Vì sao Mỹ tăng thuế cá tra Việt Nam gấp 3 lần?

Trong quyết định sơ bộ của POR13, Bộ thương mại Hoa Kỳ công bố mức thuế 2,39 USD/kg.

23:54 16/09/2017

Ngày 13/9 vừa qua, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã có thông báo về quyết định sơ bộ thuế chống bán phá giá (CBPG) của đợt xem xét hành chính lần thứ 13 (POR13) đối với mặt hàng cá tra phi lê đông lạnh từ Việt Nam giai đoạn từ 1/8/2015 đến 31/7/2016.

Theo đó, trong quyết định sơ bộ của POR13, Bộ Thương mại Hoa Kỳ công bố mức thuế 2,39 USD/kg. Mức thuế này cao gấp 3 lần mức thuế suất riêng lẻ trong kỳ POR 12 trước đó.

Việc DOC quyết định tăng thuế chống bán phá giá với sản phẩm cá phi lên đông lạnh sau khi cho rằng công ty cổ phần thủy sản Gò Đàng (GODACO) không hợp tác trong quá trình xem xét và không cung cấp đầy đủ các dữ liệu cần thiết cho DOC.

DOC đã dùng mức thuế tính theo các yếu tố bất lợi có sẵn (Adverse Facts Available - AFA) để tính mức thuế trung bình cho các công ty được hưởng thuế suất riêng rẽ khác.

Sản phẩm cá tra Việt Nam xuất khẩu vào bị vừa bị tăng thuế chống bán phá giá

Phản ứng trước vấn đề này, bà Tô Thị Tường Lan - phó Tổng thư ký Hiệp hội chế biến xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho rằng, Bộ Thương mại Hoa Kỳ có những điều chỉnh hoàn toàn thiếu cơ sở pháp lý và bỏ qua các qui định thông thường từ trước đến nay khi đưa ra quyết định sơ bộ vừa qua.

“Chúng tôi đề nghị DOC phải xem xét một cách kỹ lưỡng các hồ sơ, dữ liệu đầy đủ mà công ty CP Gò Đàng (GODACO) đã cung cấp để làm cơ sở tính toán và đưa ra mức thuế chính xác và hợp lý cho các công ty, không được quyền áp dụng các yếu tố bất lợi có sẵn (AFA) để tính mức thuế cho các công ty như trong kết quả sơ bộ vừa công bố”, đại diện GODACO nhận định.

Hiện, Mỹ là thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất với khoảng 22% thị phần, đồng thời nắm giữ vị trí dẫn đầu về tiêu thụ thuỷ sản xuất khẩu của Việt Nam.

Dù tình hình xuất khẩu được cải thiện so với những tháng đầu năm khi tổng kim ngạch tăng 0,43% so với cùng kỳ (đạt trên 638 triệu USD), nhưng dự báo vẫn khó hồi phục mạnh mẽ trong bối cảnh thuế chống bán phá giá, chương trình thanh tra cá da trơn chính thức được áp dụng và chính quyền mới nhiều khả năng sẽ tăng rào cản kỹ thuật, thuế quan và bảo hộ với mặt hàng thuỷ sản.  

Cụ thể, không chỉ gặp khó khăn về việc tăng thuế chống bán phá giá gấp 3 lần, kể từ đầu tháng 8/2017, các nhà chức trách nước Mỹ còn áp dụng quy định kiểm tra 100% lô hàng cá tra Việt Nam khi xuất khẩu vào thị trường nước này.

Trước đó, theo thông báo từ quyết định của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), căn cứ vào chương trình thanh tra cá da trơn (hay còn gọi cá thuộc bộ Siluriformes) theo đạo luật Farm Bill, tất cả các lô hàng cá tra Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ sẽ bị cơ quan chức năng của Mỹ kiểm tra từng lô một.

Chi phí kiểm hàng, lưu kho sẽ tăng lên khiến nhiều doanh nghiệp tạm ngừng ý định xuất khẩu sang thị trường này.

Được biết, Việt Nam đang có 62 doanh nghiệp được Mỹ cấp phép nhập khẩu cá tra nhưng do chịu thuế chống bán phá giá cao nên chỉ có vài doanh nghiệp có xuất khẩu thực tế.

Trong khi gặp khó khăn ở Mỹ, việc xuất  khẩu cá tra sang Trung Quốc đang tăng liên tục và được dự báo sẽ là thị trường nhập khẩu cá tra chính năm 2017. Tuy vậy, vẫn có không ít ý kiến lo ngại khi xuất khẩu sang thị trường này.

Từng trả lời báo chí, ông Trần Công Minh, một người có thâm niên nuôi cá tra ở quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ cho biết, ông đang thả nuôi trên 10.000 m2 cá tra trong giai đoạn 3-4 con/kg. Mặc dù giá cá đang ở mức cao và vào mạnh thị trường Trung Quốc nhưng ông Minh quyết định không tăng thêm diện tích.

Về việc này, ông Nguyễn Quốc Toàn, phó Cục trưởng Cục chế biến và phát triển thị trường nông sản - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: "Căn cứ vào tình hình thực tế của thị trường Mỹ, chúng ta cũng phải rà soát, bổ sung các quy chuẩn, tiêu chuẩn sao cho ngày càng hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu, tránh phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc".