Từng khiến 'một nửa nước Mỹ muốn vay tiền', tỷ phú Mỹ này là ai?

Đến cuối những năm 1880, một nửa nước Mỹ dường như muốn hành hình John D. Rockefeller, trong khi nửa còn lại chỉ muốn xin xỏ một khoản vay từ ông.

11:50 19/03/2025

Ông không những đã bị tấn công bởi các nhà báo, các chính trị gia cải cách và các đối thủ giận dữ, mà còn bị bao vây bởi vô số kẻ bợ đỡ, những kẻ âm mưu nhắm vào tài sản của ông.

Mâu thuẫn quốc gia này hẳn nhiên đã củng cố quan điểm của Rockefeller rằng những người chỉ trích ông chỉ là những kẻ đạo đức giả đầy ghen tỵ. Chính báo chí đã gây ra sức mê hoặc về ông. Một bài báo năm 1889 đã giới thiệu Rockefeller là người đàn ông giàu nhất nước Mỹ, với khối tài sản lên đến 150 triệu đô-la - một ước tính mà ông cho là quá cao, và khẳng định mình chỉ sở hữu 40-60 triệu. (Tương đương khoảng 635-950 triệu đô-la ngày nay.)

Tỷ phú Rockefeller và con trai. Ảnh: The Hill.

Một bài báo khác đã công bố tốc độ thu nhập của Rockefeller là 750 đô-la một giờ. Bất cứ khi nào các bài báo này được đăng tải, đám người cầu xin lại xuất hiện, khiến tiếng xấu thậm chí còn ít mang lại rắc rối hơn những bài viết thiện chí. Rockefeller phàn nàn về một mẩu tin tâng bốc rằng: “Tôi đã bị các tay bịp bợm săn đuổi trong vài ngày qua, do một bài báo ngu ngốc nào đó.” Ông trầm ngâm: “Tài sản lớn là một gánh nặng lớn, một trách nhiệm lớn. Nó luôn chứng tỏ một trong hai điều - hoặc là phúc lành lớn lao hoặc là lời nguyền ghê gớm.”

Giờ đây, dù đến bất cứ đâu, ông cũng luôn thu hút một nhóm nhỏ những người van xin. Đối với một người có bản tính kín đáo như Rockefeller, chắc hẳn ông đã rất bối rối khi bị những kẻ moi tiền lạ mặt tiếp cận. Frederick T. Gates, một mục sư Baptist, người sớm giúp ông giảm nhẹ vấn đề này nhận xét: “Ông Rockefeller liên tục bị săn lùng, rình rập và rượt đuổi gần như một con thú hoang vậy. Bất kể là ở nhà riêng hay bàn làm việc, ở hàng ghế nhà thờ, hay trong giờ làm, hay bất cứ nơi nào, ông Rockefeller không bao giờ tránh được những lời cầu khẩn.”

Những người van xin ăn sáng cùng ông, đến chỗ làm hay rời chỗ làm cùng ông, ăn tối cùng ông, sau đó lấp ló bên ngoài phòng làm việc của ông. Rockefeller than thở: “Số lượng người tốt muốn tôi giúp đỡ trong công việc dường như ngày một nhiều hơn. Họ mang theo cả hành lý và sống cùng tôi.”

Rockefeller luôn muốn được nghỉ ngơi yên tĩnh, nhưng vào cuối những năm 1880, chính những người cầu xin ấy đã đánh cắp khoảng thời gian nghỉ ngơi quan trọng trong lịch trình hằng ngày của ông:

Trong bữa tối, họ nói chuyện với tôi, và sau bữa tối, lẽ ra tôi được chợp mắt trên một chiếc ghế dài thoải mái, hoặc trên một chiếc ghế yên tĩnh và trò chuyện với gia đình về những công việc đáng khát khao nhất trước khi đi ngủ, thì những người tốt ấy sẽ kéo ghế của họ đến và bắt đầu: “Bây giờ, ông Rockefeller...” Sau đó, họ kể những câu chuyện của mình... Chỉ có mình tôi và họ - đám đông này ngày càng tăng. Tôi muốn tự mình giám sát những gì tôi đã cho đi dù không nhiều, nhưng cũng không muốn bị suy sụp.

Cả núi thư từ dồn đến từ khắp nơi trên thế giới, và đến năm 1887, Rokefeller gặp phải rất nhiều áp lực bởi những lời xin xỏ đến nỗi ông càu nhàu với em trai Frank: “Anh choáng váng với những thứ xảy ra gần đây và muốn hãm phanh lại một chút để thở.” Những lá thư xin xỏ - đa số chắc chắn là không biết chữ, thường dùng bút chì viết bằng tiếng nước ngoài - thường xin tiền để bớt đi chút bất hạnh cá nhân.

Người ta viết cho Rockefeller theo cách mà trẻ nhỏ cầu nguyện Chúa tặng quà. Năm 1887, một phụ nữ quẫn trí viết cho ông: “Tôi ước mình có thể gặp ông và nói chuyện với ông như với Chúa nhưng điều này có vẻ như không thể”, trong khi một phụ nữ khác thú nhận: “Đêm qua khi đang nằm suy nghĩ (vì tôi không thể ngủ trong lo lắng), tôi đã cầu xin Chúa đem ông đến với tôi theo cách mà tôi không thể xua đuổi.”

Theo Zing