'Đại dịch cô đơn' gặm nhấm niềm hạnh phúc của người Mỹ

Người trẻ Mỹ ngày càng cô lập, thường xuyên đi ăn một mình, ít gắn kết xã hội dẫn đến phân cực quan điểm, theo báo cáo hạnh phúc mới.

13:58 21/03/2025

Mạng lưới Giải pháp Phát triển Bền vững Liên Hợp Quốc vừa công bố Báo cáo Hạnh phúc Thế giới năm 2025, cho thấy Mỹ xếp hạng 24, thấp nhất kể từ khi báo cáo được công bố năm 2012.

Báo cáo xếp hạng hơn 140 quốc gia dựa trên khảo sát người dân về chất lượng cuộc sống nói chung, kết hợp với những thông tin như GDP đầu người, tuổi thọ, tự do cá nhân, mức độ hào phóng, hỗ trợ xã hội và tình trạng tham nhũng.

Theo các nghiên cứu viên, Mỹ tụt hạng do người trẻ dưới 30 tuổi thất vọng về cuộc sống, mức sống, có ít lựa chọn, cảm thấy ít được bạn bè, người thân hỗ trợ, trong bối cảnh hạnh phúc và lòng tin xã hội suy giảm.

Các nghiên cứu viên chỉ ra ở Mỹ đang tồn tại "đại dịch cô đơn" gặm nhấm cảm giác về hạnh phúc của người dân nước này. Vấn đề này trở thành mối lo lớn trong những năm gần đây, đặc biệt là ở nhóm trẻ tuổi, khi họ ngày càng dành nhiều thời gian trên smartphone và thường xuyên đi ăn một mình.

Báo cáo Hạnh phúc 2025 dẫn khảo sát năm 2023 của Hiệp hội Sức khỏe Đại học Quốc gia Mỹ, cho thấy 50% sinh viên nước này cảm thấy "cô đơn sâu sắc", dù giai đoạn đại học thường được xem là thời điểm để xây dựng các mối quan hệ bền chặt.

18% người trưởng thành dưới 29 tuổi nói không có ai mà họ cảm thấy thân thiết. Nhóm này cũng có chất lượng kết nối xã hội thấp hơn các nhóm tuổi khác.

Russell Shaw, hiệu trưởng Trường Georgetown Day School ở Washington, cho rằng nhiều người cảm thấy bất an vì tình hình thế giới, các bậc phụ huynh thường lo lắng và đôi khi vô tình làm con cái sống khép kín hơn, nghĩ rằng ở nhà là an toàn.

"Chúng ta quá lo về những rủi ro bên ngoài, nhưng lại xem nhẹ nguy cơ của việc lũ trẻ sống tách biệt và chỉ dán mắt vào các thiết bị công nghệ", ông nói.

Báo cáo Hạnh phúc chỉ ra Mỹ tụt hạng một phần do xu hướng đi ăn một mình đang tăng mạnh. Việc ngồi ăn cùng nhau được xem là thể hiện tính gắn kết xã hội. Những nước có ít người ngồi ăn một mình thường có mức độ hỗ trợ xã hội và tương trợ tích cực hơn cùng tỷ lệ cô đơn thấp.

Khoảng 25% người Mỹ ăn tất cả các bữa của ngày trước đó một mình, tăng 53% trong vòng hai thập kỷ qua, theo khảo sát sử dụng thời gian của người Mỹ từ Cục Thống kê Lao động.

Xu hướng này rõ rệt hơn ở nhóm trẻ tuổi. Người trưởng thành Mỹ dưới 25 tuổi ăn một mình tăng 80%, tỷ lệ mà giới chuyên gia cảnh báo là "đáng lo ngại".

"Tần suất ăn cùng người khác phản ánh mức độ gắn kết xã hội, hành vi hướng đến cộng đồng và niềm tin vào mọi người xung quanh", Jan-Emmanuel De Neve, giáo sư Đại học Oxford, một trong những tác giả của Báo cáo Hạnh phúc Thế giới 2025, giải thích.

Giáo sư nhận định việc ăn một mình làm gia tăng chia rẽ quan điểm trong xã hội. "Tình trạng cô lập xã hội khiến mọi người dừng kiểm nghiệm, đối chiếu ý tưởng, quan điểm của mình với mọi người, trong khi ngồi ăn cùng những người có góc nhìn khác giúp điều chỉnh, phát triển quan điểm. Thiếu tương tác xã hội sẽ khiến nhiều người trở nên cực đoan", ông phân tích.

Báo cáo cũng chỉ ra hạnh phúc và lòng tin xã hội ở Mỹ và một số nước châu Âu thúc đẩy phân cực quan điểm chính trị và dẫn tới một loạt sự kiện chính trị có tính chất "chống hệ thống". Tỷ lệ người Mỹ tin tưởng người khác đã giảm gần 50% kể từ những năm 1970, xuống còn 30%.

Trong khi đó, báo cáo xếp Phần Lan ở vị trí đầu bảng năm thứ tám liên tiếp. Trong cuộc thảo luận về báo cáo ngày 20/3, đại sứ Phần Lan tại Mỹ Leena-Kaisa Mikkola giải thích người dân quốc gia Bắc Âu này duy trì được mức độ hạnh phúc do lòng tin vào các đồng hương, về hệ thống giáo dục, gần gũi với thiên nhiên và đi xông hơi hàng tuần.

"Đối với chúng tôi, 'hạnh phúc' được nhắc đến trong báo cáo có lẽ là sự hài lòng. Là một nước nhỏ, chúng tôi ý thức rõ hơn rằng cần có nhau. Ở nước lớn, bằng cách nào đó, bạn có thể rơi vào những góc biệt lập", bà Mikkola nói.

Trong top 10 năm nay có lần đầu góp mặt của Costa Rica, xếp ở vị trí thứ 6, và Mexico, thứ 10. Trong cuộc thảo luận, đại sứ Costa Rica tại Mỹ Catalina Crespo Sancho ví người dân như loài lười, theo nghĩa tích cực.

"Lười rất chậm chạp, nhưng không ai muốn ăn thịt chúng. Chúng cũng không ăn bất kỳ loài nào, sống hòa thuận và đến được nơi cần đến, dù vất vả", đại sứ Sancho nói.

Nhưng đối với Mỹ, đại sứ Mikkola vẫn tỏ lạc quan. "Người Mỹ cười nhiều và sảng khoái hơn chúng tôi. Tôi cũng chưa gặp ai có tính cách khó chịu trong 6 tháng ở đây".

Đức Trung (Theo Washington Post, Guardian, Reuters)