Những người vô gia cư dưới thời 'Nước Mỹ tuyệt vời' của Tổng thống Trump

Sau nhiều năm đăng tải các bài điều tra về những người vô gia cư mà không có phản hồi thực sự, tờ Seattle Times cũng phải ngậm ngùi in dòng tít "Chẳng ai quan tâm" lên trang chủ khi nói về những công dân Mỹ không có nhà để về.

05:30 22/11/2018

Giáo sư L (nhân vật xin được giấu tên) là một giảng viên đại học tại thành phố Los Angeles. Vị giảng viên 57 tuổi này không khác biệt với nhiều giáo sư khác ngoài chuyện bà phải ngủ trên chiếc xe Nissan Leaf bé tý tẹo của mình.

"Tôi không muốn chiếc xe của mình trông thoải mái hơn, tôi muốn ra khỏi đây và tìm được một nơi để ở", Giáo sư L nói.

Bà L không muốn nêu tên của mình vì lo ngại bị sa thải. Từ đầu năm nay, vị giáo sư già này đã phải ngủ trong chiếc xe của mình vì không được nhà trường thuê nhà cũng như không muốn thanh toán số tiền thuê nhà quá đắt đỏ ở Los Angeles.

Thậm chí việc ngủ trong xe cũng là một vấn đề khi nhiều khu vực cấm người dân đỗ xe trái quy định, cấm người vô gia cư hoặc thu hút sự chú ý của cảnh sát. Nơi Giáo sư L ngủ là một bãi đỗ xe của nhà thờ nằm dưới sự quản lý của tổ chức phi lợi nhuận Safe Park chuyên giúp đỡ những người vô gia cư.

Anh Daniel Olguin, 28 tuổi đang làm việc trên máy tính trong khi vợ anh, cô Mary đang ru đứa con 2 tuổi ngủ tại hàng ghế phía sau. Đây là một gia đình vô gia cư tại Los Angeles.

Câu chuyện của Giáo sư L trên thực tế không có gì lạ ở Mỹ khi có tới 52.765 người vô gia cư tại nền kinh tế số 1 thế giới, cao hơn 47% so với năm 2012. Số người vô gia cư mới hiện ở mức 9.322 người, cao hơn 16% so với cùng kỳ năm trước.

Riêng tại Los Angeles, khoảng 15.700 người vô gia cư ngủ trên khoảng 9.100 phương tiện hàng đêm, chiếm 25% tổng số lượng người vô gia cư toàn thành phố.

Mặc dù Mỹ đã thoát ra khỏi khủng hoảng kinh tế, thị trường chứng khoán đi lên và tỷ lệ người thất nghiệp giảm nhưng lượng người vô gia cư tại những thành phố lớn như Los Angeles vẫn tăng mạnh. Nguyên nhân chính là giá nhà quá cao khiến nhiều lao động không đủ điều kiện để tìm cho mình một chỗ ngủ tử tế.

Tại Seattle, lượng người phải ngủ ngoài đường, không có đến cả xe hơi để nằm, được hãng tin Bloomberg thống kê trong một đêm tháng 1/2018 đã tăng 15% so với cùng kỳ năm trước. Tại California, khoảng 134.000 người đã không có nhà để ngủ trong tháng 1/2017, tăng 14% so với năm 2016. Khoảng 2/3 trong số này thuộc diện "màn trời chiếu đất", phải nằm vạ vật ở các công viên và những khu hèm nhỏ.

Hiện ít nhất 10 thành phố lớn tại bờ Đông của Mỹ đã phải thông báo tình trạng khẩn cấp những năm gần đây do quá tải lượng người vô gia cư. Từ San Diego cho đến Sacramento đều ngập tràn những khu người vô gia cư khi về đêm.

Chẳng ai quan tâm

Sự hồi phục của nền kinh tế Mỹ khiến thị trường bất động sản tăng mạnh trở lại nhưng mức tăng lương của tầng lớp bình dân lại vô cùng chậm. Hệ quả là ngày càng nhiều người không đủ tiền thuê nhà để ở.

Số liệu của Freddie Mac cho thấy lượng căn hộ khả dụng cho thuê với những người thu nhập trung bình thấp tại Mỹ đã giảm 62% trong khoảng 2010-2016.

Trong khi đó, nghiên cứu của hãng Zillow cho thấy vào năm 2017, cứ mỗi lần giá thuê nhà tăng 5% tại Los Angeles là lại có khoảng 2.000 người vô gia cư mới ở đây. Hiện giá thuê bình quân cho một phòng ngủ tối thiểu tại thành phố này đạt mức 2.371 USD/tháng tính đến tháng 9/2018, tăng 43% so với năm 2010.

Bà Bonita Campbell, một người vô gia cư tại Los Angeles.

Trên thực tế tình trạng vô gia cư đã rộ lên tại Mỹ từ thập niên 1980 khi thu nhập của người lao động giảm, trợ cấp và an sinh xã hội bị cắt bớt trong khi thị trường nhà giá rẻ cũng như nhà cho thuê giá rẻ chìm vào khủng hoảng. Tổng thống Mỹ lúc đó là Ronald Reagan đã tranh cãi rằng việc sống vô gia cư là do lựa chọn lối sống của người dân Mỹ dù thực tế không phải vậy.

Đến giữa thập niên 2000, Cựu Tổng thống Geoge W Bush rồi đến Barack Obama đều đã có những chương trình trợ giúp người vô gia cư nhưng chỉ đem lại hiệu quả có hạn. Tổng thống Mỹ Donald Trump hiện nay đang muốn tăng giá nhà cho thuê cùng cam kết sẽ gia tăng số việc làm cho người vô gia cư. Tuy vậy nhiều chuyên gia cho rằng động thái này chỉ khiến tình hình tồi tệ thêm.

Giá nhà tăng khiến ngày càng nhiều người không mặn mà cho thuê giá rẻ. Một khảo sát của Viện Urban Institute cho thấy hơn 3/4 chủ đất tại Los Angeles từ chối mô hình kinh doanh cho thuê nhà.

Theo tính toán của McKinsey, những thành phố như Seattle sẽ phải tốn tới 410 triệu USD mỗi năm để giải quyết tình trạng vô gia cư nếu không muốn bị thiệt hại về hình ảnh, du lịch hay những hoạt động kinh doanh khác. Con số này vẫn thấp hơn mức thiệt hại 1,1 tỷ USD hàng năm mà Seattle phải chịu do những người vô gia cư gây ra.

Không riêng gì Seattle, từ California cho đến New York, các nghiên cứu đều chỉ ra rằng việc giải quyết dứt điểm tình trạng vô gia cư sẽ đem lại lợi ích nhiều hơn so với việc để mặc như hiện nay. Dẫu vậy, hầu như chẳng có chính trị gia nào quan tâm đến những người vô gia cư bởi họ là những cử tri không tiềm năng, nghĩa là không có tiếng nói hoặc chẳng quan tâm đến bầu cử. Lợi ích của những người hay đi bầu cử hoặc những doanh nhân đổ tiền vận động hành lang thu hút được các nhà chính trị hơn là tầng lớp nghèo không đủ tiền thuê nhà.

Sau nhiều năm đang tải các bài điều tra về những người vô gia cư mà không có phản hồi thực sự, tờ Seattle Times cũng phải ngậm ngùi in dòng tít "Chẳng ai quan tâm" lên trang chủ khi nói về những công dân Mỹ không có nhà để về.

Nguồn: http://cafebiz.vn