue tại Washington, Đệ nhất phu nhân Melania cũng đã từng dùng thị thực H1-B trước đây khi bước vào nghề người mẫu tại New York.

Theo chính phủ, mục đích là để đảm bảo thị thực như thế này chỉ được cấp cho những đương đơn có tay nghề cao nhất hoặc được trả lương cao nhất. Năm 2016, hãng Disney đã bị tố cáo lạm dụng thị thực H-1B để sa thải nhiều nhân công người Mỹ và những người này bị buộc phải huấn luyện những lao động nước ngoài thay thế họ.

Chính phủ cho phép 85.000 người nhập cư mỗi năm theo chương trình thị thực H1-B, chỉ được áp dụng cho những cá nhân ngoại quốc trong "các ngành nghề đặc biệt" và phần lớn nhân công ngành công nghệ vào Mỹ theo diện này.

Thị thực H-1B cho phép lao động tay nghề cao nước ngoài – phần lớn những người làm công nghệ, vào làm việc tại Hoa Kỳ (Ảnh: AFP)

Chính phủ cũng có chương trình xổ số tặng 65.000 thị thực mỗi năm và cấp ngẫu nhiên thêm 20.000 thị thực cho các sinh viên cao học. Theo Sở Di trú Hoa Kỳ, năm 2017 lượng đương đơn giảm xuống 199.000, từ 236.000 đơn năm 2016.

Một quan chức cấp cao của chính phủ Trump nói hôm 17/4/2017 rằng thị thực H-1B lẽ ra chỉ dành cho lao động tay nghề cao, nhưng thường được áp dụng cho những nhân công có tay nghề kém hơn, được trả lương thấp hơn những người Mỹ mà họ sẽ thay thế. Với sắc lệnh này, thị thực H-1B sẽ không còn được sử dụng như một biện pháp kinh tế để các công ty Hoa Kỳ thay thế nhân công nội địa. Trong các hồ sơ của Bộ Lao động Hoa Kỳ, hơn 15% nhân viên làm tại văn phòng Facebook ở Mỹ năm ngoái sử dụng thị thực làm việc tạm thời...

Nay với đề xuất mới của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, nếu được thông qua, sẽ gây thêm phiền phức cho những người nước ngoài xin vào Mỹ làm việc hay du lịch khi tiến hành thủ tục xin cấp visa.