Obamacare đã thoát "án tử" 7 lần như thế nào?

Thất bại mới nhất của Trump trong việc bãi bỏ và thay thế Obamacare đã đánh dấu lần thứ 7 đạo luật này "sống sót" trước những lực lượng chính trị không ủng hộ nó.

21:55 26/03/2017

"Trong tương lai gần chúng ta vẫn tiếp tục sống cùng obamacare", Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan phát biểu về việc rút lại dự luật thay thế đạo luật hiện hành Obamacare vào ngày 25/3. Như vậy là Obamacare lại một lần nữa thoát "án tử". Tạp chí TIME đã tổng kết lại 7 thời điểm đạo luật này gặp khó khăn nhưng đã "sống sót".

2010: Thượng nghị sỹ Scott Brown bang Massschusetts được bầu vào Thượng viện

Cựu thượng nghị sỹ Cộng hòa Scott Brown của bang Massachusetts được bầu vào Thượng viện vào tháng 1/2010 trong một cuộc bỏ phiếu đặc biệt, để lấp đầy ghế trống vốn là của Thượng nghị sỹ Dân chủ Ted Kennedy.

Trong khi tranh cử ghế thượng nghị sỹ, Brown đã cam kết sẽ trở thành lá phiếu thứ 41 chống lại Obamacare - lúc đó mới chỉ là một dự luật. Và với 41 phiếu chống thì đúng là Obamacare sẽ khó được thông qua ở Thượng viện.

Tuy nhiên, thời điểm Brown trúng cử lại diễn ra sau khi Thượng viện đã làm xong việc thông qua dự luật Obamacare, khi đó nó đã được chuyển xuống Hạ viện xem xét. 

Những nghị sỹ Dân chủ ở Hạ viện lúc đó rất muốn thay đổi một vài điểm trong Obamacare, nhưng họ hiểu rằng nếu thay đổi thì sẽ phải gửi lại dự luật lên Thượng viện để phê chuẩn – mà ở đó thì những người Cộng hòa chắc chắn sẽ ngăn cản được.

Để tránh kịch bản đó, những nghị sỹ Dân chủ ở Hạ viện đã giữ nguyên Obamacare và thông qua dự luật này (mà không có một phiếu ủng hộ nào từ những hạ nghị sỹ Cộng hòa). 

Ngay sau đó, 13 thẩm phán liên bang tại các bang Cộng hòa đã đệ đơn kiện Tổng thống Obama với lý do Obamacare vi phạm Hiến pháp. Cuộc chiến giữa bên muốn xóa bỏ và bên muốn bảo vệ Obamacare đã bắt đầu ngay từ khi đạo luật ra đời.

2010: Những người Cộng hòa kiểm soát Hạ viện

Những người Cộng hòa đã lấy lại quyền kiểm soát Hạ viện nào năm 2010, một phần là nhờ vào lời hứa sẽ xem xét lại đạo luật Obamacare. Sau một chiến dịch đấu tranh và giằng co, số phận đạo luật Obamacare cuối cùng nằm trong tay Tòa án Tối cao.

"Nếu toàn bộ Obamacare không thể bị bãi bỏ ngay lập tức thì ý định của tôi là sẽ bắt đầu bãi bỏ nó từng phần, như chặn nguồn ngân sách thực hiện hay ngăn chặn việc ban hành các quy định cần thiết để thực thi nó", nghị sỹ Cộng hòa Eric Cantor của bang Virginia đã nói vào thời điểm đó.

Cantor đã thề rằng sẽ "dùng mọi công cụ có thể để xóa bỏ hoàn toàn Obamacare".

2012: Tòa án Tối cao Mỹ quyết định duy trì Obamacare

Tháng 6/2012, Tòa án Tối cao Mỹ đã ra phán quyết tiếp tục duy trì Obamacare (với tỷ lệ bỏ phiếu sít sao 5-4). Thẩm phán tối cáo John Roberts là người có lá phiếu quyết định và được tạp chí TIME gọi đó là "vụ xét xử lớn nhất trong sự nghiệp của ông".

Phán quyết này cho rằng việc Obamacare yêu cầu những người Mỹ không mua bảo hiểm sẽ phải nộp một khoản phạt là hợp pháp. 

2012: Mitt Romney không thắng cử Tổng thống

Giống như những người Cộng hòa khác, khi tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2012, Mitt Romney đã đưa ra lời hứa xóa bỏ Obamacare nếu ông đắc cử. Ông còn nhấn mạnh hơn lời hứa này sau phán quyết duy trì Obamacare của Tòa án Tối cao vào tháng 6/2012.

"Nhiệm vụ của chúng ta rất rõ ràng: Nếu chúng ta muốn thoát khỏi Obamacare, chúng ta phải thay thế Tổng thống Obama" – Romney nói vào ngày 28/6/2012. "Đó là nhiệm vụ của tôi. Đó là công việc của chúng ta. Và tôi đề nghị người dân Mỹ vào cuộc tham gia cùng tôi".

Tuy nhiên, Romney đã thất bại trong cuộc bầu cử, và ông Obama có nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của mình.

2014: Những người Cộng hòa kiểm soát Thượng viện

Ở cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2014, phe Cộng hòa đã giành quyền kiểm soát Thượng viện. Như vậy là họ đã trở thành phe đa số ở cả lưỡng viện. 

Giống như những nghị sỹ ở Hạ viện đã làm năm 2010, các thượng nghị sỹ bắt đầu một chiến dịch chống lại Obamacare và số phận đạo luật này lại nằm trong tay các thẩm phán tối cao.

2015: Tòa án Tối cao lại ra phán quyết ủng hộ Obamacare

Tháng 6/2015, Tòa án Tối cao Mỹ đã ra phán quyết tiếp tục duy trì phần chính của đạo luật Obamacare, với tỉ lệ phiếu bầu 6-3.

2016: Donald Trump trở thành Tổng thống Mỹ

Trump từng nhắc đi nhắc lại lời hứa xóa bỏ Obamacare trong suốt chiến dịch tranh cử của mình. Nhưng việc rút lại dự luật thay thế Obamacare ngay trước khi Hạ viện bỏ phiếu ngày 25/3 đã trở thành một thất bại đầu tiên trong việc thực thi lời cam kết đó.

"Có lẽ điều tốt nhất có thể xảy ra thì đã xảy ra ngày hôm nay rồi, và chúng ta cuối cùng cũng sẽ có một đạo luật bảo vệ sức khỏe thực sự tốt trong tương lai, sau khi cái ‘mớ hỗ độn’ gọi là Obamacare nổ tung" – Trump nói vào buổi chiều thứ Sáu 25/3 – đánh dấu lần thứ 7 Obamacare sống sót trước những chiến dịch "xóa bỏ và thay thế".