ÔNG OBAMA SẼ ẢNH HƯỞNG THẾ NÀO ĐẾN CHÍNH QUYỀN MỸ MỚI?

Quan hệ thân thiết với ông Obama có thể là con dao hai lưỡi cho ông Biden. Bên cạnh việc được tư vấn hết mình, tổng thống đắc cử khó tránh bị đặt lên bàn cân so sánh với sếp cũ.

23:30 23/11/2020

Sau bốn năm im lặng dưới thời chính quyền Trump, cựu Tổng thống Barack Obama đột nhiên xuất hiện trở lại khắp nơi thời gian gần đây. Ông xuất hiện trên TV, trên các đài phát thanh, trên mạng và cả trong các hiệu sách.

Theo Guardian, cuốn hồi ký của tổng thống Mỹ thứ 44, A Promised Land (tạm dịch: Vùng đất hứa), bán được 890.000 bản trong ngày đầu ra mắt ở thị trường Bắc Mỹ. Nó có khả năng trở thành cuốn hồi ký tổng thống bán chạy nhất lịch sử hiện đại nước Mỹ. Đó chính là minh chứng về sự tín nhiệm và ủng hộ của phần lớn người dân nước này dành cho vị tổng thống da màu đầu tiên.

Từng là phó tổng thống suốt 8 năm trong chính quyền Obama, ông Joe Biden được cho là có nhiều lợi thế. Tuy nhiên, ông cũng sẽ đối mặt không ít khó khăn để chứng minh thực lực. Trang Guardian nhận xét mối quan hệ cấp trên - cấp dưới giữa cặp bài trùng Obama - Biden trước đây giống như một con dao hai lưỡi đối với tổng thống đắc cử Mỹ.

Tờ báo này cho rằng ông Biden sẽ nhận được nhiều lời khuyên hữu ích từ ông Obama, nhưng bản thân sẽ phải nỗ lực rất nhiều để làm tốt bằng, hoặc hơn sếp cũ. Và việc so sánh giữa hai ông là điều không thể tránh khỏi.

David Garrow, tác giả của Rising Star, cuốn sách nổi tiếng về tiểu sử của Barack Obama, khẳng định: “Tôi dám chắc rằng Barack sẽ rất vui lòng giúp đỡ khi Joe ngỏ lời. Tuy nhiên, tôi tự hỏi, sau tám năm làm phó tổng thống, liệu ông ấy có ái ngại khi xin lời khuyên vì cảm thấy mình đang dựa dẫm vào sếp cũ không?”.

Obama: "Tôi sẽ giúp Biden bằng mọi cách có thể"

Sau khi rời Nhà Trắng vào năm 2017, ông Obama từng tiết lộ sẽ hạn chế liên quan đến chính trị. Các hoạt động của ông cũng khá yên ắng dưới thời chính quyền Trump.

Tuy nhiên, trong các cuộc phỏng vấn gần đây, ông Obama thường xuyên chia sẻ trăn trở về sự chia rẽ và thông tin sai lệch đang đe dọa đến nước Mỹ. Điều này khiến không ít người cho rằng cựu tổng thống có triển vọng trở lại đấu trường chính trị.

Trong một cuộc phỏng vấn với CBS Sunday Morning, ông Obama khẳng định ông Biden “không cần lời khuyên của tôi, nhưng tôi sẽ giúp anh ấy bằng mọi cách có thể”. Tuy nhiên, Obama cho biết ông không có ý định trở thành quan chức ở Nhà Trắng hay tham gia vào nội các.

Sau khi ông Biden đắc cử tổng thống,ông Obama đã dành nhiều lời khen cho phó tướng cũ và Thượng nghị sĩ Kamala Harris của bang California.

Ông Obama cho rằng bộ đôi này là hy vọng lớn nhất trong việc khôi phục lại sự ổn định cho đất nước, sau những năm tháng mà ông cho là “rối loạn” dưới thời Tổng thống Trump.

Thế nhưng, ông Obama không phải lúc nào cũng xem cựu phó tổng thống là ứng cử viên sáng giá nhất trong đảng để kế nhiệm mình, theo Guardian.

Năm 2015, Obama được cho là nỗ lực đề bạt bà Hillary Clinton và không khuyến khích ông Biden tham gia tranh cử.

Trong quyển hồi ký mới nhất, ông Obama xác nhận ông Biden từng phản đối cuộc đột kích để ám sát trùm khủng bố Osama bin Laden vào năm 2011. Đây cũng là vấn đề mà Trump khai thác nhằm hạ bệ đối thủ trong chiến dịch tái tranh cử.

