Đi làm ở tuổi 80: Những người ở độ tuổi "cổ lai hy" tái gia nhập thị trường lao động

Wilmar Jensen vượt qua kỳ thi luật sư của California, bắt đầu hành nghề năm 1953. Bước sang tuổi 95 ông vẫn chưa có ý định nghỉ hưu.

08:59 21/06/2023

Sau đại dịch Covid-19, lập kỷ lục về số lao động trẻ bỏ việc nhưng cũng xuất hiện một xu hướng khác là "cuộc trở về vĩ đại" của những người ở độ tuổi "cổ lai hy" tái gia nhập thị trường lao động, theo Martha J. Deevy, Giám đốc Trung tâm tuổi thọ Stanford.

Carmine Rende, kỹ sư dự án 85 tuổi, vừa chuyển từ Florida về Illinois. Ông đánh giá cao sự kích thích về mặt tinh thần mà công việc mang lại cho mình ở độ tuổi 80. Mãi tới gần đây, ông mới nghỉ hưu do bị bệnh.

Trong phần lớn sự nghiệp, Rende làm cho người khác nên ông không có nhiều tiếng nói trong các dự án. Tuy nhiên khi làm ông chủ, ông có thể cân nhắc và lựa chọn những gì cảm thấy hứng thú. Khách hàng thường xuyên của ông có chuỗi khách sạn Four Seasons và Ritz-Carlton. Vì vậy, ông di chuyển khá nhiều và may mắn đi đến những nơi nổi tiếng như Anguilla, Cayman Islands, Jamaica và Saint Martin.

Martha J. Deevy tin rằng khao khát làm việc của người cao tuổi sẽ còn tiếp tục. Đa số những người từ 65 đến 84 tuổi nhận thấy họ đủ sức khỏe để làm việc. Song, họ muốn làm theo cách khác và linh hoạt hơn. Một số trường đại học đã cung cấp những khóa học dành riêng cho người lao động và người nghỉ hưu trong độ tuổi 50, 60 để giúp họ bước vào giai đoạn tiếp theo của sự nghiệp.

Sự linh hoạt và tự chủ đã giúp Jensen ở lại ngành luật trong 7 thập kỷ. Ngoài ra, còn phải kể đến việc tiếp xúc với các khách hàng khác nhau.

Ông bắt đầu với tư cách luật sư biện hộ như nhiều luật sư trẻ khác. Tuy nhiên, ông rất ghét nó và chuyển sang lĩnh vực lên kế hoạch bất động sản, ủy thác và chứng thực di chúc. Con trai của ông nối nghiệp bố năm 1987. Ông tiết lộ có những lần khách hàng tưởng ông đã qua đời vì lâu không gặp. Họ choáng váng khi nhìn thấy Jensen.

Ông đưa ra ba lời khuyên để bắt đầu công việc và có sự nghiệp lâu dài. Đầu tiên, xác định muốn làm gì, lý tưởng nhất là thứ mà bạn yêu thích. Thứ hai, hãy làm việc chăm chỉ. Thứ ba, duy trì quan hệ tốt với gia đình.

Ở tuổi 77, John Van Horn vẫn làm việc từ 40 đến 50 tiếng mỗi tuần ở vai trò biên tập viên cho một tạp chí nhỏ. Ông cũng chưa bao giờ nghĩ đến việc nghỉ hưu hay làm ít hơn. "Tôi tận hưởng những gì đang làm, vì sao phải dừng lại", ông đặt câu hỏi. Van Horn xem công việc là một phần cuộc sống, tương tự như gia đình, thú vui hay du lịch.

Nhớ lại cảnh cha mình sa sút thế nào sau khi nghỉ hưu, Van Horn quyết định tiếp tục làm việc để duy trì sức khỏe. Ông không muốn bị trượt dài cho tới khi qua đời.

Tâm lý chung của những người lao động cao tuổi là họ sẽ không háo hức muốn làm việc nếu phải trả lời người nào khác. "Tôi không muốn làm cho bất kỳ ai cả", Jensen chia sẻ.

Khi Nina Shilling, 84 tuổi, rời phòng khám trị liệu tư nhân tại New York và chuyển đến Seattle gần 15 năm trước, bà không chắc sự nghiệp của mình sẽ thay đổi ra sao. Bà cân nhắc làm việc cho một phòng khám nhưng khá mâu thuẫn vì không rõ ở tuổi 70 có còn muốn đi lại hay làm theo yêu cầu của người khác không.

Bà không lo lắng suông. Từ góc độ nhà tuyển dụng, họ không phải lúc nào cũng chào đón người cao tuổi, theo Louise Aronson, bác sỹ lão khoa và giáo sư y khoa tại Đại học California. Có những quốc gia quy định độ tuổi nghỉ hưu bắt buộc, ngay cả khi họ sống thọ. Bà gọi nó là điều điên rồ. Một số ông chủ giả định thuê người cao tuổi sẽ tốn kém hơn và họ cũng chậm chạp hơn so với người trẻ.

Giáo sư Aronson lập luận, tuyển dụng những người có kỹ năng khác nhau và độ tuổi khác nhau mang lại lợi ích lớn. Chẳng hạn, người già có xu hướng ra quyết định đúng đắn hơn khi tiếp nhận cùng một loại thông tin. Các nhóm có sự khác biệt tuổi khác cũng có xu hướng làm việc hiệu quả hơn.

Bà Aronson cho rằng, ấn định độ tuổi nghỉ hưu không có ý nghĩa. Khi làm vậy, họ đang làm tổn hại một bộ phận và đánh mất mọi cơ hội cho cộng đồng, cá nhân.

Huy Phương (Theo Time)