Điểm chung của ông Obama và Trump sau khi kết thúc nhiệm kỳ

Đa số đời tổng thống Mỹ đều dừng nỗ lực định hình tương lai đất nước một khi rời Nhà Trắng. Nhưng cả Barack Obama và Donald Trump đều từ chối "gác súng" trong cuộc chiến này.

23:00 09/06/2021

Ngoài tổng thống thứ 44 và 45, không cặp đôi nào phù hợp hơn có thể đại diện cho sự chia rẽ giữa hai nửa nước Mỹ lúc này: một nhóm đa dạng về chủng tộc và theo chủ nghĩa tự do, nhóm còn lại chủ yếu là người da trắng và có tư tưởng bảo thủ.

Kể cả khi nước Mỹ đã có tổng thống mới - Joe Biden, hai người tiền nhiệm của ông Biden vẫn đại diện cho hai lực lượng đang giằng co trong lòng nước Mỹ.

Ông Obama cảnh báo về “linh hồn hắc ám”

Khi chạy đua vào Nhà Trắng, ông Obama nhấn mạnh chiến dịch của mình mang thông điệp “hy vọng và thay đổi”. Ông từng khẳng định rằng không tồn tại “nước Mỹ tự do và nước Mỹ bảo thủ” hoặc “nước Mỹ đen và nước Mỹ trắng”, mà chỉ “có một Hợp chúng quốc Hoa Kỳ”.

Nhưng những gì mà nước Mỹ phải chứng kiến trong nhiều nhiều năm trở lại đây đã khiến lập trường của vị tổng thống thứ 44 thay đổi, theo CNN.

Trong cuộc phỏng vấn với CNN được phát sóng ngày 8/6, cựu Tổng thống Obama cảnh báo rằng những giá trị dân chủ từng đứng vững qua nhiều thế hệ ở Mỹ đang có nguy cơ sụp đổ.

Là thành viên đảng Dân chủ, ông Obama cho rằng mọi động thái trong nhiệm kỳ tổng thống của mình đều bị đảng Cộng hòa cố gắng ngăn cản. Tình hình càng nghiêm trọng hơn khi nhiều thành viên trong đảng này ủng hộ cáo buộc gian lận bầu cử, thậm chí tẩy trắng vai trò kích động của ông Trump trong cuộc bạo loạn ngày 1/6, ông Obama cảnh báo.

“Chúng ta phải thấy lo ngại khi một trong những đảng chính trị lớn của ta sẵn sàng đón nhận lối suy nghĩ về nền dân chủ mà vốn sẽ không được nhận ra hoặc không được chấp nhận trong 5 hoặc 10 năm trước”, ông Obama nói.

So với khi còn ngồi trên ghế tổng thống, ông Obama sẵn sàng lên tiếng nhiều hơn, cũng như sẵn sàng chỉ trích đảng Cộng hòa hơn. Tổng thống thứ 44 của nước Mỹ ban đầu dự định rời khỏi chính trị sau khi hết 2 nhiệm kỳ, nhưng do quá lo lắng trước hành vi của ông Trump, ông Obama quyết định lên tiếng.

Cựu Tổng thống Obama trả lời câu hỏi tại Nhà Trắng vào ngày 16/12/2016. Ảnh: Getty.

Chưa một đời tổng thống Mỹ nào trong thời hiện đại từng đưa ra lời cảnh cáo sắc lạnh như ông Obama về những hiểm họa mà nền dân chủ Mỹ phải đối mặt, CNN nhận định.

“Chúng ta sống ở những thế giới khác nhau nên sẽ rất khó để nghe hoặc nhìn thấy nhau”, ông Obama nói.

Theo vị tổng thống thứ 44, nguyên nhân tình trạng chia rẽ sâu sắc tại nước Mỹ lúc này là sự phân tầng trên khía cạnh kinh tế và chủng tộc. Ngoài ra, sự tách biệt về truyền thông cũng có nghĩa là hàng triệu người Mỹ chỉ lắng nghe tin tức phù hợp với quan điểm chính trị của bản thân.

