Tương lai xe điện ‘mờ mịt’ dưới thời Tổng thống Trump

Từ cuối năm ngoái tới nay, kể từ ông tỉ phú Donald Trump chính thức trở thành tổng thống Hoa Kỳ, trong kế hoạch năng lượng “America First” của ông không có chuyện ưu tiên cho năng lượng sạch và xe điện.

20:21 10/04/2017

Điều này làm bầu không khí lạc quan của người Mỹ bớt đi hẳn, bởi vì cũng mới năm ngoái người dân Mỹ quá hào hứng khi chiếc xe điện Tesla Model 3, và sau đó là chiếc Chevy Bolt được ra mắt giới tiêu thụ, những chiếc xe điện chạy được trên 200 mile mà giá cả lại không quá cao.

Thế nhưng niềm vui chưa được bao lâu thì bị dập tắt, do tân giám đốc Cơ Quan Bảo Vệ Môi Trường EPA tuyên bố rằng khí thải CO2 không phải là nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu. Điều này đi ngược lại với nhận định của đại đa số các nhà khoa học thế giới.

Thay vào đó, chính phủ của ông Trump chuẩn bị cho khởi động mạnh trở lại ngành công nghiệp than tại Hoa Kỳ, dự định sẽ giảm nhẹ những quy định để bảo vệ môi trường thời Tổng Thống Barack Obama.

Chính phủ mới có nhắc đến tầm quan trọng của việc bảo vệ không khí và nước sạch, nhưng lại khuyến khích các nguồn năng lượng có thể gây ô nhiễm cho cả hai. Thông tin từ các cơ quan liên bang của chính phủ Trump cho thấy những chính sách hỗ trợ việc phát triển xe điện tại Hoa Kỳ của chính phủ Obama có thể bị thu hẹp, hoặc xóa bỏ.

Xin nhắc lại là vào thế kỷ trước, xe điện đã từng bị “ám sát” ngay từ khi mới phát triển, mà “thủ phạm tình nghi” là các tập đoàn xăng dầu. Như vậy thì ngày hôm nay, liệu xe điện có bị “ám sát” thêm một lần nữa?

Ông Josh Goldman, chuyên gia phân tích chính sách trong lĩnh vực xe sạch của Union of Concerned Scientists, trong bài viết đầu năm 2017 đưa ra ý kiến về liệu xe điện sẽ tiếp tục phát triển, hay sẽ phát triển chậm lại, hay sẽ chết hẳn dưới triều đại của Trump.

Theo ông, việc hỗ trợ của chính phủ liên bang đối với xe điện là rất quan trọng, bởi vì thị trường xe hơi đã quá quen và lệ thuộc vào động cơ xăng. Cộng thêm với việc các nhà sản xuất xe hơi thường không muốn đầu tư vào việc phát triển các kỹ thuật mới, vì ngại tốn kém.

Chính phủ liên bang thời Tổng Thống Obama có nhiều chính sách hỗ trợ. Ngoài việc miễn thuế lên đến $7,500 cho người mua xe điện, Bộ Năng Lượng còn cho hỗ trợ vay vốn lãi suất thấp cho những công ty phát triển xe điện như Tesla, Ford… Bộ Giao Thông Vận Tải hỗ trợ cho việc đầu tư vào các trạm sạc điện dọc theo các xa lộ. Và những phòng thí nghiệm quốc gia tham gia vào việc nghiên cứu, để có thể giảm giá thành sản xuất những bình điện, một bộ phận quan trọng của xe điện, từ $1,000/kWh xuống còn $200/kWh.

Ngoài liên bang, chính sách hỗ trợ của các tiểu bang cũng đáng giá quan trọng không kém. Thí dụ chương trình “Xe Hơi Không Khí Thải” của California, yêu cầu những nhà sản xuất xe hơi phải bán xe điện, hoặc mua lại credit từ những công ty có bán xe điện tại tiểu bang này. Đến năm 2018, chương trình này sẽ yêu cầu các công ty sản xuất xe hơi bán xe điện tại chín tiểu bang khác, cũng đã đồng áp dụng chương trình của California. Tại nhiều tiểu bang khác, nhiều thống đốc, thị trưởng, các vị dân cử đã hứa trong mùa bầu cử là sẽ tiếp tục áp dụng những chính sách hỗ trợ xe điện.

Đối với Tổng Thống Trump, có thể ông sẽ cố gắng xóa bỏ những chính sách hỗ trợ, nhưng cũng có thể ông không làm điều này. Tổng Thống Trump chưa có lập trường về xe điện rõ ràng, cho dù ông có gặp tỉ phú Elon Musk, CEO của hãng xe điện Tesla, cùng một số CEO của những hãng chế tạo xe hơi khác trong tuần lễ đầu tiên nhậm chức.

