“Giấc mơ Mỹ” đã thua “giấc mơ Canada”?

Chỉ cần có ý chí phấn đấu nỗ lực không ngừng là có thể đạt được “giấc mơ Mỹ” với cuộc sống tốt đẹp hơn, nhưng dường như lý tưởng này tại Canada ngày nay vượt trội hơn so với Mỹ.

04:00 12/08/2021

Tạp chí thông tin Maclean’s có bài phân tích từ nhiều góc độ, có thể khiến bạn cảm thấy hào hứng muốn được sớm có ngày đến Canada thử vận may.

Giấc mơ Mỹ

Trước tiên hãy hồi tưởng lại ngọn nguồn của “giấc mơ Mỹ”:

Từ thời lập quốc, người Mỹ đã ôm ấp nhiều hoài bão, và Mỹ đã trở thành nơi lý tưởng về cơ hội lập nghiệp trong các vùng đất trên thế giới. Trong «Tuyên ngôn độc lập», Thomas Jefferson viết rằng, “Mọi người đều có quyền sống, tự do và theo đuổi hạnh phúc”, nghĩa là mỗi người đều cần có cơ hội và có thể thực hiện nó tại nước Mỹ. Đây là lý tưởng hấp dẫn và có sức mạnh nhất trong lịch sử hiện đại, đã khích lệ hàng triệu triệu người di dân đến Mỹ tìm công việc tốt đẹp, mưu cầu thụ hưởng nền giáo dục tốt đẹp…

Giấc mơ Canada

Nhưng hiện nay có hàng chục nước đang vượt qua Mỹ, một trong số đó là nước láng giềng phương Bắc Canada của Mỹ.

Hiện nay, về các phương diện như tự do và theo đuổi hạnh phúc, Canada tuyệt đối không thua kém Mỹ. Tuổi thọ trung bình của người Canada hiện nay hơn người Mỹ 2,5 năm, khả năng bị ngồi tù thấp hơn 6 lần. Diễn đàn Kinh tế thế giới xếp hạng Canada là nước hạnh phúc thứ 6 trên thế giới, còn người Mỹ kém xa, chỉ đứng thứ 13 trên thế giới.

Hiện nay, các phương diện mà một thời từng là “giấc mơ Mỹ” rất dễ tìm thấy tại Canada. Tại Mỹ, có 46% dân số có trình độ Đại học, còn Canada là 59%. Sau khi tốt nghiệp, người Canada dễ dàng kiếm được công việc hơn gấp 4 lần người Mỹ. Tại Canada, bạn không khó để mua được nhà với hàng rào tường trắng bao quanh, tỉ lệ nhà gia tăng cao hơn Mỹ 5%. Người Canada cũng có thời gian thụ hưởng cuộc sống nhiều hơn, vì thời gian làm việc hàng năm của người Canada ít hơn của người Mỹ 80 tiếng, thời gian nghỉ phép cũng nhiều hơn 3 ngày.

So với Canada, thậm chí Mỹ còn không xứng là “mảnh đất tự do”. Theo chỉ số tự do của Viện Nghiên cứu Cato (Mỹ), chỉ số tự do của Canada đứng hàng thứ 6 trên thế giới, còn người Mỹ xếp hạng 23, sau cả Ba Lan. Theo xếp hạng của Quỹ HeritageWashington, xếp hạng tự do kinh tế của Canada và Mỹ lần lượt là 7 và 17. Còn về tự do ngôn luận, theo bảng xếp hạng của Tổ chức Phóng viên Không biên giới, Canada hạng 18, Mỹ hạng 41.

Giấc mơ Mỹ hứa hẹn về môi trường cạnh tranh bình đẳng và công bằng, giúp mọi người có thể tự lực cánh sinh, nhưng về phương diện này còn thua kém Canada. Chỉ số Gini (đánh giá độ công bằng thu nhập) của Canada vượt trội so với Mỹ và đã duy trì kéo dài 80 năm. Tại Canada, cơ hội để có thể từ vị trí nằm trong nhóm 1/5 dân số nghèo nhất tiến vào lớp giàu có nhất cao gấp hai lần Mỹ. Ngoài ra, độ thân mật giữa cha mẹ và con cái của người Mỹ cũng chỉ bằng một nửa của Canada.

Nguyễn Đoàn