Lỗi quy hoạch dẫn đến cháy rừng diện rộng ở Mỹ

Cháy rừng vốn là điều tự nhiên không thể tránh khỏi ở California. Tuy nhiên, những tác động của con người lên tự nhiên thì không. Các nhà lãnh đạo và sở quy hoạch đã thất bại trong việc bảo đảm sự an toàn của cộng đồng.

06:17 10/12/2017

Cháy rừng vốn là điều tự nhiên không thể tránh khỏi ở California. Tuy nhiên, những tác động của con người lên tự nhiên thì không. Các nhà lãnh đạo và sở quy hoạch đã thất bại trong việc bảo đảm sự an toàn của cộng đồng. Họ cho phép các nhà đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng dẫn đến lợi bất cập hại, để lại lực lượng cứu hoả giải quyết hậu quả.

Cháy rừng trên diện rộng xảy ra ở Los Angeles và Ventura vừa qua khiến chúng ta phải thực sự xem xét các chính sách thuế lên dân cư ở vùng dễ xảy ra cháy rừng.  Chúng ta cần chấm dứt những tranh cãi không đi đến đâu, những giải pháp lỗi thời và kém hiệu quả.

Người thì cho rằng cháy là do cây khô trong rừng, ngay cả khi đám cháy chẳng xảy ra ở gần rừng. Thành viên Quốc hội có vẻ đã tin vào lý lẽ này và đang soạn thạo dự luật khuyến khích việc đốn gỗ, tài trợ bởi Rep. Bruce Westerman [R-Ark]. Một số đổ lỗi cho biến đổi khí hậu, nhiệt độ tăng cao gây ra đám cháy Tubbs tại Santa Rosa hồi tháng 11, dù một vụ cháy khác với quy mô tương tự cũng xảy ra tại đó năm 1964. Quả thực yếu tố khí hậu góp phần làm tình trạng cháy rừng trở nên tệ hơn, nhưng nó không phải nguyên nhân chính cho mọi vụ cháy. Số khác lại đổ cho nhân viên cứu hoả đã tiếp tay cho thực vật vùng chaparral sinh trưởng dày đặc qua quá trình phòng cháy chữa cháy, mặc dù đây là đặc điểm tự nhiên của thực vật trong vùng.

Quy trình phòng cháy rừng tiêu chuẩn bao gồm việc loại bỏ thực vật. Việc này tiêu tốn hàng triệu đô la trong gần một thế kỉ, nhưng cháy rừng vẫn xảy ra, do việc quản lý thảm thực vật không ngăn được những vụ cháy ở mức độ nghiêm trọng.

Tại sao điều này lại xảy ra? Nhà địa lý Gregory Simon từ Đại học Colorado cho biết việc mở rộng đô thị ra các vùng hoang dã khiến cháy rừng không đơn thuần là vấn đề của của tự nhiên nữa mà là vấn đề xã hội. Và những gì chúng ta cần là các giải pháp mang tính xã hội.

Các sở quy hoạch cần ngăn chặn việc phát triển cơ sở hạ tầng ở những vùng dễ xảy ra cháy rừng. Vụ cháy ở Fountain Grove, Santa Rosa để lại hậu quả nặng nề mà người ta có thể thấy trước được. Cháy rừng đã xảy ra ở khu vực này 2 lần trong vòng 53 năm. Chính quyền địa phương cần hạn chế phát triển đô thị ở những vùng như thế.

Cần xây dựng, bổ sung những quy định nghiêm ngặt về phòng cháy chữa cháy ở các khu dân cư trên toàn bang California, đồng thời củng cố việc quản lý thảm thực vật nhằm ngăn chặn thảm hoạ xảy ra.  Điều này đỡ tốn kém hơn rất nhiều so với khoản tiền bồi thường thiệt hại 9.4 tỉ đô do cháy rừng trên toàn quốc.

Chúng ta cũng cần tham khảo các biện pháp phòng cháy chữa cháy hiệu quả, phù hợp với những khu vực dễ có cháy khác. Ở Australia, việc lắp đặt vòi phun nước trên mái nhà và dưới mái hiên là biện pháp hiệu quả, bảo vệ nhà cửa khi có cháy rừng. Những giải pháp như vậy nên được áp dụng ở tất cả các hạ tầng cơ sở trong vùng tiềm tàng nguy cơ cháy rừng.

Các công ty dịch vụ như Cal Fire cần trả lời được câu hỏi "Làm cách nào để bảo vệ của cải và cả tính mạng con người?" hơn là "Làm thế nào để ngăn chặn một trận cháy rừng?" Tại thời điểm này, Cal Fire lại chỉ chú ý vào câu hỏi thứ hai với Chương trình xử lý thực bì viển vông của họ. Câu hỏi thứ nhất yêu cầu việc ghi lại những vấn đề về sử dụng đất trong các bản kế hoạch, đồng thời hỗ trợ người dân xử lý thảm thực vật. Dân cư ở khu Idyllwild và Big Bear đã tận dụng nguồn tài trợ FEMA để loại bỏ mái nhà làm bằng vật liệu dễ cháy và lắp đặt các cửa thông khí có khả năng ngăn tàn lửa bay từ bên ngoài vào nhà. Những giải pháp đó vừa mang tính lâu dài vừa không tốn kém.

Cây cối, cỏ khô hay những lùm cây bụi, thậm chí là cả nhà cửa đều có thể trở thành mồi lửa lý tưởng cho một trận cháy rừng. Đó chính là vấn đề ở California. Bên cạnh việc phòng chống động đất và lũ lụt, chúng ta cũng cần chú trọng giảm thiểu thiệt hại do cháy rừng gây ra thay vì tự đánh lừa bản thân rằng chúng ta hoàn toàn có thể ngăn chặn chúng một cách triệt để. Để thực hiện việc đó, nên bắt đầu từ công tác quy hoạch, kế hoạch hợp lý thay vì đầu tư phung phí cho công tác cứu hoả.