Không dùng điện, TV, lối sống ‘ngốc nghếch’ của bộ tộc thiểu số Mỹ lại khiến nhiều người ao ước

Từ chối nền văn minh hiện đại, không dùng điện, không dùng ô tô, không xem ti vi, mọi người đều làm nông, đi lại bằng ngựa hoặc đi bộ… Tuy nhiên, lối sống bị cho là “ngốc nghếch” này của người Amish lại khiến nhiều người phải ao ước.

16:10 15/11/2023

Trong ấn tượng của không ít người, Mỹ là một quốc gia hiện đại và phát triển bậc nhất, với các nền văn hóa đan xen trong một thế giới phồn hoa. Từ kinh đô điện ảnh phong phú đa dạng của Hollywood cho tới thành phố New York sôi động; từ cái nôi của khoa học kỹ thuật cho tới ánh mặt trời và bãi cát trải dài ở Florida, Hoa Kỳ vẫn luôn lưu giữ được những nét truyền thống cổ xưa không dễ làm mai một.

Bắt đầu từ thế kỷ 18, có một nhóm người cố gắng lưu giữ những truyền thống văn hóa ban đầu của đạo Kito giáo đã di cư tới tiểu bang Pennsylvania nước Mỹ để sinh sống phát triển.

Họ có một cuộc sống rất giản dị, ăn vận quần áo thanh lịch tao nhã. Điều đặc biệt, họ từ chối nền văn minh hiện đại, không dùng điện, không dùng ô tô, không xem ti vi, mọi người đều làm nông, đi lại bằng xe ngựa hoặc đi bộ. Cứ như vậy, họ duy trì một cuộc sống mộc mạc tốt đẹp tựa như đang sống ở chốn bồng lai tiên cảnh. Họ chính là những người Amish, một tộc người thiểu số ở Mỹ.

Người Amish xuất hiện sớm nhất ở Thụy Sĩ và Đức, tuy nhiên lúc bấy giờ do giáo hội tại nơi đây trục xuất và gây sức ép với họ, nên đến đầu thế kỷ thứ 18 họ đã di cư sang Mỹ và Canada. Tuy nhiên, khi đặt chân tới mảnh đất mới này, phương thức sinh hoạt của họ vẫn được lưu giữ nguyên vẹn cho tới ngày nay.

Không những từ chối nền văn minh hiện đại, người Amish còn kiên quyết sử dụng ngôn ngữ riêng của mình, đó là tiếng Đức. Những đứa trẻ người Amish tới trường học thì nói tiếng Anh, tuy nhiên ở nhà thì phải sử dụng tiếng Đức.

Người Amish luôn giữ sự cách biệt rất nghiêm túc và kiên trì về cách sống của mình với thế giới bên ngoài. Một ngày của họ được bắt đầu khi mặt trời mọc và kết thúc khi mặt trời lặn. Mọi người sống quây quần trong một khu vực, hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau trong công việc và trong cuộc sống.

Người đàn ông Amish làm việc trong nông trường, dùng ngựa để cày ruộng, tất cả công việc thu hoạch và mùa màng đều làm bằng thủ công. Phụ nữ Amish chỉ thường ở trong nhà nội trợ và nuôi dạy con cái. Họ không làm việc vào chủ nhật, bởi đó là ngày mà tất cả mọi người đều đi nhà thờ.

Theo giáo lý mà người Amish tin tưởng và thờ phụng, họ gọi phương cách sống của mình là ‘Quy tắc Ordnung’. Những người phụ nữ Amish chỉ mặc những bộ đầm dài đơn giản, luôn đeo thêm tạp dề và mũ bonnet, họ quan niệm rằng cách ăn vận như vậy là để thể hiện sự biết ơn đối với Chúa. Họ cũng không bao giờ trang điểm hay mang đồ trang sức. Những người đàn ông Amish thông thường để râu kiểu quai nón, đàn ông đã kết hôn bắt buộc phải để râu ở dưới cằm, không được để ria mép. Họ thường mặc những bộ vest màu tối, áo sơ mi không kiểu cách, đặc biệt là luôn có đai đeo quần và mũ rơm rộng vành. 

Sự nghiêm ngặt trong ăn mặc mới chỉ là bước đầu tiên trong cách sống của người Amish. Họ không tôn sùng và ủng hộ nền văn minh và giá trị quan của người hiện đại. Họ chỉ cho con cái mình tới các trường công của trẻ em Amish và chỉ cho chúng học tới trung học cơ sở là kết thúc, không cho học tiếp lên trung học.

Nguyên nhân vì họ cho rằng, nếu để con tiếp nhận nền giáo dục quá nhiều sẽ làm phá hoại nền văn hóa truyền thống của họ, sẽ ‘ăn mòn’ giá trị truyền thống của họ. Không những vậy, người Amish nhận định rằng, cho dù có học nhiều đến mấy đi nữa cũng không có tác dụng gì với cuộc sống chỉ làm nông, sinh con của người Amish.

