Trung Quốc chỉ trích điều khoản "thuốc độc" trong hiệp định thương mại mới của Mỹ

Đại sứ quán Trung Quốc tại Ottawa công khai chỉ trích một điều khoản của "dự thảo thuốc độc" trong hiệp định thương mại Bắc Mỹ mới, cho phép Mỹ phủ quyết nỗ lực của Canada và Mexico ký kết thỏa thuận thương mại tự do với một "nền kinh tế phi thị trường".

09:30 09/10/2018

Đại sứ quán Trung Quốc coi điều khoản "nền kinh tế phi thị trường" là nhằm mục tiêu đến Bắc Kinh.

Trong tuyên bố ngày 5.10, Đại sứ quán Trung Quốc cho biết, điều 32.10 của Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada ( USMCA ) - được xem là Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA)phiên bản mới - là "hư cấu khái niệm nền kinh tế thị trường và phi thị trường bên ngoài khuôn khổ Tổ chức Thương mại Thế giới WTO", và là "cái cớ để một số nước nhằm trốn tránh nghĩa vụ và từ chối thực hiện các cam kết quốc tế" - tờ SCMP đưa tin.

Trong tuyên bố, Đại sứ quán ám chỉ rằng Bắc Kinh rất tức giận về các "hành động bá quyền" của Mỹ và cảm thấy tiếc cho Canada vì đã từ bỏ một phần "chủ quyền kinh tế" của mình.

"Chúng tôi lên án các hành động bá quyền của các nước liên quan đến việc công khai can thiệp vào chủ quyền của các quốc gia khác, và chúng tôi cảm thấy tiếc cho chủ quyền kinh tế bị tổn hại của các nước liên quan" - phát ngôn viên Đại sứ quán Yang Yundong cho biết trong tuyên bố.

Đây là phản ứng công khai đầu tiên của một cơ quan chính phủ Trung Quốc liên quan đến hiệp định USMCA vừa đạt được một tuần trước đó.

Hiệp định thương mại 3 bên giữa Mỹ, Canada và Mexcio có tên USMCA thay thế cho Hiệp định NAFTA tồn tại 24 năm qua.

USMCA có điều khoản quy định rằng bất kỳ bên nào trong hiệp định 3 bên này đều có quyền thông báo về bất kỳ đàm phán thỏa thuận thương mại tự do nào với một "nền kinh tế phi thị trường" ở giai đoạn đầu tiên. Ngoài ra, các thành viên có thể xem xét lại bất kỳ thỏa thuận nào như vậy được ký bởi những thành viên còn lại.

Nếu 1 trong 3 thành viên ký thỏa thuận thương mại tự do với một nước có nền kinh tế phi thị trường, 2 thành viên còn lại có quyền chấm dứt USMCA theo điều 32.10 với điều kiện thông báo trước 6 tháng, và ký một hiệp định với những điều khoản tương tự với bên thứ 3.

Hiệp định cần được sự chấp thuận của chính phủ tất cả 3 nước, kể cả Quốc hội Mỹ, dự kiến có hiệu lực từ đầu năm tới.

Mặc dù điều 32.10 không nêu trực tiếp tên Trung Quốc, song nó có thể cản trở các cuộc đàm phán thương mại trong tương lai của Trung Quốc với Canada hoặc Mexico vì Mỹ từ chối coi Trung Quốc là "nền kinh tế thị trường" theo khuôn khổ WTO.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross cho biết, điều khoản 32.10 là "liều thuốc độc" nhằm vào Trung Quốc, và Washington có thể sử dụng lại trong thỏa thuận thương mại với các đối tác thương mại khác - Reuters cho hay.

Điều khoản này sẽ chấm dứt mọi triển vọng của một thỏa thuận thương mại tự do giữa Canada và Trung Quốc - đối tác thương mại lớn thứ hai của Canada sau Mỹ.

Canada và Trung Quốc đã đồng ý vào năm 2016 để nghiên cứu tính khả thi của một thỏa thuận thương mại tự do như vậy, mặc dù hai bên không có tiến triển gì, và chính phủ Trung Quốc không nhắc đến Canada trong bình luận mới nhất về các thỏa thuận thương mại tự do tiềm năng trong tương lai.

Bộ Thương mại và Ngoại giao Trung Quốc hiện chưa đưa bất kỳ bình luận nào vì tuần trước là kỳ nghỉ dài ở nước này.