Ông Obama cho rằng giải pháp là tổ chức thêm nhiều cuộc gặp trực tiếp, nơi mọi người có thể lắng nghe câu chuyện và khó khăn của nhau.

“Câu hỏi lúc này sẽ là chúng ta tạo ra những địa điểm ấy bằng cách nào… vì hiện tại, chúng ta không có những nơi như thế và đang phải chứng kiến hậu quả của điều đó”, ông Obama nhận định.

Ông Trump tiếp tục cáo buộc gian lận bầu cử

Lịch sử Mỹ chưa có một đời tổng thống nào quay lại con đường tranh cử và khẳng định lý do mình thất cử là do gian lận. Nhưng đó chính là những gì ông Trump đã làm.

Hai ngày trước khi CNN phát sóng cuộc phỏng vấn với ông Obama, ông Trump đánh dấu việc tái xuất chính trường bằng sự xuất hiện tại hội nghị đảng Cộng hòa tại bang North Carolina. Đây là bài phát biểu đầu tiên sau khi ông công khai vào tháng 2 về ý định tranh cử tổng thống năm 2024.

“Những điều rất tồi tệ đang xảy đến với chúng ta, có lẽ là (ở mức độ) chưa từng có”, ông Trump khẳng định. Ông còn lập luận rằng những người cánh tả cấp tiến đang phá hoại nền tự do nước Mỹ.

“Họ muốn bịt miệng các bạn, họ muốn ngăn chặn tiếng nói của các bạn”, ông Trump nói với người ủng hộ.

Trong sự kiện này, ông Trump cũng bất ngờ thông báo sẽ “hoàn toàn và hết mình” ủng hộ Hạ nghị sĩ bang North Carolina Ted Budd chạy đua vào ghế thượng viện sẽ trống tại bang này.

Theo Politico, ông Trump chỉ chia sẻ quyết định trên với ông Budd 15 phút trước khi lên sân khấu. Quyết định này cũng được cựu tổng thống đưa ra sau khi con dâu của ông Lara Trump - người trú tại bang North Carolina - công khai phủ nhận ra tranh cử vào ghế thượng viện bang.

Ông Budd còn là người từng bỏ phiếu không công nhận kết quả chiến thắng của Tổng thống Biden tại bang North Carolina. Như vậy, với quyết định trên, ông Trump đã nói rõ mức giá người trong đảng Cộng hòa cần trả nếu muốn được ông ủng hộ, theo CNN.

Ông Trump tại hội nghị ngày 6/6 ở bang North Carolina. Ảnh: Reuters.

Không dừng lại ở North Carolina, ông Trump đang lên kế hoạch thực hiện một loạt các bài diễn thuyết vào mùa hè này. Đến nay, ông dự kiến xuất hiện tại các bang như Ohio, Alabama, Georgia, và Florida để ủng hộ đồng minh. Theo lịch trình, ông Trump sẽ phát biểu trong Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ tại bang Texas vào tháng 7.

Tiếng nói của ông Trump dường như vẫn rất có trọng lượng. Liz Cheney, một thành viên đảng Cộng hòa hiếm hoi từng ra mặt chỉ trích ông Trump, mau chóng bị tước bỏ chức vụ cao thứ ba trong đảng Cộng hòa tại hạ viện liên bang.

Tháng 5, ông Trump từng yêu cầu lãnh đạo đảng Cộng hòa ở cả Thượng viện lẫn Hạ viện liên bang - lần lượt là các ông Mitch McConnell và Kevin McCarthy - phải ngăn chặn dự luật thành lập hội đồng độc lập điều tra vụ bạo loạn ngày 6/1.

Cuối cùng, dự luật trên thất bại tại thượng viện liên bang Mỹ.

“Tôi không phải người cố hủy hoại nền dân chủ Mỹ. Tôi là người đang cố gắng cứu lấy nó”, ông Trump nói tại sự kiện ở North Carolina.