Phát hiện mới về tác dụng phụ của Pfizer, Moderna, AstraZeneca

Mới đây, nhóm chuyên gia tại Đức đã so sánh mức độ nghiêm trọng mà người tiêm có thể gặp phải, khi tiêm một trong 3 vaccine Covid-19: Pfizer, Moderna và AstraZeneca.

09:00 21/10/2021

Tác dụng phụ ở 3 loại vaccine Covid-19 là như nhau

Nghiên cứu được đăng tải trên medrxiv, của nhóm chuyên gia tại công ty phân tích dữ liệu y dược Lampe & Company GmbH & Co. KG tại Đức, đã so sánh mức độ nghiêm trọng mà người tiêm có thể gặp phải khi tiêm 1 trong 3 vaccine Covid-19: Pfizer, Moderna và AstraZeneca.

Các tác dụng phụ được báo cáo nhiều nhất sau liều vaccine AstraZeneca đầu tiên. Ngược lại, người tiêm vaccine Pfizer và Moderna gặp tác dụng phụ nhiều hơn sau khi tiêm mũi thứ hai. Số lượng các tác dụng phụ có thể gặp phải đều tương đương.

Nhóm nghiên cứu cho biết, nhìn chung, bất kể liều lượng, tần suất, các vaccine Covid-19 đều có nguy cơ gây ra các tác dụng phụ tương đương nhau.

Điều đó cho thấy, khả năng gặp phản ứng phụ của một người tiêm không phụ thuộc công thức điều chế ra loại vaccine Covid-19 đó (ví dụ virus vector hoặc mRNA), từ đó, không có chuyện lựa chọn vaccine Covid-19 để ít gặp tác dụng phụ hơn.

Tại một số quốc gia, từ tháng 2/2021, nhiều nơi báo cáo dữ liệu cho thấy, tỷ lệ gặp tác dụng phụ ở AstraZeneca cao hơn so với khi tiêm vaccine mRNA như Moderna, Pfizer.

Ví dụ, tại Đức, tỷ lệ gặp tác dụng phụ khi tiêm AstraZeneca là 7,6/1.000 so với 1,6 - 2,9/1.000 của vaccine mRNA.

Ngoài ra, nhóm tác giả cũng phát hiện, người trong độ tuổi 18 - 55 gặp tác dụng phụ nhiều hơn nhóm trên 55 tuổi.

Kết quả này được quan sát ở cả 3 loại Pfizer, Moderna, AstraZeneca. Điều đó trái ngược với nhiều quan điểm trước đây cho rằng, người cao tuổi nên tiêm AstraZeneca, vì nó ít gây tác dụng phụ với nhóm tuổi này. Bởi nguy cơ gặp tác dụng phụ ở cả 3 loại vaccine Covid-19 nói trên là như nhau, nó khác biệt ở nhóm tuổi.

Trong số các triệu chứng sau tiêm, tình trạng thường gặp nhất là mệt mỏi. Dấu hiệu này được ghi nhận ở người tiêm 18 - 55 tuổi lần lượt là 75,5%; 59%; 67,6%, tương ứng ba loại vaccine AstraZeneca, Pfizer, Moderna.

Tương tự, đây cũng là triệu chứng phổ biến nhất ở người tiêm trên 55 tuổi, với tỷ lệ gặp phải lần lượt là 50%; 51%; 58,3%.

Tình trạng sốt là hiếm gặp nhất. Đặc biệt, người trên 55 tuổi không gặp vấn đề này khi tiêm vaccine AstraZeneca. Tỷ lệ gặp phải ở các nhóm tuổi, các vaccine Covid-19 đều thấp, dưới 25%.

Bên cạnh đó, nguy cơ hình thành cục máu đông, huyết khối rất hiếm sau tiêm. Nhóm chuyên gia đã không tìm thấy báo cáo về bất kỳ trường hợp nào trong các thử nghiệm lâm sàng.

