Khi cha mẹ già bỗng sa sút trí tuệ

Mẹ Anna tin mình đã chuẩn bị đủ cho tuổi già, nhưng chứng sa sút trí tuệ ập đến, phá vỡ mọi kế hoạch, đẩy con gái vào cảnh kiệt quệ.

09:52 27/12/2025

Nghỉ hưu, mẹ của Anna De La Cruz rất tự tin. Bà sở hữu nhà riêng, một khoản tiết kiệm trong ngân hàng và kế hoạch sống độc lập tại căn hộ chung cư. Nhưng kịch bản lý tưởng ấy hoàn toàn sụp đổ khi bà nhập viện và được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ (Dementia).

Anna, một chuyên gia tư vấn xã hội, khi đó đang sống xa nhà và bận rộn với hai con nhỏ (2 và 6 tuổi). Dù dày dạn kinh nghiệm công việc, cô hoàn toàn bị động trước biến cố gia đình. Đối diện với căn nhà bừa bộn và mớ tài chính hỗn độn của mẹ, cô ví mình như người đang "chôn chân giữa dòng xe cộ lao vun vút".

Là con gái của bà mẹ đơn thân và có người anh trai duy nhất mắc hội chứng Down, Anna không có ai để san sẻ. Trong tình thế cấp bách và thiếu kiến thức chăm sóc người già, cô buộc phải đưa ra những quyết định chớp nhoáng về nơi ở mới cho mẹ.

Quyết định ấy khiến tài chính gia đình nhanh chóng cạn kiệt. Chi phí tại viện dưỡng lão thực tế đắt hơn nhiều so báo giá, cộng thêm phí can thiệp y tế liên tục phát sinh. Dù người thân đã bay về giúp bán căn hộ của mẹ để trang trải, số tiền đó vẫn như "muối bỏ bể".

Sai lầm lớn nhất của Anna là không kiểm tra kỹ chính sách bảo hiểm. Khi tiền đã hết, cô mới ngỡ ngàng biết cơ sở này không chấp nhận Medicaid (chương trình hỗ trợ y tế cho người thu nhập thấp tại Mỹ). Phải mất một năm chờ đợi mòn mỏi, mẹ cô mới được chuyển sang viện dưỡng lão phù hợp. Lúc này, tài sản tích lũy cả đời của bà đã về con số không.

Áp lực của Anna càng nặng nề hơn bởi mẹ sinh cô muộn, năm 38 tuổi. Biến cố mẹ mất trí nhớ ập đến đúng lúc cô 42 tuổi, khi các con vẫn còn quá nhỏ.

Khoảng cách thế hệ cộng với tuổi thọ ngày càng cao khiến cô rơi vào tình thế điển hình của "thế hệ bánh mì kẹp" (sandwich generation): con chưa kịp lớn thì cha mẹ đã già yếu. Gánh nặng nhân đôi khi vài năm sau, bố của Anna cũng có dấu hiệu suy giảm trí nhớ.

Theo tổ chức Mental Health America, gần 23% người trưởng thành ở Mỹ đang ở trong hoàn cảnh tương tự Anna.

Trải qua khủng hoảng, người phụ nữ này nhận ra sự chuẩn bị về tài chính đơn thuần là chưa đủ. Việc né tránh nhắc đến bệnh tật hay cái chết khi cha mẹ còn minh mẫn chính là nguyên nhân dẫn đến sự hỗn loạn sau này. Để vượt qua, cô buộc phải thuê luật sư hoàn tất thủ tục giám hộ và học cách từ bỏ thói quen làm hài lòng tất cả mọi người.

"Chúng ta thường được dạy tiết kiệm cho hưu trí, nhưng lập kế hoạch cho sự tàn tật hay mất trí nhớ vẫn là chủ đề cấm kỵ", Anna đúc kết. Theo cô, chủ động đối thoại về những kịch bản xấu nhất là cách duy nhất để con cái không bị nhấn chìm khi cha mẹ ngã bệnh.

Nhật Minh (Theo BI)