Donald Trump mở màn “kỷ nguyên bãi bỏ”

Cùng với tân Tổng thống Mỹ Donald Trump, đa số nghị sĩ Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ đang bắt đầu quá trình bãi bỏ những quy định thời cựu Tổng thống Barack Obama vốn bị các doanh nghiệp lớn phản đối. 

12:11 15/02/2017

“Đóng băng” các quy định chưa hoàn tất

Ngay khi vừa nhậm chức, vị Tổng thống tỷ phú đến từ đảng Cộng hòa đã kí một sắc lệnh “đóng băng” bất kỳ quy định mới nào gần được hoàn tất, đồng thời yêu cầu với mỗi luật lệ mới được thực thi thì 2 luật lệ cũ phải bị loại bỏ. Tuyên bố tại một cuộc họp ở Nhà Trắng với các lãnh đạo kinh doanh ngày 23/1 vừa qua, ông Trump nhấn mạnh: “Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể cắt giảm đến 75% các quy định hoặc hơn”.

Cho dù những thông tin chi tiết vẫn còn mơ hồ, chúng vẫn phản ánh ý định rõ ràng của đa số nghị sĩ Cộng hòa là nhằm đáp ứng nhu cầu của các nhóm lợi ích đã đầu tư hàng trăm triệu USD cho việc vận động hành lang và đóng góp cho chiến dịch tranh cử tổng thống.

Robert Weissman, Chủ tịch Tổ chức phi lợi nhuận Public Citizen, nói với AFP: “Mỗi ngày trôi qua đều như lễ Giáng sinh của những doanh nghiệp lớn trong Chính quyền Donald Trump”. Tổ chức vận động hành lang phi lợi nhuận này của ông Weissman đang đệ trình một kháng cáo để phản đối sắc lệnh về những quy định này.

Thực tế, có thể trì hoãn các quy định như vậy- những quy định vốn đã trải qua quá trình xem xét kéo dài nhiều năm – nhưng ông không thể xóa bỏ hoàn toàn chúng. Tuy nhiên, các lãnh đạo đảng Cộng hòa trong đã nhắc lại một điều luật ban hành năm 1996 và hiếm khi được sử dụng, theo đó cho phép họ thu hồi những quy định được hoàn tất trong 6 tháng cuối cùng của chính quyền tiền nhiệm thông qua một cuộc bỏ phiếu. Nhờ đó, chính quyền Mỹ mới đã tập trung vào việc bãi bỏ các điều sau: điều luật khiến các công ty khai thác mỏ gặp khó khăn hơn trong việc đổ chất thải ra các sông, suối; điều luật chống tham nhũng yêu cầu các công ty dầu khí và khai thác mỏ công khai những khoản thanh toán với Chính phủ nước ngoài, bao gồm các loại thuế và tiền thuê địa điểm; điều luật yêu cầu các công ty dầu khí khoan thăm dò trên đất công phải giảm thiểu những rò rỉ khí metan – một loại khí giữ nhiệt dẫn đến sự nóng lên toàn cầu; và điều luật kiểm soát súng đạn không để lọt vào tay những người thiểu năng trí tuệ.

Cuộc chiến giữa bãi bỏ và giữ lại

Bên cạnh đó, đã kí một sắc lệnh nhằm loại bỏ những cải cách hệ thống tài chính của đạo luật Dodd-Frank được thông qua sau cuộc suy thoái kinh tế năm 2008, cũng như cái được gọi là “đạo luật ủy quyền” yêu cầu các cố vấn tài chính phải hoạt động dựa trên lợi ích các khách hàng của họ.

Ngoài ra, những quy định mang tính bước ngoặt giống như trong Chương trình Năng lượng sạch (Clean Power Plan) – chương trình buộc các nhà máy sản xuất năng lượng bằng nhiên liệu than phải giảm lượng khí thải carbon (CO2) – cũng đang được đưa ra tòa án xem xét.

Trong khi đó, hàng chục nhóm kinh doanh từ mọi lĩnh vực kinh tế hiện đang tạo ra nhiều áp lực cho nhằm làm suy yếu sức mạnh của các cơ quan liên bang. “Chúng tôi chỉ ủng hộ những tín hiệu cải cách các quy định từ Chính quyền Trump”, theo Lowell Randel, Phó Chủ tịch Liên minh chuỗi công ty đông lạnh toàn cầu (GCCA), nơi đại diện cho 1.300 công ty liên quan đến việc lưu trữ và vận chuyển hàng đông lạnh.

Chính quyền Trump cũng có thể chọn việc tạo điều kiện thuận lợi hơn cho bên thực thi, chẳng hạn như giảm thiểu những đợt kiểm tra chất lượng và độ an toàn tại chỗ, hoặc hướng dẫn các cơ quan liên bang ban hành các cảnh báo nhưng phạt ít hơn. Trang web Inside EPA – dịch vụ tin tức chuyên cung cấp thông tin về hoạt động của các cơ quan liên đoàn- cho biết bộ phận thi hành của Cơ quan bảo vệ môi trường thậm chí có thể phải ngừng hoạt động.

Một chủ trang trại cho biết: “Chúng tôi không mong đợi sự khoan dung, song nếu có sự cam kết mang tính xây dựng nhiều hơn, chúng tôi nghĩ rằng đó sẽ là một bước đi tích cực”. Với những nghị sĩ đảng Dân chủ chiếm thiểu số trong Quốc hội hiện nay, nhiều khả năng các nhóm phi lợi nhuận ủng hộ cho việc bảo vệ môi trường và người tiêu dùng sẽ đi đầu trong việc chống lại sự bãi bỏ các quy định.

Như vậy, 4 năm tới có thể sẽ chứng kiến sự xuất hiện những phong trào kháng chiến lâu dài và các tòa án sẽ là những “chiến trường” cho cuộc chiến bãi bỏ hay giữ lại các quy định. Rebecca Buckwalter-Poza tại Trung tâm Tiến Bộ Mỹ, dự đoán: “Sẽ có những thách thức pháp lý và rất nhiều trở ngại cho mỗi lần bãi bỏ các quy định.Và khi đó những quy định cũ sẽ không được thực thi, còn các quy định mới thì không thể được tạo ra”.

Chiêu Dương

(theo AFP)