Mặt hàng then chốt trong nước "tăng giá như tên lửa" vì thương chiến: Đâu là lối thoát cho TQ?

Sau quyết định của chính quyền Bắc Kinh, rất nhiều sản phẩm có thể tăng giá mạnh, ảnh hưởng đến đời sống người dân Trung Quốc.

12:30 13/08/2019

CNBC dẫn lời các chuyên gia cho hay, giá thành các loại thực phẩm tại Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng mạnh hơn nữa sau khi Bắc Kinh quyết định ngừng hoàn toàn nhập khẩu hàng nông sản Mỹ. Tuy nhiên, điều này cũng sẽ không khiến Trung Quốc chùn bước trong việc trả đũa Washington vì các động thái chiến tranh thương mại trong khoảng thời gian gần đây.

Các số liệu mới tổng hợp cho thấy giá thực phẩm tại Trung Quốc đã tăng 9,1% so với cùng kì năm ngoái. Thịt lợn là một trong những mặt hàng tăng mạnh nhất với 27% - một phần do đợt bùng phát dịch tả lợn Châu Phi. Trong khi đó, giá hoa quả tươi tăng tới 39,1%.

Đây là số liệu được đưa ra giữa bối cảnh Trung Quốc tuyên bố sẽ ngừng nhập khẩu hàng nông nghiệp Mỹ sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump nói sẽ áp thêm 10% thuế đối với 300 tỉ USD hàng hóa còn lại của Trung Quốc.

Các nhà kinh tế học cho rằng lạm phát có thể sẽ gia tăng tại Trung Quốc trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, họ tin rằng Bắc Kinh có nhiều phương án để hạn chế ảnh hưởng của đợt tăng giá.

"Trung Quốc có cơ chế kiểm soát giá cả để kìm chế tốc độ tăng giá của thực phẩm. Ngoài ra, chính phủ nước này cũng có những kho dự trữ lương thực để hạ nhiệt lạm phát giá lương thực,"Iris Pang, một nhà kinh tế học tại ING, trả lời CNBC.

"Kế hoạch của Trung Quốc có thể là tăng cường trồng các loại nông sản hiện vẫn đang phải nhập khẩu từ nước ngoài," bà nói.

Giảm bớt phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Mỹ

Tổng sản phẩm nông nghiệp Mỹ xuất khẩu sang Trung Quốc đạt giá trị 9,3 tỉ USD vào năm 2018. Trung Quốc đã thường xuyên phụ thuộc vào việc nhập khẩu nông sản để giảm bớt những hạn chế của ngành nông nghiệp nội địa.

Nếu buộc phải tìm kiếm các đối tác thương mại mới để tăng cường an ninh lương thực, Trung Quốc có thể sẽ phải chấp nhận giá nhập khẩu cao hơn khi các nước xuất khẩu đang tận dụng nhu cầu cấp thiết của Trung Quốc để hưởng lợi. 

Cánh đồng đậu nành ở Mỹ. Ảnh: Scott Olson/Getty Images

"Các nhà xuất khẩu thực phẩm có thể sẽ tận dụng thương chiến để tăng giá bán với một số loại sản phẩm nhất định. Tuy nhiên, đối với các loại nông sản phổ biến như đậu nành, hoa quả và thịt lợn, nếu một số nhà cung cấp tăng giá quá cao thì Trung Quốc có thể tìm kiếm nhà cung cấp khác," Rory Green, nhà kinh tế học về Trung Quốc và Đông Á tại công ty nghiên cứu TS Lombard, cho hay.

Ngoài ra, một số sản phẩm như thịt lợn có thể thay thế bằng các nguồn protein khác như thịt gà để đáp ứng nhu cầu nội địa.

Liên minh Châu Âu (EU) là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc, và Trung Quốc đang lên kế hoạch để nhập khẩu nhiều hàng nông sản từ EU hơn để tránh tổn hại từ hàng nhập khẩu Mỹ cũng như để duy trì an ninh lương thực trong nước.

Trong cái rủi có cái "may"?

Ông Green cho rằng chính phủ Trung Quốc có thể trả khoản phí giao dịch chênh lệch để người tiêu dùng trong nước không phải chịu giá thực phẩm quá cao.

Bên cạnh đó, tận dụng các nguồn nhập khẩu ngoài nước Mỹ có thể giúp Trung Quốc bớt phụ thuộc vào nước Mỹ, đồng nghĩa với việc Mỹ không thể biến hoạt động xuất nhập khẩu thực phẩm làm "con tin" để ép Trung Quốc nhanh chóng đi đến thỏa thuận thương mại - ông Green nói.

Ngoài ra, điều này cũng thể hiện rằng những đợt tăng giá hàng hóa sẽ khó có thể khiến Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mềm mỏng hơn với Washington bởi Bắc Kinh sẽ thà chấp nhận mua thịt lợn Châu Âu hoặc đậu nành Nam Mỹ với mức giá cao còn hơn là mua từ Mỹ.

"Trong nhiều năm trở lại đây, Trung Quốc đã tìm cách bớt phụ thuộc vào nhà cung cấp nông sản lớn là Mỹ. Mục tiêu của Bắc Kinh là kiểm soát được toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm ở nước này".

"Đây là chính sách liên quan tới sự hợp tác của Trung Quốc với những quốc gia khác, bao gồm Nga, các nước Đông Âu, Châu Phi và Nam Mỹ."

Trong năm 2014, Bắc Kinh đã chủ động chuyển sang mua ngô của Ukraine, giảm mua ngô của Mỹ tới 90%. Ông Green dự đoán nếu thương chiến không kết thúc sớm, Mỹ sẽ vĩnh viễn mất thị trường Trung Quốc đối với mặt hàng đậu nành.