Những ngôi làng châu Âu liều mạng vì cây thông Noel

Người dân ở những ngôi làng xa xôi của Georgia trèo lên độ cao 40 m thu hoạch hạt giống cây thông Noel để đổi lấy đồng lương rẻ mạt.

11:00 26/12/2017

Công nhân trèo lên ngọn cây cao để thu hoạch quả cây Nordmann fir. Ảnh: National Geographic.

Cánh rừng lá kim ở cao nguyên Racha phía tây Georgia là quê hương của loại hạt Nordmann fir trứ danh hứa hẹn cho ra đời những cây thông Noel được yêu thích nhất châu Âu vào mùa Giáng sinh. Tuy nhiên, công việc thu hoạch hạt trên những ngọn cây cao vô cùng nguy hiểm và mang lại thu nhập thấp, National Geographic ngày 21/12 đưa tin.

Ông Kakha Kobakhidze, 50 tuổi, chật vật tìm đường leo lên khi len qua các nhánh của một cây Nordmann fir khổng lồ. Ông phải cẩn trọng nhằm bảo đảm các nhánh trên những thân cây có thể cao từ 55 – 60 m chịu được trọng lượng cơ thể ông.

Mỗi năm, cùng hàng trăm đàn ông, phụ nữ và cả trẻ em từ những ngôi làng nghèo trong vùng, ông Kakha liều mạng trèo lên những ngọn cây Nordmann fir để thu hoạch quả nhằm cung cấp hạt giống cho người trồng cây thông Noel ở châu Âu.

Mang theo đệm và chăn, họ ngủ lại trong rừng khi vào mùa thu hoạch. Khoảng 20% quả được để lại để đảm bảo số lượng cây trong tự nhiên.

Đung đưa với dây bảo hộ trên ngọn cây ở độ cao khoảng 40 m, ông Kakha vươn bàn tay đeo găng nhằm tăng độ kết dính để hái quả. Không có thời gian để chiêm ngưỡng quanh cảnh hay nghĩ về cây thông Noel, ông chỉ muốn hoàn thành công việc và quay xuống mặt đất.

Quả sau khi hái được ném xuống đất để công nhân bên dưới thu nhặt. Trong chưa đầy một giờ, ông hái được khoảng 40 kg quả. Vào những năm được mùa, ông Kakha có thể thu hoạch được khoảng 80 kg quả từ mỗi cây.

Mặc dù cánh rừng đã được chia khu bán đấu giá cho hầu hết các công ty quốc tế quản lý, các biện pháp và quy định về đảm bảo an toàn lao động vẫn còn ít được chú trọng và tuân thủ.

Tại công ty Fair Trees của Đan Mạch nơi ông Kakha làm việc, công nhân được trang bị các dụng cụ như dây, mũ bảo hiểm. Họ được huấn luyện cách làm việc và được yêu cầu sử dụng thiết bị bảo hộ khi đi làm.

Nhưng cũng có những lao động làm việc “tay không” như ông Dato tại một công ty khác. Ông Dato dễ dàng leo lên các nhánh cây, cách mặt đất hơn 30 m chỉ sau vài phút trước khi ném quả xuống đất.

Steffen Havelund, một giám đốc của công ty quản lý ông Dato, ví leo cây như leo thang và khẳng định nhánh cây đủ cứng chừng nào người lao động biết đặt chân lên vị trí gần thân cây. “Vì vậy không có vấn đề gì”, Havelund nói. Ông thừa nhận vài năm trước có một lao động thiệt mạng trong lúc leo cây song nguyên nhân tử vong là do một cơn đau tim.

Nhiều năm qua có không ít người thiệt mạng do ngã cây trong khi thu hoạch quả. Tuy nhiên, không có con số thống kê số người thiệt mạng do ngã cây khi làm việc mỗi năm.

“Nếu bạn nghĩ Giáng sinh là về sự ra đời của Chúa Jesus và lại có những người bỏ mạng để đưa một cây thông Noel vào phòng khách của bạn thì câu chuyện này quả là điên rồ”, Michael Kraus, giám đốc thu hoạch của Fair Trees nói.

Theo Kraus, có những lao động thậm chí không đoái hoài đến việc dùng các thiết bị bảo hộ. “Một số người nghĩ tin vào Chúa tốt hơn là tin vào một sợi dây. Nhưng nhiều sự cố có thể khiến bạn mất mạng khi leo cây không dùng dây bảo hộ”, ông nói.

Bất chấp sự nguy hiểm, nhiều người vẫn theo nghề để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Cây Nordmann fir được ưa chuộng vì sở hữu mùi hương được ưa thích, dễ trang trí, lá kim mềm, không nhọn và có khả năng sinh trưởng tốt trong điều kiện khí hậu giá lạnh ở các nước ở bắc Âu so với các giống khác.

Sau vài tuần, Kakha và những người khác trong làng sẽ thu hoạch khoảng 10 tấn quả, tương đương hơn một tấn hạt. Quả được đóng gói, dán nhãn trước khi vượt qua quãng đường hơn 3.200 km đến các vườn ươm khắp châu Âu trong các thùng bảo quản lạnh. Tại điểm tập kết, quả được phơi khô và để mở tự nhiên. Hạt sau 7-10 năm mọc thành cây thông Noel.

Mỗi năm khoảng 75 triệu cây thông Noel được trồng tại châu Âu. Khoảng 45 triệu cây trong đó là cây Nordmann fir, theo Claus Christensen, giám đốc điều hành của Hiệp hội cây thông Noel Đan Mạch. Ở Mỹ, trong khoảng 25-30 triệu cây được bán mỗi năm, có một đến hai triệu cây được nhập khẩu là giống Nordmann fir.

Tại Đức năm nay, mỗi cây thông Noel loại Nordmann fir cao từ 1,5 đến 2,5 m có giá khoảng 35-60 USD. Bán cây thông Noel được xem là một ngành công nghiệp nhiều triệu USD dù không có con số thống nhất về doanh thu trong Liên minh châu Âu.

Trong khi đó, hầu hết người thu hoạch quả cây thông Noel ở Georgia có thu nhập khoảng 0,21 USD cho mỗi 0,45 kg quả. Con số này giảm còn 0,16 USD khi dân làng thuê lao động nghèo tới làm việc. Có thu nhập ổn hơn cả khi làm việc cho Fair Trees, lao động cũng chỉ nhận mức thù lao 0,9 USD với cùng khối lượng hàng.

Vũ Phong/vnexpress