Nói tới chuyện sinh con, người Amish là tộc người nhất mực yêu thương đại gia đình của mình, họ coi đây là món quà quý giá mà thượng đế đã ban tặng cho họ. Sinh con và kết hôn thành lập gia thất với hàng xóm là mục tiêu của các cô gái người Amish.

Người Amish duy trì chế độ một vợ một chồng, tuy nhiên thông thường mỗi cặp vợ chồng đều sinh từ sáu tới bảy người con, và họ không sử dụng bất kỳ phương pháp tránh thai nào.

Bởi cứ mang thai là phải sinh và không được phép phá thai hay theo một kế hoạch hóa nào, vậy nên dân số của người Amish tăng lên khá nhanh. Từ số dân khoảng 5.000 người vào năm 1920, cho đến nay dân số người Amissh đã tăng lên 30.000 người.

Có một quy tắc của người Amish, đó là khi người đàn ông và phụ nữ Amish quyết định kết hôn, họ có thể ngủ cùng nhau trước khi kết hôn, tuy nhiên không được phép để xảy ra bất kể quan hệ gì trước hôn nhân ngoài chuyện ‘nắm tay và trò chuyện’. Để tránh xảy ra những hành vi cử chỉ trước khi kết hôn, ở trên giường ngủ người Amish sẽ lắp thêm một tấm gỗ để ngăn cách giữa hai người. Có thể nói cách làm và sự tuân thủ nguyên tắc này của họ rất hiệu quả.

Thuận theo thời gian, người Amish cũng dần dần bắt đầu tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Mỗi khi một đứa trẻ Amish đủ 16 tuổi, có thể lựa chọn một khoảng thời gian thích hợp đi ra tiếp xúc và cảm thụ thế giới bên ngoài, nếu cảm thấy tốt thì có thể lưu lại sống theo cách của thế giới bên ngoài. Họ gọi cách du lịch này là ‘Rumspringa’. 

Những người Amish ở vào độ tuổi từ 16 đến 25 bắt buộc phải tham gia lễ rửa tội chính thức mới có thể gia nhập tôn giáo. Khi bắt đầu gia nhập tôn giáo thì chính thức phải sống một cuộc sống với những giáo luật rất nghiêm khắc của họ, cần phải kết hôn và kết hôn với những người cùng trong tôn giáo của mình.

Ngoài những điều như đã nói ở trên như họ không sử dụng xe hơi, không xem ti vi, không dùng điện thoại và không dùng bất kể một công cụ hỗ trợ gì, cũng không hưởng thụ âm nhạc. Họ tin rằng sử dụng công cụ sẽ khiến con người trở nên kiêu ngạo và tự phụ, do vậy âm nhạc của họ sử dụng là âm nhạc tự diễn xướng.

Vậy tại sao họ lại không dùng xe hơi? Nguyên nhân vì người Amish tin rằng, xe hơi sẽ làm phá vỡ sự liên kết trong giáo hội của họ, phá vỡ quy luật vốn có và mọi người sẽ chạy ra ngoài.

Người Amish không chỉ tránh thức ăn đóng gói và thức ăn chế biến sẵn, họ còn tự trồng tất cả thực phẩm cần dùng bằng phương pháp canh tác hữu cơ. Họ tự nuôi gia súc và gia cầm; thực phẩm của họ luôn có nguồn gốc tự nhiên và không phải GMO. Điều quan trọng là họ ăn thức ăn theo mùa, mùa nào thức nấy, thực phẩm còn dư được đóng hộp hoặc lên men.

Người Amish đã chọn sự thông thái mà tổ tiên chúng ta truyền lại thay vì đi theo lối sống “hiện đại”, nghĩa là họ sống theo kinh nghiệm của những thế hệ trước. Trong cuộc sống của người Amish không có từ “Stress”. Họ không cạnh tranh với nhau mà tạo ra một cộng đồng bình đẳng với lối sống dựa trên tính bình đẳng, hợp tác, và hoà hợp giữa các thành viên trong cộng đồng. Bởi vậy, trong cộng đồng người Amish cũng thật hiếm để tìm thấy người mắc chứng tự kỷ hoặc thiểu năng trí tuệ.Người Amish bây giờ cũng sống như người Amish 300 năm trước và chúng ta có thể thật sự phải học hỏi từ họ. Họ có cuộc sống tự cung tự cấp bền vững và tuyệt đối không sử dụng hoá chất độc hại trong mọi trường hợp. Họ không bị nhiều loại dịch bệnh đe doạ và có sức khoẻ tốt hơn những người Mỹ còn lại. Các chuyên gia về y tế cho biết, gần như không có người bị ung thư trong cộng đồng người Amish và người Amish được xem là những người có sức khoẻ tốt nhất nước Mỹ.

Khi nói đến người Amish, người ta thường nghĩ đến lối sống giản đơn, khác xa lối sống hiện đại. Nhiều người xem họ là những kẻ ngốc khi không sử dụng những công nghệ tiến bộ và tiện dụng, và thậm chí xem thường họ vì họ không theo lề lối chung của đa số mọi người trong xã hội. Tuy nhiên, với những thành quả mà lối sống “ngốc nghếch” này mang lại, đã khiến những người khác phải trầm trồ ngưỡng mộ.