Vì sao nữ nhân viên tiết lộ báo cáo mật của NSA dễ dàng bị bắt?

Chỉ chưa đầy một giờ đồng hồ sau khi trang The Intercept đăng bài về báo cáo tối mật của NSA, Bộ Tư pháp Mỹ đã thông báo bắt giữ nghi phạm tiết lộ thông tin Reality Leigh Winner.

06:20 07/06/2017

Chuyện lấy thông tin tình báo mật từ một cơ quan chính phủ Mỹ và tiết lộ cho truyền thông là việc cấm kỵ, nên theo lẽ thường người liều lĩnh đó phải chuẩn bị kỹ càng. Thế nhưng Reality Leigh Winner, nhân viên hợp đồng 25 tuổi của Pluribus International Corp (nhà cung cấp dịch vụ kỹ thuật và phân tích cho cộng đồng tình báo, an ninh, quốc phòng và chính phủ liên bang Mỹ) lại dễ dàng bị phát hiện và bắt giữ ngay khi thông tin cô tiết lộ cho trang The Intercept được đăng tải.

Thông báo bắt giữ của Bộ Tư pháp Mỹ không hề nêu tên trang tin The Intercept cũng như cơ quan chính phủ Mỹ bị rò rỉ tài liệu nhưng báo chí Mỹ đã suy đoán đó chính là Cơ quan an ninh quốc gia (NSA). Theo đó, vào ngày 1.6, Cục điều tra liên bang (FBI) được NSA thông báo rằng cơ quan này được The Interceptliên hệ vào ngày 30.5 về bài báo sắp ra lò với nội dung được cho là báo cáo mật của NSA về hoạt động của tình báo quân sự Nga liên quan tới cáo buộc can thiệp cuộc bầu cử Mỹ.

The Intercept còn gửi kèm bản sao tài liệu nhận được từ một nguồn nặc danh để NSA xác thực. Sau đó, NSA xác nhận đó chính là báo cáo tình báo mà cơ quan này ban hành ngày 5.5, được xếp vào hàng tối mật. Thông qua bản sao, NSA nhận thấy đó là tài liệu được in ra và có nếp gấp bằng tay. NSA bắt đầu tiến hành rà soát nội bộ và phát hiện có 6 người đã  tìm kiếm và in báo cáo ngày 5.5 nói trên, trong đó có Winner.

Khi kiểm tra hộp thư điện tử, NSA cũng phát hiện Winner từng trao đổi email với The Intercept từ cuối tháng 3. Thông báo của NSA không nêu rõ còn ai ngoài Winner có liên lạc với The Intercept hay không. Trên thực tế, Winner được chỉ định làm việc tại NSA ở Georgia từ tháng 2.2017 và có đặc quyền tiếp cận thông tin mật, tuy nhiên cơ quan trên cho rằng nội dung trong báo cáo tình báo ngày 5.5 không liên quan đến công việc của cô.

Mặc dù ngày 1.6 FBI mới nhận được thông báo của NSA nhưng manh mối về Winner đã có trước đó cả tuần. Theo ghi nhận của đặc vụ Mỹ, một phóng viên của The Intercept đã liên lạc với nhân viên hợp đồng của cơ quan chính phủ Mỹ từ ngày 24.5, đề nghị người này xem xét tài liệu liên quan đến báo cáo mật mà một người nào đó gửi đến. Phóng viên này còn cung cấp địa chỉ thư gửi đến là ở Augusta, Georgia, cũng chính là nơi Winner sinh sống.

Thông tin này có lẽ đã giúp cơ quan chính phủ Mỹ nhanh chóng tìm ra "người liều lĩnh" là Winner. Cô gái 25 tuổi đã thừa nhận việc in và gửi báo cáo mật cho một trang tin không được phép tiếp cận từ Augusta, đồng thời biết rõ nội dung thông tin tình báo trong báo cáo có thể dùng để gây tổn hại an ninh quốc gia Mỹ và làm lợi cho một nước khác.

Việc phóng viên trên cung cấp manh mối về Winner đã khiến cộng đồng mạng dậy sóng về chuyện bảo vệ nguồn tin. WikiLeaks nhanh chóng treo thưởng 10.000 USD cho ai cung cấp thông tin để khiến phóng viên trên bị đưa ra  trước dư luận và chấm dứt sự nghiệp.