Người Mỹ gốc Việt, chủ tương ớt 'Con Gà': Quy định khắt khe ở Mỹ giúp sản phẩm an toàn hơn

Tương ớt “Con Gà” Sriracha rất được ưa chuộng ở Mỹ, là sản phẩm của ông David Trần, một tỉ phú người Mỹ gốc Việt sống ở thành phố Los Angeles.

08:00 08/04/2019

Tỷ phú Trần năm nay 73 tuổi, đang dự tính chuyển giao khâu kinh doanh cho con cái. Ông đã lập Công ty thực phẩm Huy Fong, kiểm soát 9,9% thị trường tương ớt trị giá 1,55 tỉ USD của Mỹ, theo IBS World.

Nhà máy Huy Fong ở Irwindale, California, cách trung tâm Los Angeles hơn 32 km. Nơi đây sản xuất hàng trăm nghìn chai tương ớt  "Con Gà" Sriracha mỗi ngày. Nhà máy hoạt động 16 tiếng mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần và sử dụng hơn 45 triệu tấn ớt mỗi năm.

Nhân công nhà máy sản xuất  tương ớt Sriracha. Ảnh: Los Angeles Times

Ông Trần cho biết, ông quyết chế món tương ớt cay để thỏa mãn khẩu vị của đồng hương Việt đông đảo ở Los Angeles: “Chúng tôi khởi nghiệp vì chúng tôi thích tương ớt cay”, và kể lần đầu tiên sản xuất tương bằng tay trong một cái xô. Ông kiếm được 2.300 USD vào tháng đầu tiên, bằng cách bán sản phẩm chở bằng chiếc xe tải màu xanh sơn hình con gà trống. Ông thích biểu tượng này vì ông sinh năm Dậu.

Ông Trần đặt tên cho sản phẩm  là Sriracha, một phiên bản của tương ớt Si Racha vốn có nguồn gốc ở một thị trấn duyên hải Thái Lan. Tương ớt "Con Gà" có màu đỏ tươi, trộn tỏi, giấm cất và ớt đổ vào một chai nhựa với một đầu màu xanh lá cây và logo hình con gà. Ông cho biết những quy định nông nghiệp khắt khe ở Mỹ giúp sản phẩm của ông đạt tiêu chuẩn “an toàn để ăn”.

Điều bất thường là ông Trần  không bao giờ đăng ký nhãn hiệu, nên các đối thủ không chỉ “sao chép” tương ớt của ông, mà còn đặt tên cho sản phẩm của họ là Sriracha. Ông không nghĩ đấy là bỏ lỡ cơ hội, mà cho rằng đấy là cách quảng cáo miễn phí cho một công ty không bao giờ có kinh phí tiếp thị. Ông nói: “Nhiều người muốn nhảy vào ăn ké. Các luật sư tìm đến đề nghị bào chữa và kiện nhưng tôi nói: “Cứ để họ làm”.

Ông Trần  còn tự hào về sự nổi tiếng của sản phẩm, nên ngày ngày ông lên mạng internet tìm tương ớt Sriracha “nhái”, vì cho rằng sự thưởng thức sẽ khiến người tiêu dùng càng thêm ưng “hàng gốc” vừa cay vừa ngọt của ông. Các đối thủ  phải gãi đầu gãi tai, như Tony Simmons, tổng giám đốc công ty McIlhenny Co (sản xuất tương ớt Tabasco ở Mỹ) nói tương ớt “Con Gà”  là “tiêu chuẩn vàng” của tất cả các loại tương ớt kiểu Sriracha. 

Ông David Trần, cha đẻ tương ớt “Con Gà”. Ảnh: Los Angeles Times

Hiện những chai tương ớt “Con Gà” hình 5 ngón tay màu đỏ và xanh lá cây tràn ngập ở các quầy tiệm tại Việt Nam, có mặt trong từng bữa ăn ở Việt Nam. Năm 2016, Tổng thống Mỹ Barack Obama từng chấm tương này trong tô bún thịt nướng, khi ông cùng đầu bếp Anthony Bourdain ăn trong một nhà hàng ở Hà Nội.

Nhà phân phối tương ớt “Con Gà” tại thị trường Việt Nam là công ty C.Pacific. Báo Mỹ Los Angeles Times ghi nhận tương ớt “Con Gà” được bán ở những tiệm tạp hóa tại TP.HCM, cùng với tương cà chua Heinz. Đại diện các tiệm cho biết: “Rất nhiều người Việt thích tương ớt Sriracha Mỹ vì ngon và thơm hơn sản phẩm của Thái Lan”.

Theo Bloomberg ngày 6/4, tại Mỹ, tương ớt “Con Gà” sẽ bị cạnh tranh của bởi tương ớt Sriraja Panich của công ty Thaitheparos PCL (Thái Lan). Trang web của công ty này nêu, tương ớt Sriracha lần đầu được tạo ra bởi Thanom Chakkapak, một phụ nữ sống ở thị trấn ven biển Si Racha của Thái Lan.