Lộ tài liệu Huawei kinh doanh tại Iran và Syria, Mạnh Vãn Châu khó chối cãi

Tháng trước (tháng 12/2018), Giám đốc Tài chính của Huawei là bà Mạnh Vãn Châu bị Canada bắt giữ, nguyên nhân chính khiến Mỹ truy tố bà là do có liên quan đến lừa đảo nhiều tổ chức tài chính, đồng thời công ty Huawei còn liên quan đến 2 công ty khác, là công ty Skycom và công ty Canicula Holdings.

11:00 10/01/2019

Cơ quan chức năng Mỹ cáo buộc bà Mạnh Vãn Châu lừa đào ngân hàng quốc tế để tiến hành giao dịch thanh toán với Iran, bà Mạnh Vãn Châu cho biết 2 công ty này là hoàn toàn tách biệt không liên quan tới Huawei, nhưng thực tế là Huawei kiểm soát.

Các hồ sơ công ty và các tài liệu khác được Reuters phát hiện ở Iran và Syria cho thấy Huawei – nhà cung cấp thiết bị mạng viễn thông lớn nhất thế giới, có mối liên hệ với hai công ty nữa, mối quan hệ còn này mật thiết hơn những gì mà dư luận biết.

Những tài liệu này cho thấy, quản lý cấp cao của Huawei được bổ nhiệm làm giám đốc của Skycom tại Iran. Tài liệu còn cho thấy, ít nhất có 3 người Trung Quốc tại Iran có quyền ký vào tài khoản ngân hàng của Huawei và Skycom. Reuters còn phát hiện, một vị Luật sư tại Trung Đông nói, Huawei thông qua công ty Canicula để triển khai nghiệp vụ tại Sirya.

Quan hệ giữa Huawei và 2 công ty bị phát hiện có thể ảnh hưởng tới việc truy tố của Mỹ đối với bà Mạnh Vãn Châu. Bao biện của Huawei nói rằng Skycom chỉ là đối tác thương mại của mình lại càng trở nên yếu thế hơn. 

Cơ quan chức năng Mỹ cho biết, Huawei bảo lưu quyền nắm giữ cổ phần đối với Skycom, lợi dùng công ty này để bán thiết bị viễn thông cho Iran, và thông qua hệ thống ngân hàng quốc tế để chuyển tiền. Phía Mỹ cho biết, do hành vi lừa đảo này, ngân hàng đã vô ý thanh lý giao dịch trị giá hàng trăm triệu đô la Mỹ. Những giao dịch này có thể đã vi phạm lệnh trừng phạt kinh tế của Mỹ nhắm vào Iran thời điểm đó.

Tháng 12 năm ngoái, bà Mạnh Vãn Châu phải nộp tiền bảo lãnh hơn 11 triệu đô la Mỹ để được tại ngoại, hiện tại bà đang ở tại Vancouver, Mỹ đang có ý muốn dẫn độ bà về Mỹ để xét xử. Bà Mạnh Vãn Châu sẽ đối mặt với hàng loạt các cáo buộc lừa đảo nhiều tổ chức tài chính, tổng mức hình phạt cao nhất mà bà phải đối mặt lên đến 30 năm tù. Nhưng những cáo buộc chính xác vẫn chưa được công bố.

Việc bà Mạnh Vãn Châu có thể bị dẫn độ đã khiến Trung Quốc xôn xao. Cục thế căng thẳng về thương mại, quân sự giữa Washington và Bắc Kinh đang ngày càng gay gắt, cơ quan tình báo Mỹ lo lắng thiết bị viễn thông của Huawei có thể chứa “cửa hậu” để cho gián điệp hoạt động. Nhưng Huawei một mực phủ nhận cáo buộc này. Tuy nhiên gần đây, Úc và New Zealand cũng cấm Huawei tham gia vào xây dụng mạng điện thoại di động thế hệ tiếp theo của mình, chính phủ Anh cũng bày tỏ lo lắng về vấn đề này.

Huawei cung cấp sản phẩm cho Iran 

Reuters đưa tin, năm 2010, Skycom đã bán thiết bị máy tính của HP cho nhà mạng di động lớn nhất Iran có trị giá ít nhất là 1,3 triệu Euro.

Reuters cũng cho biết giữa Huawei và Skycom có nhiều quan hệ tài vụ và nhân sự, trong đó có cả việc bà Mạnh Vãn Châu từng nằm trong Hội đồng quản trị của Skycom từ tháng 2/2008 đến tháng 4/2009.  

