Mỹ cấp bằng lái xe cho người khuyết tật thế nào?

Nhiều nước trên thế giới, điển hình là Mỹ đã thực hiện cấp bằng lái xe cho người khuyết tật, đồng thời tạo điều kiện cho những người kém may mắn trong xã hội tham gia giao thông từ hơn chục năm nay.

02:36 18/07/2017

Quy định chặt chẽ

Việc cấp bằng lái xe và tạo điều kiện tham gia giao thông cho NKT tại Mỹ đã được quy định trong Luật Người khuyết tật từ năm 1990, sửa đổi bổ sung vào năm 2008. Luật này quy định các sở quản lý xe cơ giới của Mỹ không được phép từ chối cấp bằng lái xe chỉ vì người đăng ký bị khuyết tật. Luật lái xe dành cho NKT ở cấp liên bang do Cơ quan ATGT Đường cao tốc Quốc gia (NHTSA) Mỹ thi hành. Dựa trên đó, Sở Quản lý xe cơ giới (DMV) bổ sung, thi hành luật theo điều kiện của từng bang. 

Về quy định cấp bằng lái xe cho NKT, người đăng ký thi lấy bằng lái xe phải từ 16 tuổi trở lên. Ở mỗi bang có quy định cấp bằng riêng. Như tại bang New York, người điều khiển phương tiện có chứng nhận gặp các vấn đề sức khỏe như (vận động yếu) hoặc cần phải có can thiệp vào việc vận động, sẽ được coi là “khuyết tật”. Một số trường hợp cụ thể được xét khuyết tật có thể thi bằng lái bao gồm: Người bị hạn chế sử dụng hoặc không thể sử dụng 1 trong 2 chân; Vận động yếu chỉ bước chừng 60m là phải nghỉ, rối loạn chức năng thần kinh cơ dẫn đến chuyển động bị hạn chế nghiêm trọng; Bị bệnh tim cấp 3/cấp 4 theo tiêu chuẩn Hiệp hội Tim mạch Mỹ đề ra; có tình trạng thể chất, khiếm khuyết về tâm thần hoặc một điều kiện sức khỏe nào khác không nằm trong các điều kiện trên nhưng có mức độ khuyết tật tương đương hoặc cũng gặp khó khăn bất thường khi sử dụng các phương tiện công cộng… 

Khi được xét là đối tượng khuyết tật, để có thể lấy bằng lái, người nộp đơn phải thể hiện cho cơ quan cấp bằng lái xe thấy, họ không chỉ thành thạo các quy định đường bộ mà còn có thể lái xe an toàn, không gặp sự hạn chế hay cản trở nào. NKT muốn lấy bằng lái phải vượt qua đầy đủ cả bài thi lý thuyết và thực hành. Khi vượt qua bài thi viết, NKT mới được phép thực hành lái. Tiếp đó, người này phải trình diện chiếc xe thuộc sở hữu của mình đã được cải tiến hệ thống lái phù hợp với tình hình khuyết tật, mới được thi thực hành. Nếu vượt qua bài thi này, NKT sẽ được cấp bằng lái.

Yêu cầu về phương tiện của người khuyết tật

Phương tiện của NKT phải được cải tiến các hệ thống điều khiển đặc biệt như ga, phanh, hệ thống tín hiệu và bánh lái trên xe sao cho phù hợp với tình trạng của NKT. Ở một số bang, cơ quan chức năng còn yêu cầu phải lắp đặt một bộ điều khiển thứ 2 vào ghế khách kế bên. 

Mọi cải tiến của xe đều phải do các công ty được Nhà nước cấp phép thực hiện. NHTSA cấm các xưởng cải tiến xe không tuân thủ tiêu chuẩn an toàn liên bang. Việc lắp các thiết bị cải tiến được phép phá vỡ các tiêu chuẩn đặc biệt nhưng chỉ khi đó là bắt buộc và mọi hoạt động lắp đặt này phải được ghi chép rõ, lưu trữ trong dữ liệu của cửa hàng. Ngoài ra, cửa hàng cũng phải thông báo với chủ phương tiện về lắp đặt các thiết bị cá biệt bằng văn bản.

Đặc quyền đỗ xe 

Không chỉ cho phép NKT thi bằng lái, Mỹ còn có những quy định về nơi đỗ xe và các điều kiện tham gia giao thông khác ưu tiên dành cho đối tượng này. NKT tại Mỹ có thể mua giấy phép đỗ xe và biển số xe đặc biệt. Giấy phép đỗ xe dành cho NKT có giá trung bình khoảng 20-40 USD và các tài xế có thể dán trên gương của phương tiện hay trên bảng điều khiển của xe. Để đủ điều kiện mua giấy phép này, người mua cần phải có thư của bác sĩ khẳng định người sử dụng là NKT và cần chỗ đỗ đặc biệt. Thẻ đỗ xe của NKT có thời hạn theo tháng hoặc năm.

Những giấy phép này sẽ tạo điều kiện cho NKT được hưởng các ưu tiên trong khu vực thiết kế riêng cho người cần được hỗ trợ và ưu tiên đặc biệt, bất kể họ là người điều khiển hay hành khách. Nếu sử dụng sai mục đích hoặc lạm dụng các ưu đãi này, người vi phạm sẽ bị phạt khá nặng, có thể dao động từ 50 - 150 USD. Ngoài ra, luật Mỹ còn quy định cụ thể chỗ đỗ xe dành cho NKT phải rộng ít nhất 2,5m và một khu vực kẻ vạch để xuống xe ngay bên cạnh cũng rộng ít nhất 2,5m.