Thất bại đầu tiên của đảng Dân chủ thời hậu Trump

Việc ông Glenn Youngkin của đảng Cộng hòa chiến thắng tại bang Virginia vẽ thêm nhiều manh mối xác định đảng nào sẽ kiểm soát Quốc hội Mỹ trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm tới.

08:00 04/11/2021

New York Times nhận định chiến thắng của ông Glenn Youngkin ở Virginia rõ ràng là lời cảnh báo rằng đảng Dân chủ đang trong thế nguy hiểm. Thất bại trong cuộc đua giành chức thống đốc bang Virginia, từ lâu đã được coi là "la bàn định hướng" cho các cuộc bầu cử giữa kỳ, gây ra sự hoảng loạn cho các thành viên đảng Dân chủ.

Điều này có khả năng làm gia tăng mâu thuẫn nội bộ về chương trình nghị sự của Tổng thống Joe Biden và làm dấy lên lo ngại về việc ông Donald Trump trở lại làm ứng cử viên.

Không chỉ vậy, đảng này còn đang lo lắng về cuộc bầu cử quyết định quyền kiểm soát Hạ viện và Thượng viện, cũng như ở các bang vào năm tới, theo AP.

Chính quyền ông Biden trong những tháng gần đây đã bị ngờ vực sau cuộc rút lui hỗn loạn khỏi Afghanistan, những thách thức dai dẳng nổi lên từ đại dịch Covid-19 và chương trình nghị sự về kinh tế có nguy cơ bị đình trệ do bất đồng ở Điện Capitol.

Tổng thống Joe Biden đã thắng 10 điểm tại bang Virginia vào năm trước, và nếu đảng Dân chủ không thể làm nhiều hơn những gì ứng cử viên Terry McAuliffe đã làm, quyền lực tại Quốc hội sẽ vụt khỏi tay họ.

Kịch bản tồi tệ đã xảy ra

Trước đó, Jaime Harrison - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ - thừa nhận việc ông McAuliffe thất bại sẽ vẽ ra một kịch bản giống như "ngày tận thế".

"Virginia là một bang cực xanh (màu tượng trưng cho đảng Dân chủ), tôi không nghĩ bang này có sự dao động. Vì vậy, cuộc cạnh tranh này nói lên rất nhiều điều về tình trạng của đất nước và sự nổi tiếng của ông Biden", Ronna McDaniel - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa - cho biết.

Ở bang Virginia, các thống đốc bị giới hạn trong một nhiệm kỳ duy nhất và các cuộc bầu cử được tổ chức vào năm lẻ. Điều này biến cuộc bầu cử tại Virginia trở thành thước đo tình cảm của cử tri trước các kỳ bầu cử giữa kỳ (diễn ra vào năm chẵn). Đó thường là một lời cảnh báo cho đảng cầm quyền ở Washington, và năm nay cũng không ngoại lệ.

Đảng Dân chủ đã không thể sử dụng "cái bóng" của ông Donald Trump để ngăn chặn kịch bản giống "ngày tận thế" xảy tới. Trong cuộc bầu cử cạnh tranh nhất kể từ khi ông Donald Trump rời Nhà Trắng, ông McAuliffe đã làm việc tích cực để liên kết hình ảnh của ông Youngkin với cựu tổng thống.

Nhóm của ứng cử viên đảng Dân chủ Terry McAuliffe tin rằng ông rất không được lòng các cử tri đảng Dân chủ, cử tri độc lập, hay thậm chí một số cử tri đảng Cộng hòa ôn hòa ở Virginia. Vì vậy, ông Donald Trump được coi là "động lực" cho ông McAuliffe.

Phó tổng thống Kamala Harris (phải) và ứng cử viên đảng Dân chủ Terry McAuliffe trong cuộc vận động ở Norfolk ngày 29/10. Ảnh: AP.

Ông McAuliffe đã liên tục cảnh báo các cử tri rằng đối thủ của ông là "điều mà ông Trump muốn". Trong video quảng bá trên truyền hình của ông McAuliffe có cảnh quay từ cuộc bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6/1, sự kiện do những người ủng hộ cựu tổng thống dẫn đầu.

Ông McAuliffe thậm chí còn thừa nhận với các phóng viên vào hôm 1/11 rằng “từ góc độ chính trị”, sẽ tốt hơn cho ông nếu cựu tổng thống không bị cấm xuất hiện trên Twitter, để ông Trump có nền tảng để "đưa" bản thân vào chiến dịch tranh cử.