Garrow nhận xét: “Họ (Obama - Biden) có rất nhiều bất đồng về các chính sách đối ngoại, như vụ triệt hạ Osama bin Laden”.

"Biden không phải là nhiệm kỳ thứ 3 của Obama."

Tiếp nhận cương vị mới, ông Biden sẽ phải đối mặt với hàng loạt khó khăn, bao gồm đại dịch Covid-19, suy thoái kinh tế và vấn đề chủng tộc đang làm náo động nước Mỹ. Trong những trường hợp này, ông Obama có thể đưa ra những lời khuyên vô giá cho tổng thống Mỹ kế tiếp.

David Litt, người từng biên soạn các bài phát biểu cho tổng thống thứ 44, nói ông Obama và Biden “có mối quan hệ công việc rất bền chặt, rất tôn trọng và tin tưởng lẫn nhau”. Ông cho biết thêm: “Rất nhiều nhân viên thuộc chính quyền Obama đã tham gia vào chiến dịch của ông Biden. Họ có thể tiếp tục đầu quân vào chính quyền Mỹ tương lai”.

Các cựu nhân viên của ông Obama có thể sẽ được cân nhắc vào một số vị trí quan trọng dưới trướng ông Biden, bao gồm bà Michele Flournoy - cựu thứ trưởng Bộ Quốc phòng phụ trách các vấn đề về chính sách.

Tuy nhiên, ông Litt cũng khẳng định sẽ là sai lầm nếu đánh đồng nhiệm kỳ của ông Biden là nhiệm kỳ thứ 3 của ông Obama.

Ai cũng có thể thấy rõ vai trò phó tổng thống là một phần quan trọng trong sự nghiệp của ông Biden. Tuy nhiên, “ông Biden điều hành chiến dịch của riêng mình và đây sẽ là nhiệm kỳ tổng thống của chính ông ấy”, ông Litt nêu rõ.

Để nhấn mạnh vấn đề này, trang Axios đưa tin rằng đội ngũ Biden hoan nghênh cựu nhân viên của ông Obama tham gia ứng tuyển các chức vụ trong Nhà Trắng, nhưng những người từng làm việc trong chiến dịch Biden mới được ưu tiên hơn.

Obama quan trọng thế nào với chính quyền tương lai của Biden?

Một yếu tố cho thấy nhân tố Obama có thể rất quan trọng đối với chính quyền tương lai của ông Biden là cựu tổng thống được rất nhiều người đảng Cộng hòa ủng hộ.

Năm 2015, Donald Trump khi tranh cử đã bị cho là thúc đẩy phân biệt chủng tộc khi chỉ trích ông Obama không sinh ra tại Mỹ. Điều này ít nhiều gây nên sự chia rẽ ở nước Mỹ trong những năm ông Trump cầm quyền.

Ông Biden đã khai thác mâu thuẫn trên cho chiến dịch tranh cử, hứa hẹn sẽ hàn gắn sự chia rẽ gay gắt giữa các bang xanh và bang đỏ.

Larry Jacobs, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính trị và Quản trị tại Đại học Minnesota, nhận xét: “Ông Obama rất được lòng các đảng viên Dân chủ nhưng cũng tỏ ra không xa cách với các đảng viên Cộng hòa. Nếu xem xét các bài diễn thuyết trước công chúng của ông Obama, chúng ta có thể thấy chút bóng dáng của ông George W Bush trong đó".

Một số chuyên gia khác cho rằng ông Obama có thể là một bức tường thành có giá trị đối với ông Biden nếu phải đối mặt với áp lực từ cánh tả về các vấn đề như cải cách ngành cảnh sát và khủng hoảng khí hậu.

Chỉ ra những thiếu sót của đảng Dân chủ tại Hạ viện, Michael Steele, cựu chủ tịch Ủy ban Quốc gia của đảng Cộng hòa, cho biết: “Tôi nghĩ rằng ông Obama sẽ rất quan trọng để giữ cho tiến trình tiến triển phần nào”. Steele tin rằng ông Obama là người có thể giúp chính quyền tương lai của tổng thống đắc cử Biden đưa ra những chính sách ổn thỏa.

Moe Vela, cựu cố vấn cấp cao của ông Biden khi còn là phó tổng thống, cho biết: “Joe Biden là một người rất đáng tin. Ông ấy tự tin và hài lòng về chính bản thân mình. Ông ấy biết mình là ai và thẳng thắn rằng ông ngưỡng mộ Barack Obama. Ông ấy không cảm thấy sức ép nào từ những người tôn thờ Obama. Bất kể điều gì xảy ra, ông ấy cũng là một người hâm mộ lớn của Obama".