Máy đo hơi thở giúp giảm số người chết vì tai nạn giao thông

Số người thiệt mạng do say rượu lái xe hiện nay ở Hoa Kỳ tính trung bình chỉ bằng một nửa số người thiệt mạng những năm đầu thập niên 80, dù cho số đó có tăng trong vài năm gần đây.

06:00 22/02/2019

Mức sụt giảm diễn ra trong một thời gian dài như vậy là nhờ nhận thức của cộng đồng, cộng với việc tuân thủ luật cài dây an toàn và quy định nồng độ rượu 0.08% (ban hành năm 2000 trên toàn quốc), thấp hơn nhiều so với mức 0.15% trước đó.

Một yếu tố khác cũng giúp giảm số người thiệt mạng vì tai nạn trên xa lộ do rượu gây ra là sử dụng thiết bị đo nồng độ rượu gắn trên tay lái để ngăn xe nổ máy khi hơi thở của tài xế đạt ngưỡng nồng độ rượu quy định.

Kể từ ngày 1 Tháng Giêng năm nay, California cùng nhiều tiểu bang có luật đòi hỏi người từng phạm tội say rượu lái xe (DUI) phải cài đặt thiết bị này trong xe của họ.

Tại California, máy đo hơi thở nồng độ rượu chỉ bắt buộc với người tái phạm. Năm tiểu bang khác là Georgia, Indiana, Massachussetts, Montana và Ohio cũng có luật tương đương. Ba mươi hai tiểu bang khác và thủ đô Washington đòi hỏi thiết bị này ngay cả với người phạm lỗi lần đầu.

Thượng nghị sĩ Jerry Hill (Dân Chủ-San Mateo), tác giả của luật California, nói quy định mới về máy đo hơi thở trong xe sẽ làm tăng an toàn xa lộ. Thông thường phải áp dụng biện pháp hạn chế hay đình chỉ bằng lái xe của người phạm tội DUI để giảm tai nạn.

“Chúng tôi thấy có người bị treo bằng vẫn tiếp tục lái xe và tiếp tục gây tai nạn,” ông Hill nói. Bạn thân của ông qua đời thập niên 80 vì tai nạn say rượu lái xe.

Đã có bằng chứng cho thấy máy đo hơi thở có tác động tích cực. Trong toàn quốc, từ năm 2006 đến 2016, thiết bị khóa xe tự động bằng máy đo hơi thở đã ngăn 2.3 triệu trường tài xế có độ rượu trong máu ở mức 0.08% hay cao hơn (0.08% là ngưỡng pháp lý bị buộc tội DUI), theo một báo cáo năm 2017 của nhóm vận động Mothers Against Drunk Driving.

Emma McGinty, phó giáo sư tại John Hopkins Bloomberg School of Public Health, nhận thấy luật đòi hỏi gắn thiết bị khoá xe tự động với những người phạm tội DUI liên quan đến việc giảm 7% các vụ tai nạn nghiêm trọng do người say rượu lái xe gây ra. Một nghiên cứu khác cho thấy tuân thủ luật này đã giúp giảm 15% tử vong so với những bang áp dụng luật ít chặt chẽ hơn.

Những dữ liệu liên bang cho thấy một số tiểu bang có số người thiệt mạng liên quan đến rượu thấp hơn sau khi thi hành luật gắn thiết bị khóa xe tự động. Nhưng sự suy giảm này có thể do nhiều yếu tố. Ở vài tiểu bang, tỷ lệ tử vong vẫn cao hơn. Và ở một số tiểu bang khác, con số này khi tăng khi giảm.

New Mexico là tiểu bang đầu tiên thi hành luật gắn thiết bị khóa xe tự động cho tất cả người phạm tội say rượu lái xe gồm cả những người phạm lần đầu. Ba năm sau khi luật được áp dụng, vào năm 2005, số tử vong giảm đáng kể. Đến năm thứ 7, tỷ lệ tử vong giảm cao nhất, nhưng sau đó bắt đầu tăng trở lại.

Texas có số tử vong tăng lên từ khi áp dụng luật cho tất cả mọi phạm nhân DUI năm 2015 – nhưng điều này phù hợp với sự gia tăng quốc gia được ghi nhận năm 2016 và 2017.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng kinh tế tăng trưởng có thể ảnh hưởng đến số thống kê về tử vong. “Một điều thường được suy đoán là khi kinh tế tốt hơn thì người ta lái xe nhiều hơn,” bà McGinty nói. “Do thực tế có nhiều người lái xe, thì sẽ có nhiều tai nạn.”

Tiểu bang Oregon áp dụng luật thiết bị khóa xe tự động năm 2008, khi tiểu bang ghi nhận 137 cái chết liên quan đến say rượu lái xe. Hai năm sau, số này giảm xuống gần một nửa, còn 70. Nhưng vào năm 2015, nó lại tăng vọt lên 154.

Luật mới của California áp dụng thử ở bốn quận là Alameda, Los Angeles, Sacramento, và Tulare, đòi hỏi thiết bị khóa xe tự động trong xe của tất cả phạm nhân DUI từ năm 2010.

Luật áp dụng cho toàn bang đòi hỏi gắn thiết bị khóa xe tự động một năm sau khi phạm tội say rượu lái xe lần thứ hai, 6 tháng nếu phạm pháp lần đầu và có người bị thương. Sau lần phạm DUI đầu tiên mà không có người bị thương, người tài xế cũng có thể chọn gắn thiết bị này trong xe sáu tháng để tránh bị hạn chế bằng lái.

Việc lắp đặt thiết bị tốn từ 70$ đến 150$, và thêm 60$ đến 80$ một tháng để bảo trì. Nhưng luật có khoản giảm giá tùy lợi tức, do đó người lái xe thu nhập thấp có thể trả một phần nhỏ trong tổng số chi phí.

Những người ủng hộ luật thiết bị khóa xe liên động muốn luật được áp dụng toàn bang California cho tất cả mọi người phạm tội DUI, chứ không chỉ người tái phạm. Nghiên cứu của bà McGinty cho thấy số tử vong giảm rất thấp khi chỉ áp dụng luật đối với người tái phạm.

Cho dù vẫn giữ nguyên “luật cũng tạo một sự thay đổi,” theo ông Frank Harris, giám đốc cơ quan sự vụ nhà nước và Mothers Against Drunk Driving. “Nếu một người bị một DUI, ngày hôm sau họ có thể gắn một thiết bị khóa xe liên động và tiếp tục lái xe, đi làm, đi xem con đá banh. Điều đem lại cho xã hội là những người đó lái xe mà không say rượu.”