PHÉP THỬ CHO LÒNG TRUNG THÀNH CỦA ĐẢNG CỘNG HÒA VỚI ÔNG TRUMP

Các đảng viên Cộng hòa ở quốc hội sẽ đứng trước phép thử về lòng trung thành với ông Trump, trong bối cảnh tổng thống nhiều khả năng sẽ phủ quyết dự luật ngân sách quốc phòng.

13:30 23/12/2020

Lưỡng viện Quốc hội Mỹ dự kiến rút ngắn kỳ nghỉ thường lệ để họp bất thường vào ngày 28 và 29/12, nếu Tổng thống Trump phủ quyết dự luật ngân sách quốc phòng trị giá 740,5 tỷ USD.

Nếu lưỡng viện quốc hội bỏ phiếu bác bỏ sự phủ quyết của tổng thống, đây sẽ là lần đầu tiên chuyện này xảy ra trong nhiệm kỳ của ông Trump. Nó đồng thời thể hiện sự phản kháng cuối cùng của cơ quan lập pháp với tổng thống, khi ông Trump chỉ còn vài tuần là sẽ rời Nhà Trắng, theo Politico.

Cuộc bỏ phiếu đặc biệt quan trọng với đảng Cộng hòa, khi nó trở thành "bài kiểm tra" cuối cùng về lòng trung thành của họ dành cho ông Trump, theo Bloomberg.

Theo The Hill, Thượng nghị sĩ Mitch McConnell - lãnh đạo phe đa số Cộng hòa ở Thượng viện - tuyên bố sẽ bỏ phiếu bác bỏ phủ quyết của Tổng thống Trump. Tuy nhiên, một số nghị sĩ Cộng hòa khác tỏ ý không chống lại quyết định của tổng thống.

Tổng thống Trump dọa phủ quyết dự luật

Những ngày qua, Tổng thống Trump liên tục đe dọa sẽ phủ quyết dự luật ngân sách quốc phòng.

Ông nêu ra một loạt điều kiện nếu quốc hội muốn Nhà Trắng thông qua dự luật, bao gồm yêu cầu cơ quan lập pháp phải bỏ Điều 230 trong Đạo luật về Chuẩn mực Truyền thông của Mỹ.

"Tôi sẽ phủ quyết dự luật ngân sách quốc phòng, điều này sẽ khiến Trung Quốc rất không hài lòng. Cần bãi bỏ Điều 230, bảo vệ các di tích quốc gia, cho phép rút quân về từ những miền đất xa xôi và ít giá trị", ông Trump ra điều kiện trên Twitter hôm 17/12.

Điều đáng nói ở chỗ Điều 230 hay đa số yêu sách của ông Trump không liên quan đến vấn đề quốc phòng.

Cụ thể, Điều 230 bảo vệ các trang web hoặc dịch vụ lưu trữ nội dung, dịch vụ video của Youtube, các dịch vụ mạng xã hội như Facebook, Twitter, khỏi các vụ kiện về nội dung được đăng lên bởi người dùng.

Ông Trump gọi điều khoản này là "món quà lá chắn trách nhiệm" đối với các đại gia công nghệ, theo NPR.

Tổng thống Trump nhiều lần công kích các công ty mạng xã hội như Facebook và Twitter vì xóa bài đăng của ông mà hai nền tảng này cho là chứa thông tin sai lệch.

Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Jim Inhofe cho biết ông lấy làm tiếc về dòng tweet của Tổng thống Trump. Thượng nghị sĩ Inhofe vẫn hy vọng các nghị sĩ Cộng hòa có thể thuyết phục Tổng thống Trump không phủ quyết dự luật.

Tổng thống Trump có hạn chót tới 23/12 để phủ quyết.

Nói với các phóng viên, Thượng nghị sĩ Inhofe dự đoán Tổng thống Trump sẽ đợi tới ngày cuối cùng trước hạn chót mới chính thức phủ quyết dự luật.

Theo ông Inhofe, dự luật không nên là công cụ để mặc cả chính trị. Ông lưu ý rằng dự luật ngân sách quốc phòng vẫn được thông qua đều đặn hàng năm, với sự đồng thuận cao từ lưỡng đảng.

Tới nay, một số chính trị gia trung thành với Tổng thống Trump đã ủng hộ quan điểm của ông chủ Nhà Trắng.

Thượng nghị sĩ bang South Carolina Lindsey Graham cho biết ông ủng hộ Tổng thống Trump sử dụng dự luật làm công cụ để mặc cả những vấn đề như dỡ bỏ bảo vệ pháp lý đối với các mạng xã hội.

Ông Graham là một trong những nghị sĩ Cộng hòa tại Thượng viện không ủng hộ dự luật này.

