Đằng sau món quà 'một trời một vực' Biden - Johnson tặng nhau

Chiếc xe đạp Biden tặng Johnson có giá trị lớn hơn rất nhiều bức tranh đáp lễ của Thủ tướng Anh, nhưng câu chuyện đằng sau không đơn giản.

01:00 15/06/2021

Khi tới Anh dự hội nghị thượng đỉnh G7 tuần qua, Tổng thống Mỹ Joe Biden được cho là đã tặng Thủ tướng Boris Johnson một chiếc xe đạp đặt làm riêng trị giá 6.000 USD. Món quà đáp lễ ông nhận lại là một bức ảnh danh nhân Mỹ Frederick Douglass, được in ra từ hình trên Wikipedia.

Với sự chênh lệch "một trời một vực" về giá trị giữa hai món quà, đây có vẻ là một tình huống khó xử trong ngoại giao quốc tế và vấp phải phản ứng từ những người ủng hộ cựu tổng thống Donald Trump. "Sự thiếu tôn trọng hoàn toàn đối với Biden đã được thể hiện trong lần trao đổi quà tặng này", Donald Trump Jr., con trai của Trump, viết trên Twitter.

Tuy nhiên, câu chuyện về giá trị thực tế của hai món quà này phức tạp hơn nhiều. Chiếc xe đạp Biden tặng Johnson do hãng Bilenky Cycle Works có trụ sở tại Philadelphia sản xuất theo đơn đặt hàng từ Bộ Ngoại giao Mỹ.

Doanh nghiệp nhỏ này vốn thường tính phí 6.000 USD cho mẫu xe tương tự, thậm chí giá xe có thể lên đến 10.000 USD, vì đơn đặt hàng yêu cầu họ trang trí quốc kỳ Anh - Mỹ trên khung xe và mũ bảo hiểm.

Tuy nhiên, chủ doanh nghiệp Stephen Bilenky cho biết ban đầu Bộ Ngoại giao Mỹ chỉ đề xuất ngân sách 1.500 USD cho chiếc xe đạp. Khi nhận được email hỏi liệu anh có thể sản xuất xe đạp thủ công cho một quan chức nước ngoài giấu tên trong vòng chưa đầy hai tuần hay không, Bilenky đã nghĩ rằng anh bị một kẻ lừa đảo nhắm mục tiêu.

Bilenky nhận được một vài gợi ý từ Bộ Ngoại giao: lãnh đạo nước ngoài này cao 1m75, đến từ một quốc gia có cờ đỏ, trắng và xanh. Nhưng họ không nói với Bilenky rằng đây là quà để tặng Thủ tướng Anh Johnson cho đến khi anh đồng ý sản xuất chiếc xe đạp với mức giá giảm sâu.

Cuối cùng, Bộ Ngoại giao Mỹ chỉ phải trả 1.800 USD cho chiếc xe đạp. "Khi tổ quốc gọi, chúng ta trả lời!", Bilenky viết.

Nhà Trắng cho biết món quà nhằm gợi liên tưởng đến sở thích chung của Biden và Johnson là đạp xe. Tuy nhiên, Anh quy định các quan chức từ cấp bộ trưởng trở lên chỉ được nhận quà dưới 200 USD. Nếu muốn giữ món quà đắt tiền hơn, họ phải trả số tiền chênh lệch, nghĩa là Thủ tướng Johnson có thể phải chi tiền túi khoảng 1.600 USD nếu muốn giữ chiếc xe đạp do Biden tặng.

Còn việc Johnson tặng cho Biden một bức chân dung danh nhân Mỹ được lấy từ Wikipedia? Đó cũng không phải là toàn bộ câu chuyện.

Các quan chức Bộ Ngoại giao Anh tình cờ nhìn thấy trên Wikipedia một bức ảnh tranh tường vẽ chân dung nhà cải cách xã hội Mỹ Frederick Douglass tại một con phố ở Edinburgh. Bộ Ngoại giao Anh đã liên lạc với Melissa Highton, người chụp bức ảnh, và xin phép sử dụng nó làm quà tặng Biden, người đã nhiều lần nhắc tới Douglass trong các bài phát biểu của mình. Bức ảnh được chọn để làm nổi bật ảnh hưởng của Douglass ở Anh và nhiều chuyến đi của ông đến Scotland.

"Tôi đồng ý và tôi đã cung cấp cho họ file có độ phân giải cao hơn để có chất lượng tốt hơn", Highton viết. "Tôi không biết họ in nó như thế nào, nhưng đó chắc hẳn là bản in chất lượng cao trên giấy cao cấp và được lồng khung đẹp. Tôi chưa được nhìn thấy sản phẩm hoàn thiện".

Highton đã đăng bức ảnh lên Wikimedia Commons theo quy định nêu rõ rằng nó có thể được sử dụng miễn phí và cô không yêu cầu chính phủ Anh thanh toán. Tuy nhiên, cô đã thúc giục Bộ Ngoại giao Anh liên hệ với Ross Blair, nghệ sĩ đã vẽ tranh tường. Anh này cũng nhiệt tình đáp ứng, nói rằng đó là "vinh dự lớn".

Việc bức ảnh có thể sớm được treo trong "cho thấy rằng những điều bất ngờ sẽ xảy ra khi bạn chia sẻ cởi mở", Highton viết. Cô nói thêm rằng cô mang hai quốc tịch Mỹ - Anh và điều đó càng tăng thêm tính biểu tượng của món quà.

Phố Downing chưa cho biết món quà trị giá bao nhiêu, nhưng việc in ấn và đóng khung chuyên nghiệp có thể lên tới hàng trăm USD. Các tổng thống Mỹ bị cấm nhận quà tặng cá nhân trị giá hơn 415 USD từ các lãnh đạo thế giới. Những món đồ vượt quá mức đó thường được gửi trực tiếp đến Cơ quan Lưu trữ Quốc gia. Nếu muốn giữ quà, tổng thống phải bỏ tiền túi ra mua lại.

Mặc dù một số người ở Mỹ coi món quà ít tốn kém hơn mà Johnson tặng Biden là thể hiện sự coi nhẹ của Anh với Tổng thống Mỹ, không có dấu hiệu nào cho thấy nhà Biden cảm thấy mất mặt.

Đệ nhất phu nhân Jill Biden được tặng ấn bản đầu tiên cuốn tiểu thuyết của tác giả người Anh Daphne du Maurier, người có nhiều tác phẩm lấy bối cảnh ở Cornwall, nơi diễn ra hội nghị G7. Trong khi đó, phu nhân của Johnson, Carrie, được cho là đã nhận một chiếc khăn lụa và một chiếc túi tote bằng da do bạn đời của các quân nhân Mỹ làm.

Dẫu sao thì lần trao đổi quà tặng này là tình huống ngược với những gì đã diễn ra năm 2009, khi Thủ tướng Anh Gordon Brown trao cho Tổng thống Barack Obama chiếc giá để bút làm từ gỗ của chính con tàu đã được sử dụng để đóng chiếc bàn Kiên định trong phòng Bầu dục. Trong khi đó, Obama tặng Brown một bộ DVD 25 bộ phim kinh điển của Mỹ.