Giấc mơ Mỹ ngày nay không còn là một ngôi nhà với sân vườn, mà là một công việc với bảng lương ổn định.

Vì sao một số người Mỹ đi từ tầng lớp trung lưu xuống nghèo đói?

14:36 11/06/2023

Theo CNN, nhìn chung ngày nay, người Mỹ có thể tìm được việc làm, song thường thì những công việc đó trả lương khá thất thường. Đơn cử, một thợ cơ khí có thể kiếm được 3.500 USD/tháng này nhưng bị giảm xuống còn 1.000 USD/tháng sau nếu không có khách.

Đồng tác giả Jonathan Morduch của quyển sách mới Nhật ký tài chính cho biết tầng lớp lao động nghèo ngày càng rơi vào trạng thái “lo âu dai dẳng” về tình hình tài chính.

Tổng thống Mỹ Donald Trump từng sử dụng chính xác nỗi lo kinh tế sâu sắc trong chiến dịch tranh cử. Giải pháp của ông cho vấn đề này là giúp nhiều người có việc làm hơn. Ông là vị tổng thống cam kết tạo ra nhiều việc làm nhất trong lịch sử Mỹ. Đây là mục tiêu kỳ diệu, song ngay cả khi ông làm được, động thái trên vẫn chưa đủ.

Thực tế là rất nhiều người Mỹ đang có việc làm vẫn chật vật. Các tác giả quyển Nhật ký tài chính theo dõi 235 gia đình Mỹ có thu nhập thấp và trung bình trong một năm, theo sát từng đồng đô la họ kiếm và chi. Nhóm tác giả nhận thấy rằng lời khuyên cổ điển, rằng làm việc chăm chỉ và “tiết kiệm, tiết kiệm, tiết kiệm” không hiệu quả khi quá nhiều gia đình vẫn rơi vào nghèo đói vài tháng mỗi năm, ngay cả khi họ có một hoặc hai công việc 

Ông Morduch, người cũng là giáo sư kinh tế và chính sách công tại Đại học New York, cho hay: “Ý kiến cho rằng những người này đang chi nhiều tiền hoặc lười biếng là điên rồ”. Chuyên gia này cho biết Mỹ rất cần các biện pháp tốt hơn để bảo vệ người lao động làm việc theo giờ, cùng mạng lưới an toàn có thể nhanh chóng giúp các gia đình thuộc tầng lớp trung lưu lỡ rơi vào cảnh nghèo trong vài tuần hoặc vài tháng.

Chính quyền của ông Trump dường như đang làm điều ngược lại. Tổng thống Mỹ đề xuất cắt giảm nguồn tiền dành cho các chương trình mạng lưới an toàn quan trọng. Ông cũng quay lưng với một số biện pháp bảo vệ nhân viên liên bang làm theo hợp đồng được áp dụng dưới thời Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Vì sao một số người Mỹ đi từ tầng lớp trung lưu xuống nghèo đói?

Ông Morduch ngạc nhiên với kết quả ông tìm thấy khi theo dõi 235 gia đình. Hầu hết những người này phải làm nhiều việc và không hề chi tiêu quá mức. Thực tế, họ tiết kiệm giỏi, song vấn đề là khoản tiết kiệm cả năm của họ thường được dùng để trang trải “một tháng tồi tệ”.

Giáo sư Đại học New York mở đầu quyển sách của mình bằng trường hợp của Becky và Jeremy, cặp đôi trong độ tuổi 30 và sống ở bang Ohio với bốn đứa con. Jeremy là thợ máy sửa xe tải loại lớn chạy qua các đường cao tốc Mỹ. Xe có khả năng hư hỏng vào mùa đông hoặc mùa hè. Trong những thời gian này, Jeremy kiếm được 3.400 USD/tháng sau thuế. Con số trên tương đương với 40.000 USD/năm sau thuế.

Dù vậy, giờ làm và thu nhập của anh giảm mạnh trong mùa thu và mùa xuân. Có một tháng, thu nhập của anh chỉ là 1.200 USD, điều này đẩy gia đình anh xuống dưới mức nghèo. Anh và vợ phải vay tiền từ người thân và ngừng trả một số hóa đơn, khiến gia đình càng thêm nợ nần và căng thẳng.

Jeremy sau đó được đề nghị làm công việc khác với tổng thu nhập cả năm thấp hơn, song lại làm 40 giờ/tuần và có bảng lương ổn định. Anh đồng ý và cả gia đình anh vui mừng.

“Câu chuyện cơ bản là bạn có rất nhiều người lao động làm việc theo giờ và số giờ làm việc đó không nhất quán”, ông Morduch nói. Những người này là nhân viên phục vụ, người chia bài trong sòng bạc, nhân viên cửa hàng và nhân viên bán thức ăn nhanh tại Chipotle, McDonald’s và các chuỗi cửa hàng khác.

Người Mỹ tuyệt vọng tìm kiếm sự ổn định

Các câu chuyện thật trong quyển Nhật ký tài chính cũng dựa trên nhiều nghiên cứu và dữ liệu khảo sát. Khảo sát của Pew thực hiện năm 2015 cho thấy đa số dân Mỹ chọn yếu tố an toàn thu nhập thay vì chọn thu nhập cao hơn. Họ muốn có bảng lương cố định để lên kế hoạch cho cuộc đời thay vì phải liên tục lo âu về việc tiền lương có thể bất ngờ lao dốc.

Viện JPMorgan Chase & Co. cũng thực hiện một nghiên cứu và kết luận rằng người Mỹ không có đủ bộ đệm tài chính. Số tiền của một số khách hàng có sự thay đổi rất lớn trong tháng này so với tháng sau. Ông Morduch cho biết rất nhiều gia đình Mỹ đang đi trên “con đường lửa”. Một trong những cách đơn giản để giúp họ là yêu cầu nhà tuyển dụng thông báo cho nhân viên kế hoạch làm việc của họ hai tuần trước khi thực hiện, thay vì thay đổi vào phút chót.

Chuyên gia trên cũng cảnh báo rằng người lao động nghèo thường tìm đến khoản vay thẻ tín dụng hoặc các khoản vay ngắn hạn để vượt qua giai đoạn khó khăn. Dù vậy, họ cần những lựa chọn tốt hơn thế. “Chúng ta đã thấy quá nhiều người gặp khó khăn với khoản nợ thẻ tín dụng”, ông Murdoch nói.

Theo Thanh niên