Trung Quốc sẽ bán trái phiếu Mỹ để đáp trả tranh chấp thương mại?

Cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung vẫn chưa đi đến hồi kết. Trước những tranh chấp không ngừng diễn ra, chính phủ Bắc Kinh đã lên tiếng cảnh báo sẽ bán trái phiếu của Mỹ nhằm đảm bảo sự ổn định của đồng nhân dân tệ.

22:30 14/03/2019

Khi đồng đô la giảm, Trung Quốc sử dụng dự trữ sẵn có bằng tiền đô la để mua trái phiếu Mỹ. Việc mua lại trái phiếu dẫn đến gia tăng nhu cầu đối với đồng đô la và do đó đồng tiền Mỹ tăng giá. Tuy nhiên, chính việc Trung Quốc đầu tư vào trái phiếu Mỹ lại làm suy yếu đồng nhân dân tệ so với đồng đô la. Hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu có giá thấp hơn hàng Mỹ.

Một phần quan trọng trong chiến lược kinh tế của Trung Quốc chính là duy trì giá xuất khẩu cạnh tranh. Để đảm bảo điều này, chỉ có cách giữ ổn định giá trị của đồng nhân dân tệ so với đồng đô la.

Năm 2013, Trung Quốc nắm giữ khoảng 1.300 tỷ đô la trái phiếu Mỹ. Tuy nhiên, từ cuối năm 2016 đến đầu năm 2017, người Trung Quốc đã giảm dần trái phiếu Mỹ để tăng cường đồng nhân dân tệ. Việc bán trái phiếu Mỹ một lần nữa gia tăng vào nửa cuối năm 2018. Tính đến cuối năm 2018, Ngân hàng Trung Quốc nắm giữ 1.120 tỷ đô la trái phiếu Mỹ, chiếm 28% tổng số nợ công của Mỹ trong tay các chủ sở hữu nước ngoài. Tổng cộng, Trung Quốc đã bán 13,8% lượng trái phiếu của chính phủ Mỹ trong 5 năm qua.

Hiện Trung Quốc vẫn là chủ nợ lớn nhất của Mỹ. Chính quyền Bắc Kinh vẫn định kỳ sử dụng lợi thế này để đe dọa đánh sập thị trường nợ công của Mỹ, đặc biệt là trước những tranh chấp thương mại Mỹ – Trung thời gian vừa qua. Nếu lời đe dọa này thành hiện thực, người Mỹ sẽ phải đối mặt với sự bất ổn của đồng đô la và sự suy giảm của nền kinh tế.

Tuy nhiên, theo giới phân tích, Trung Quốc đã tích lũy các khoản nợ của Mỹ bằng trái phiếu đặc biệt là vì thặng dư trong thương mại. Nếu Bắc Kinh chấp nhận giảm thặng dư thương mại, họ sẽ có ít tiền hơn để đầu tư vào trái phiếu của Mỹ. Do đó, cho dù thỏa thuận ngừng chiến được ký kết, rất có thể Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục bán trái phiếu Mỹ nhưng chỉ có thể bán từ từ.

Ông Trương Lâm (Zhang Lin), chuyên gia thuộc Viện Nghiên Cứu Kinh Tế Thiên Tắc (Unirule Institute of Economics) tại Bắc Kinh tin rằng, Trung Quốc sẽ không thể bán hết trái phiếu Mỹ. Trung Quốc đầu tư khoảng 60% dự trữ ngoại hối quốc gia, chủ yếu là đồng đô la, vào trái phiếu Mỹ. Đồng đô la cũng chính là công cụ ngoại giao quan trọng để Trung Quốc mua ảnh hưởng tại Châu Á, Châu Phi, Châu Mỹ La-tinh qua chính sách cho vay lãi suất thấp và trợ cấp cũng như thúc đẩy “Sáng kiến Một vành đai- Một con đường”. Nếu giá trị đồng đô la sụt giảm, Trung Quốc sẽ phải chịu ảnh hưởng không nhỏ.

Thêm nữa, Trung Quốc phải đi nước cờ hạ giá mới có thể tìm được người mua số lượng lớn trái phiếu, kỳ phiếu và tín phiếu của Mỹ. Điều này sẽ làm giảm đáng kể tài sản của ngân hàng trung ương Trung Quốc, suy yếu đòn bẩy tài chính của Bắc Kinh cũng như tầm ảnh hưởng của họ trên trường quốc tế.

Về phía Mỹ, nợ công của Mỹ hiện cũng đang ở mức đáng lo ngại. Tuy nhiên, các cơ quan chính phủ Mỹ, bao gồm các quỹ an sinh xã hội, nắm giữ số lượng trái phiếu Mỹ cao gấp 5 lần so với Trung Quốc. Ngay cả khi Bắc Kinh quyết định bán tháo trái phiếu, Washington vẫn có biện pháp để quản lý tác động tránh cho đồng đô la bị sụp đổ.

Hoàng Giang