Theo các tài liệu tòa án do Canada đệ trình tại phiên điều trần tại ngoại được tổ chức tại Vancouver vào tháng trước, nội dung một số ngân hàng đã nghi ngờ giống như Reuters tiết lộ.  

Theo những văn kiện này, nhân viên điều tra của Mỹ cho biết, bà Mạnh Vãn Châu và những nhân viên khác của Huawei nhiều lần báo cáo giả dối rằng Huawei không có quan hệ gì với Skycom, đồng thời cũng không tiết lộ “Skycom hoàn toàn do Huawei kiểm soát”. Phía cơ quan chức năng Mỹ còn cho biết, khoảng tháng 8/2013, trong cuộc đàm phán riêng với quản lý cấp cao của ngân hàng, bà Mạnh Vãn Châu nói Huawei đã bán cổ phẩn của mình tại Skycom, nhưng không tiết lộ rằng bên mua lại là một công ty do Huawei kiểm soát.

“Bản tóm tắt sự kiện” được cơ quan chức năng Mỹ đệ trình cho phiên điều trần của bà Mạnh Vãn Châu tại tòa án Canada chỉ ra: “Các tài liệu và hồ sơ email cho thấy người được liệt kê là Giám đốc điều hành của Skycom là nhân viên của Huawei.”

Một hồ sơ công ty do Skycom đăng ký với cơ quan đăng ký Iran vào tháng 12/2011 cho thấy, người có tên là Shi Yaohong (Sử Diệu Hồng) đã được chọn làm người quản lý chi nhánh Skycom Iran trong hai năm. Theo hồ sơ cá nhân trên LinkedIn, thì Shi Yaohong đã được bổ nhiệm làm Tổng đại điện của Huawei Trung Đông vào tháng 6/2012. 

Nhiều hồ sơ của Skycom Iran đưa ra đều có ghi lại danh sách người ký tên tài khoản ngân hàng tại nước này. Phần lớn các tên trong danh sách đều là người Trung Quốc, ít nhất có 3 người có quyền ký vào tài khoản ngân hàng của Huawei và Skycom. Trong các tài liệu mà phía Mỹ đệ trình cho tòa án Canada có nói, nhân viên của Huawei là người ký tên tài khoản ngân hàng của Skycom từ năm 2007 đến năm 2013.  

Quan hệ giữa Huawei và Sirya

Đến cách đây 2 năm, công ty Canicula vẫn không có văn phòng tại Syria, Syria là nước bị Mỹ và các đồng minh EU trừng phạt. Vào tháng 5/ 2014, một trang web kinh doanh ở Trung Đông có tên Aliqtisadi.com đã đăng một bài viết ngắn về việc giải tán thiết bị máy rút tiền tự động (ATM) của Huawei tại Syria. Osama Karawani, một luật sư được Huawei chỉ định làm người thanh lý, đã viết một lá thư yêu cầu cải chính và nói rằng bài báo này đã gây ra “thiệt hại nghiêm trọng” cho Huawei.

Osama Karawani nói bài viết này cho thấy Huawei đã bị giải thể, trên thực tế giải tán chỉ là công ty làm về máy ATM. “Huawei vĩnh viễn không bị giải tán”, Osama Karawani nói, “Huawei vẫn đang thông qua công ty công nghệ Huawei và công ty cổ phần Canicula tiếp tục hoạt động tại Syria”. Công ty Công nghệ Huawie là một trong những công ty kinh doanh chủ yếu của Huawei.

Theo nguồn tin từ người nắm rõ tình hình tiết lộ, nhân viên điều tra của Mỹ biết mối quan hệ giữa công ty Canicula và Syria. Một nguồn tin các cũng cho biết, Canicula không có văn phòng tại Damascus (thủ đô của Syria), nhưng công ty này đại điện cho Huawei triển khai nghiệp vụ tại Syria.

Khách hàng của Canicula bao gồm 3 doanh nghiệp viễn thông lớn, trong đó có một công ty là MTN Syria, do tập đoàn MTN (MTN Group) của Nam Phi kiểm soát, công ty này đều có dịch vụ điện thoại di động tại Syria và Iran. Công ty MTN Irancell tại Iran của MTN Group cũng là khách hàng của Huawei. Bên cạnh đó, còn có nguồn tin tiết lộ, MTN kiến nghị Huawei thiết lập văn phòng Skycom tại Iran.

Huệ Anh