Tác dụng phụ của vaccine chỉ mang tính tạm thời

Đây là điều đầu tiên mà nhóm chuyên gia khẳng định trong công trình của mình. So với nhiễm nCoV, nguy cơ mắc các vấn đề hậu Covid-19, tác dụng phụ của vaccine là tạm thời và đa số không khiến người tiêm phải nhập viện.

Hiện nay, một số nghiên cứu chỉ ra nguy cơ bị viêm cơ tim ở người trẻ tiêm vaccine mRNA, huyết khối tĩnh mạch sau tiêm AstraZeneca. Dù vậy, tất cả khuyến cáo trên thế giới đều chung quan điểm tác dụng phụ có thể gặp phải đều nhẹ và sẽ hết sau vài ngày.

Các triệu chứng như sốt, mệt mỏi, khó chịu tại chỗ tiêm, hoặc đau nhức cơ, đều là dấu hiệu cho thấy phản ứng miễn dịch đang thực sự diễn ra. Các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn chỉ là những trường hợp cá biệt như dị ứng phản vệ do kháng nguyên, hoặc do các thành phần khác có trong vaccine. Những ca này rất hiếm và xảy ra rất nhanh sau mũi tiêm.

Do đó, một lần nữa, nhóm phân tích tại Berlin, Đức, nhấn mạnh chúng ta nên tiêm vaccine Covid-19 ngay khi có cơ hội. Bạn không nên chần chừ, lựa chọn vaccine bởi nguy cơ gặp tác dụng phụ phụ thuộc cơ địa từng người. Vaccine Covid-19 vẫn là con đường an toàn nhất, nguy cơ gặp tác dụng phụ thấp hơn rất nhiều khả năng phải nhập viện, tử vong khi nhiễm nCoV.

Bộ Y tế Việt Nam nói gì về tác dụng phụ sau tiêm vaccine Covid-19?

Theo Bộ Y tế, giống như bất kỳ loại vaccine nào, vaccine Covid-19 có thể gây ra các phản ứng phụ.

Nhưng các tác dụng phụ được báo cáo của vaccine Covid-19 hầu hết đều ở mức độ nhẹ, đến trung bình, và không còn kéo dài sau vài ngày. Các tác dụng phụ điển hình bao gồm: đau tại chỗ tiêm, sốt, mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ, ớn lạnh và tiêu chảy. Khả năng xảy ra bất kỳ tác dụng phụ nào sau khi tiêm là khác nhau, tùy theo loại vaccine cụ thể.

Theo kết quả của các thử nghiệm lâm sàng, các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn, hoặc kéo dài có thể xảy ra. Việc tiêm vaccine phải được giám sát liên tục để phát hiện các tác dụng phụ.

Sau khi tiêm vaccine, người được tiêm được yêu cầu ở lại 15 - 30 phút tại điểm tiêm chủng, để nhân viên y tế có mặt ngay lập tức trong trường hợp có bất kỳ phản ứng tức thời nào.

Các phản ứng phụ ít gặp hơn được báo cáo đối với một số vaccine Covid-19 bao gồm, các phản ứng dị ứng nghiêm trọng như phản vệ,... tuy nhiên, phản ứng này cực kỳ hiếm.

Ngoài ra, đã có những lo ngại về vaccine Covid-19 sẽ làm cho con người bị nhiễm bệnh, với virus gây bệnh Covid-19. Nhưng không có vaccine nào được phê duyệt có chứa virus sống gây ra bệnh Covid-19. Điều đó có nghĩa, vaccine Covid-19 không thể làm cho con người bị nhiễm Covid-19.

Sau khi tiêm vaccine, thường mất vài tuần để cơ thể xây dựng khả năng miễn dịch chống lại vi rút SARS-CoV-2. Vì vậy, một người có thể bị nhiễm SARS-CoV-2 ngay trước hoặc sau khi tiêm vaccine, và mắc bệnh Covid-19 là hoàn toàn có thể xảy ra, do vaccine vẫn chưa có đủ thời gian để bảo vệ cơ thể.