Trong khi đó, Lãnh đạo phe thiểu số Cộng hòa tại Hạ viện Steny Hoyer tuyên bố không bỏ phiếu bác bỏ sự phủ quyết của Tổng thống Trump, dù ông Hoyer từng bỏ phiếu ủng hộ dự luật tại Hạ viện.

Theo Reuters, những cố vấn cấp cao của tổng thống đều cố khuyên ông Trump không nên phủ quyết dự luật. Họ cho rằng ông Trump chẳng những không được lợi ích lớn từ việc này, mà còn ảnh hưởng đến cơ hội thắng của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử bổ sung ở Georgia vào đầu năm tới.

Ngày 5/1/2021, bang Georgia sẽ tổ chức bầu cử bổ sung để tìm ra hai đại diện trong Thượng viện. Nếu đảng Cộng hòa thắng ít nhất một ghế, họ sẽ giữ quyền kiểm soát. Nhưng nếu đảng này bị thua cả hai thì thế đa số rơi về tay đảng Dân chủ.

Lưỡng đảng nhất trí bác phủ quyết của ông Trump

Phát biểu tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ McConnell cho biết ông đã đạt được thỏa thuận với Thượng nghị sĩ Charles Schumer, lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ, về việc tổ chức một phiên họp sau kỳ nghỉ lễ Giáng sinh.

Tại phiên họp này, Thượng viện sẽ bỏ phiếu bác phủ quyết của Tổng thống Trump.

"Tôi muốn bảo đảm Thượng viện tiếp tục hoàn thành nghĩa vụ với những người phục vụ trong lực lượng vũ trang. Tôi hy vọng tổng thống sẽ không phủ quyết dự luật", Thượng nghị sĩ McConnell cho biết.

Dự luật ngân sách quốc phòng được lưỡng viện Quốc hội Mỹ bỏ phiếu thông qua với số phiếu áp đảo là 335 - 78 ở Hạ viện và 84 - 13 ở Thượng viện.

"Nếu Tổng thống Trump lựa chọn phủ quyết dự luật được lưỡng đảng ủng hộ, nhiều khả năng Hạ viện sẽ họp trở lại ngay sau kỳ nghỉ lễ để bác bỏ phủ quyết ấy. Khi đó, Thượng viện cũng sẽ thúc đẩy thủ tục tương tự", ông McConnell nói.

Hôm 21/12, Hạ viện nhất trí sẽ nhóm họp vào ngày 28/12 để tiến hành thủ tục bỏ phiếu bác bỏ nếu Tổng thống Trump phủ quyết dự luật ngân sách quốc phòng.

Bởi dự luật được xây dựng ở Hạ viện, cơ quan này sẽ bỏ phiếu đối với phủ quyết của Nhà Trắng trước tiên. Nếu bác bỏ phủ quyết được thông qua ở Hạ viện, tiến trình này sẽ tiếp tục diễn ra ở Thượng viện. Nếu kết quả ngược lại, Thượng viện không cần phải họp thêm.

Quyết định bác bỏ phủ quyết của tổng thống đòi hỏi 2/3 số phiếu ủng hộ tại cả Hạ viện và Thượng viện. Nếu lưỡng viện đạt đồng thuận cao trong việc chống đối ông Trump, dự luật ngân sách quốc phòng sẽ chính thức trở thành luật mà không cần tổng thống thông qua.

Tuy nhiên, giới lãnh đạo Thượng viện có khả năng vấp phải những trở ngại về thủ tục để đi tới cuộc bỏ phiếu cuối cùng.

Với những người phản đối vô hiệu hóa sự phủ quyết của tổng thống, họ đe dọa sẽ kéo dài thủ tục tại Thượng viện bằng cách yêu cầu bỏ phiếu kín.

Thượng nghị sĩ John Thune, nhân vật số 2 của phe Cộng hòa ở Thượng viện, cho biết quy trình bỏ phiếu tại Thượng viện có thể kéo dài "nhiều hơn một ngày nếu bị phản đối".

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Rand Paul, một trong những đồng minh thân cận với Tổng thống Trump, cũng nói sẽ gây phức tạp cho quy trình ở Thượng viện.

"Tôi rất phản đối cuộc chiến ở Afghanistan. Tôi sẽ ngăn cản họ bác bỏ phủ quyết của tổng thống", ông Paul tuyên bố.

Quốc hội có hạn chót là trưa ngày 3/1/2021 để bác bỏ phủ quyết của Tổng thống Trump. Nếu quốc hội thất bại, lưỡng viện sẽ phải xây dựng một dự luật mới - lần đầu tiên trong 60 năm qua.

Trong 4 năm nhiệm kỳ vừa qua, Tổng thống Trump đã 8 lần thực thi quyền phủ quyết. Chưa lần nào lưỡng viện quốc hội bác bỏ thành công sự phủ quyết của ông Trump.