Có một tín hiệu đáng lo ngại, đó là CEO của hãng Ford – một công ty ủng hộ ông Trump trong việc đem nhà máy sản xuất trở về Mỹ – mới đây nói rằng ông hy vọng là tổng thống sẽ làm giảm nhẹ những quy định về tiết kiệm nhiên liệu đối với xe hơi. Và theo lý thuyết, ông Trump có thể xóa bỏ quy định miễn thuế, và những hỗ trợ cho xe điện của liên bang, đồng thời xóa bỏ luôn đạo luật quy định về khí thải để chống lại việc thay đổi khí hậu.

Cho dù tân chính phủ Hoa Kỳ có thể làm vậy, chuyên gia Josh Goldman vẫn lạc quan tin tưởng về tương lai phát triển của xe điện. Những lý do ông ta đưa ra là:

– Thứ nhất và cũng quan trọng nhất, xe điện là những sản phẩm tuyệt vời! Nissan Leaf, Chevy Volt, Tesla Model S là những chiếc xe hơi được đánh giá cao nhất do tạp chí Consumer Reports bình chọn. Còn chiếc Chevy Bolt được tạp chí chuyên ngành xe hơi Motor Trend bình chọn là 2017 Car Of The Year. Tác giả lái thử những chiếc xe điện này, và cam đoan với người đọc rằng nếu họ cũng lên xe, đạp ga thử, họ cũng sẽ yêu thích xe điện giống như ông. Chúng thực sự làm thích thú cho người lái: êm, gia tốc nhanh…

– Thứ hai, những ai mua và lái xe điện sẽ tiết kiệm được khối tiền. Ngay cả thời buổi xăng rẻ như hiện nay, lái xe điện vẫn tiết kiệm tiền đến khoảng 50%. Tất cả những chiếc xe chạy toàn điện như Nissan Leaf và Chevy Bolt đều ít có phụ tùng phải thay thế, không đòi hỏi phải thay nhớt cũng như nhiều thứ bảo dưỡng định kỳ khác. Chi phí bảo dưỡng của chúng thấp hơn khoảng 35% so với xe xăng. So sánh giữa tiền điện sạc bình và tiền đổ xăng, một chiếc xe điện có thể giúp chủ nhân của nó tiết kiệm vài ngàn đô la trong một đời xe.

– Thứ ba, xe điện tương đối ít gây ô nhiễm hơn xe xăng. Và nếu chúng được sạc nguồn điện sạch hơn là nguồn điện từ than, chúng thực sự bảo vệ bầu khí quyển khỏi sự ô nhiễm khí thải. Ở London, Anh, một báo cáo mới đang cảnh cáo về mức độ ô nhiễm không khí rất đáng báo động. Những quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, thì mức độ ô nhiễm còn kinh khủng hơn. Lãnh đạo các quốc gia này đang hướng tới việc khuyến khích cho lưu hành những chiếc xe điện trong tương lai, để bảo vệ sức khỏe cho người già và trẻ em, những người dễ bị tổn thương do ô nhiễm nhất.

– Thứ tư, nhiều công ty xe hơi như Tesla, Faraday Future, GM, BMW… đã và đang đầu tư rất nhiều vào xe điện, đặt cuộc danh tiếng của họ vào sự thành công của xe điện. Thị trường xe hơi Mỹ chiếm khoảng 20% tổng lượng xe bán ra trên thế giới. Ở những thị trường xe đang phát triển ngoài Mỹ, người dân đã thấy rõ vấn đề ô nhiễm không khí do xe chạy xăng dầu gây ra, cho nên nhu cầu xe điện tại đó sẽ tiếp tục tăng. Cho dù chính phủ Trump có ngăn cản khuynh hướng phát triển xe điện tại Mỹ, thì nhu cầu xe điện vẫn là có thực và đầy tiềm năng trên thế giới.

Một điểm cần lưu ý, để xe điện trở nên hấp dẫn hơn với người mua, thì giá bán của nó phải được kéo xuống đến mức tương đương với những chiếc xe chạy xăng. Hiện nay, giá bán của xe điện vẫn cao hơn xe xăng vì hai lý do chính.

Thứ nhất là do sản lượng xe điện còn thấp, cho nên chưa có được lợi thế do sản xuất hàng loạt. Thứ nhì là do giá bình điện vẫn còn khá cao. Tuy nhiên, hai nguyên nhân này đều đang có hướng giải quyết. Nếu nhu cầu xe điện tiếp tục tăng, chắc chắn sản lượng của chúng sẽ tăng.

Nhiều nghiên cứu khoa học giúp cho giá bình điện giảm mạnh trong khoảng hai năm qua, và dự trù chỉ giảm còn phân nửa vào năm 2020. Các chuyên gia tiên đoán rằng đến năm 2022, giá của xe điện sẽ rẻ hơn xe xăng!

Nói tóm lại, chính phủ thời Obama tạo điều kiện để đẩy Hoa Kỳ thành quốc gia dẫn đầu thế giới về một sản phẩm tương lai của ngành xe hơi, đó là xe điện. Giống như nước Mỹ vĩ đại đã từng dẫn đầu thế giới trong các cuộc cách mạng kỹ thuật trong ngành vi tính, Internet. Còn bây giờ, mọi người chờ xem chính phủ Trump sẽ làm gì, để “Make America Great Again” như lời đã hứa.