Phản ứng của giới làm nail đối với đạo luật AB5 tại phòng họp Westminster

Rất đông người thuộc ngành nail tham dự buổi hội thảo về đạo luật AB5 vào chiều Thứ Tư, 11 Tháng Mười Hai, tại phòng họp Hội Đồng Thành Phố Westminster, do Dân Biểu Tyler Diệp, người gốc Việt duy nhất tại Quốc Hội tiểu bang California, tổ chức.

08:30 13/12/2019

Đạo luật mới này, còn được gọi là Assembly Bill 5 (Luật Số 5 của Quốc Hội Tiểu Bang Califronia) sẽ được áp dụng từ ngày 1 Tháng Giêng, 2020. Theo đó, các tiệm tóc, tiệm nail tại California phải đổi từ hình thức thuê khoán-ăn chia sang hình thức chủ nhân-công nhân. Hình thức này đòi hỏi luật lệ về lương tối thiểu, làm ngoài giờ, chi phí bảo hiểm công nhân trong lúc làm việc, mua bảo hiểm thất nghiệp cho công nhân và nộp thuế nhiều hơn.

AB5 cho phép “independent contractor” còn được khai thuế bằng mẫu 1099.

Hiểu một cách đơn giản, AB5 công nhận một người là “independent contractor” chỉ là người mướn ghế trong một tiệm (nail hay tóc) và nếu người đó tự quyết định giờ giấc làm việc của mình, tự quyết định giá cả cho mình, tự lấy hẹn cho mình, phải có máy tính tiền thẻ tín dụng khi khách trả bằng thẻ.

Những ai không hội đủ những điều kiện trên, tự khắc là nhân viên và phải khai thuế bằng mẫu W2 nhưng lại được hưởng những quyền lợi như “Worker’s Com” theo Luật Lao Động.

Tưởng là quá đơn giản và quá dễ hiểu nhưng đến đây, có những câu hỏi của người tham dự làm người ta thấy được sự phức tạp của vấn đề.

Một người thắc mắc: “Nếu ‘independent contractor’ có nhiều tự do như vậy và chủ không có quyền can dự đến công việc của họ thì khi họ làm dơ bẩn máy móc trong tiệm, nếu bị ‘state board’ phạt thì ai là người chịu trách nhiệm?”

Bà Marcene Melliza, đại diện California Board of Barbering & Cosmetology, khẳng định là đó là lỗi của chủ. Thế là mọi người ồ lên những câu ta thán như “Nót phe,” “Bất công quá!”

Trở lại vấn đề “independent contractor” phải tự mình có sổ hẹn, có người muốn biết rằng họ có quyền mướn chủ làm việc này cho họ hay không. Cũng như vậy, họ có quyền mướn máy tính tiền thẻ tín dụng của chủ không.

Đến đây thì người tham dự chia thành nhiều nhóm nhỏ, người thì bàn tán lạc đề một cách sôi nổi về những uẩn khúc của mình, người thì than van về những sự khắt khe quá đáng của thanh tra “state board.”

“‘Inspector’ không có quyền như cảnh sát mà vô tiệm tui rồi la ‘Don’t move,’” một người tố giác với bà Melliza. “Họ có tu mất pao ờ (too much power).”

Bà Melliza cho biết thanh tra không có quyền đó, nhưng sau khi chủ tiệm nhận được giấy phạt, họ có quyền đóng phạt hay khiếu nại trong 30 ngày. “Và trong đơn khiếu nại, họ có thể đính kèm bằng chứng của sự bất công,” bà nói.

Bà Melliza nhấn mạnh rằng nếu không nói được tiếng Anh, chủ tiệm có quyền yêu cầu nói chuyện với thông dịch viên trên điện thoại.

Không kiềm chế được, người ta lại thay nhau kể tội của “inspector.”

Như bị chạm vào những ấm ức lâu ngày, nhiều người lại đồng loạt bàn tán với nhau khiến bà Melliza phải nhiều lần nói làm ơn cho bà nói hết câu. Nhưng những lời kêu gọi của bà không cản được sự nóng bỏng của những người phải câm nín lâu năm. Người ta vẫn tiếp tục râm ran kể lể.

Cảm nhận được những đè nén lâu ngày của những người trong phòng, ông Tyler Diệp giới thiệu trợ lý của ông là ông Bùi Mạnh Cường: “Nếu quý vị cảm thấy có những điều cần phải sửa đổi để việc làm ăn của quý vị dễ dàng hơn, xin gặp ông Cường sau buổi họp để ghi tên cho một buổi nói chuyện khác, lúc đó chúng tôi sẽ ghi xuống từng lời than phiền của từng người thì chúng tôi mới có thể giúp quý vị một cách hữu hiệu hơn.”

Ông Cường khôn khéo nói trước: “Chúng tôi không dám hứa sẽ giúp gì cho quý vị được, nhưng đó là bước đầu tiên.”

Trước đó, vào ngày 30 Tháng Tư, 2018, Quốc Hội California thông qua một đạo luật, theo đó, tất cả những ai đi làm đều phải khai thuế bằng mẫu W2. “Đạo luật AB5 còn tạo điều kiện để có người còn được khai thuế bằng mẫu 1099 thêm hai năm nữa,” ông Tyler nói với phóng viên Người Việt.

Đạo luật AB5 do Dân Biểu Lorena Gonzalez (Dân Chủ-San Diego) soạn thảo rồi được Quốc Hội Tiểu Bang thông qua và được Thống Đốc Gavin Newsom chuẩn thuận hồi Tháng Chín, 2019.

AB5 bắt đầu có hiệu lực ngày 1 Tháng Giêng, 2020.

Nếu không có gì thay đổi, AB5 sẽ hết hiệu quả ngày 1 Tháng Giêng, 2022. (Đằng-Giao)