Chính phủ Mỹ nguy cơ vỡ nợ vào tháng 6

Bộ Tài chính Mỹ cảnh báo chính phủ có thể vỡ nợ vào ngày 1/6 nếu quốc hội nước này không thông qua dự luật nâng trần nợ công.

08:22 02/05/2023

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen hôm 1/5 cho biết trong thư gửi quốc hội rằng cơ quan này sẽ khó đáp ứng tất cả nghĩa vụ thanh toán của chính phủ vào ngày đầu tiên của tháng 6 nếu các nghị sĩ không có hành động liên quan đến trần nợ công.

Theo dự báo trước đó, chính phủ Mỹ có thể vỡ nợ vào khoảng ngày 5/6, nhưng bà Yellen cho rằng điều này có thể xảy ra sớm hơn do một số yếu tố biến động trong các khoản thu chi ngân sách liên bang, khiến "không thể dự đoán chính xác thời điểm Bộ Tài chính không có khả năng thanh toán hóa đơn của chính phủ". Bộ trưởng Yellen cũng hối thúc quốc hội hành động nhanh chóng để nâng trần nợ công.

Sau khi Mỹ chạm giới hạn vay 31,4 nghìn tỷ USD vào ngày 19/1, Bộ trưởng Yellen nói với quốc hội rằng Bộ Tài chính sẽ tiếp tục thanh toán nợ, trợ cấp liên bang và thực hiện các khoản chi tiêu khác bằng cách sử dụng các biện pháp quản lý tiền mặt đặc biệt để tránh nguy cơ vỡ nợ.

Cảnh báo mới của Bộ trưởng Tài chính buộc Tổng thống Joe Biden kêu gọi tổ chức cuộc họp với các lãnh đạo hàng đầu của quốc hội vào 9/5, trong đó có Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy, thành viên đảng Cộng hòa.

Ông Biden đã gọi cho ông McCarthy, người đang ở Jerusalem, cũng như lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries, lãnh đạo phe đa số Thượng viện Chuck Schumer và lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell để sắp xếp cuộc họp.

Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát và Thượng viện do kiểm soát đang bất đồng về dự luật nâng trần nợ công, đặc biệt là các điều kiện kèm theo mà phe Cộng hòa muốn chính phủ Mỹ phải thực hiện để tránh tình cảnh vỡ nợ.

Hạ viện Mỹ tuần trước thông qua dự luật tăng 1,5 nghìn tỷ USD trong trần nợ công, nhưng kèm các điều khoản cắt giảm chi tiêu 4,5 nghìn tỷ USD. Dự luật sẽ cắt giảm ngân sách chăm sóc sức khỏe cho người nghèo và các khoản khác, trong đó có ưu đãi thuế đối với năng lượng mặt trời và các nguồn năng lượng xanh.

Tuy nhiên, Thượng viện do đảng Dân chủ kiểm soát đã tuyên bố sẽ không thông qua dự luật này. Nếu lưỡng viện quốc hội không thể đàm phán để thông qua một dự luật chỉnh sửa trước ngày 1/6, chính phủ Mỹ có thể rơi vào tình trạng vỡ nợ chưa từng có khi không thể thanh toán được một số hóa đơn.

Ông Biden tuyên bố không chấp nhận đàm phán điều kiện để tăng trần nợ công, nhưng sẽ thảo luận về việc cắt giảm ngân sách sau khi trần nợ mới được thông qua. Quốc hội Mỹ thường kết hợp việc tăng trần nợ với các biện pháp chi tiêu và ngân sách khác.

Hồi năm 2011, cuộc chiến trần nợ tương tự đã đưa nước Mỹ đến bờ vực vỡ nợ và khiến xếp hạng tín dụng hàng đầu của đất nước bị hạ bậc. Lần này, các cuộc đàm phán được cho là có thể còn khó khăn hơn.

Nhà phân tích ngân sách Shai Akabas tại Trung tâm Chính sách lưỡng đảng cho rằng nguy cơ vỡ nợ trong vòng vài tuần "không phải tình cảnh phù hợp với quốc gia được coi là nền tảng của hệ thống tài chính và chỉ làm tăng thêm sự bất định với nền kinh tế vốn đã trải qua nhiều biến động".

Cuộc chiến trần nợ của Mỹ có thể sẽ tiếp tục trong nhiều năm tới, với các chương trình phúc lợi như an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe chiếm phần lớn nhất trong ngân sách và dự kiến tăng lên đáng kể khi dân số già đi.

Huyền Lê (Theo Reuters)