Không chỉ vậy, ông McAuliffe còn mời nhiều thành viên đảng Dân chủ có tiếng nói tham gia tranh cử cùng mình. Bằng cách này, ông đã chuyển đổi cuộc tranh cử thống đốc thành cuộc trưng cầu dân ý về ông Trump tại bang cựu tổng thống mất 10 điểm vào năm 2020.

Tuy nhiên, việc ông Trump vắng mặt tại đấu trường chính trị, kết hợp với sự mệt mỏi của cử tri và đại dịch kéo dài, dường như đã khiến "niềm đam mê" chống lại ông Trump phai mờ, ít nhất là vào lúc này.

Các cử tri không ngại bày tỏ thất vọng với đảng Dân chủ đang kiểm soát ở Washington và Richmond, thủ phủ của bang. Nhiều vết rạn nứt đã xuất hiện trong liên minh người da trắng ôn hòa, người da màu và những người theo chủ nghĩa tự do trẻ tuổi đã bầu ông Biden vào năm 2020. Tại các thành phố, ven đô và khu ngoại ô mà ông Biden giành được ủng hộ, sự đồng tình với ông McAuliffe giảm đáng kể.

Trước đó, đồng minh thân cận của Tổng thống Biden cũng phải vật lộn để củng cố thêm sự ủng hộ khi tỷ lệ tín nhiệm của ông đang giảm.

Vẫn còn thời gian

Đối với những người theo đảng Cộng hòa, đặc biệt là những người không thoải mái với ông Trump, chiến thắng của ông Youngkin mang lại khoảnh khắc vui mừng. Chiến thắng này đã chứng minh rằng họ có thể giành lại một số cử tri mà không cần hoàn toàn chấp nhận hay từ chối ông Trump.

Trong khi đó, ông Youngkin không hề đóng vai một người ủng hộ trung thành ông Trump. Ông không vận động tranh cử cùng với ông Trump hoặc với bất kỳ thành viên đảng Cộng hòa cấp cao nào.

Ông Youngkin chấp nhận cựu tổng thống một cách vừa đủ để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ và củng cố cơ sở đảng. Tuy nhiên, ông cũng nhắm mục tiêu đến những cử tri ôn hòa bằng cách nói về quản lý tài chính và đầu tư vào trường học, vận động tranh cử mà không có cựu tổng thống ở bên cạnh.

Theo AP, chiến lược này có hiệu quả. Trong khi đa số cử tri có quan điểm không đồng tình về Trump, khoảng một nửa có quan điểm ủng hộ ông Youngkin.

Những người ủng hộ ứng cử viên đảng Cộng hòa Glenn Youngkin tụ tập trong bữa tiệc vào đêm bầu cử ở Chantilly ngày 2/11. Ảnh: AP.

Để kết nối với đảng, ông Youngkin đã nắm bắt sự thất vọng tại trường học của những người bảo thủ về các chính sách đại dịch, cũng như vấn đề giáo dục đa dạng và chủng tộc. Ông hưởng lợi từ mạng lưới phụ huynh - một vài trong số đó có các chuyên gia chính trị có quan hệ với lãnh đạo đảng Cộng hòa - hoạt động tích cực ở vùng ngoại ô quan trọng.

Lần cuối cùng thành viên đảng Cộng hòa giành được chức thống đốc Virginia là vào năm 2009. Chiến thắng đó đã khởi đầu cho một làn sóng tích cực cho đảng Cộng hòa vào năm sau, chuyển giao quyền kiểm soát Hạ viện và cản trở cựu Tổng thống Barack Obama cân bằng trong thời gian tại vị.

Đó là một kịch bản mà đảng Dân chủ lo ngại có thể xảy ra một lần nữa vào năm 2022, trừ khi ông Biden lấy lại được niềm tin của cử tri.

Vẫn còn 12 tháng trước Ngày Bầu cử 2022. Kết quả tại bang Virginia cũng chỉ là manh mối cho "những gì có thể xảy ra", AP nhận định.

Cuộc đua cho thấy các cử tri chủ yếu tập trung vào vấn đề chất lượng cuộc sống liên quan đến kinh tế và đại dịch. Và họ đổ lỗi cho đảng Dân chủ vì đã không giải quyết được gọn ghẽ những vấn đề này.

Hai trở ngại lớn nhất đối với đảng Dân chủ hiện nay là đại dịch dai dẳng và các vấn đề về chuỗi cung ứng đẩy giá cả lên cao. Cả hai đều có thể cải thiện trong 12 tháng tới, có khả năng củng cố đảng đương nhiệm - hoặc khiến tình hình xấu đi