Cơn ác mộng chính trị đón Tổng thống Biden trở về Mỹ

Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ phải đối mặt với bối cảnh chính trị đầy thách thức sau khi trở về từ chuyến công du thứ hai ở châu Âu.

23:00 04/11/2021

Tổng thống Joe Biden ngày 3/11 đã nhận được lời cảnh tỉnh không mong muốn cho nhiệm kỳ tổng thống mới của mình sau khi trở về Washington, theo CNN.

Chiến thắng của thành viên đảng Cộng hòa Glenn Youngkin trước cựu Thống đốc đảng Dân chủ Terry McAuliffe ở Virginia - nơi Tổng thống Biden chiến thắng với cách biệt 10 điểm vào năm ngoái - cùng cuộc đua sát nút tại bang xanh truyền thống New Jersey cho thấy sự chuyển biến lớn của bối cảnh chính trị nước Mỹ.

Những thất bại trên là hồi chuông báo động đối với đảng Dân chủ, cho thấy khối cử tri đang dần trở nên thất vọng với sự thiếu tiến bộ trong chương trình nghị sự của ông Biden.

"Tôi nghĩ rằng nó (chương trình nghị sự) đáng lẽ phải được thông qua trước Ngày bầu cử", ông Biden nói. "Nhưng tôi không chắc rằng tôi sẽ có thể thay đổi những người rất bảo thủ ở các bang đỏ, trước đây là cử tri ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump”.

Sự thiếu tiến bộ trong chương trình nghị sự

Trong nhiều tháng, ông Biden phải đối mặt với vòng lặp đầy áp lực khi chương trình nghị sự trong nước bị “trật bánh". Chương trình này bao gồm kế hoạch cơ sở hạ tầng trị giá 1.200 tỷ USD và dự luật mở rộng mạng lưới an sinh xã hội 1.750 tỷ USD.

Những ưu tiên đó vẫn chưa hoàn thành và khả năng chính phủ đóng cửa, cùng nguy cơ vỡ nợ quốc gia sẽ xuất hiện vào đầu tháng 12.

Sau nhiều tháng đau đầu về chương trình nghị sự vốn gây chia rẽ trong đảng Dân chủ của Tổng thống Biden, không mất nhiều thời gian để các đồng minh của ông bắt đầu cảm thấy lo ngại.

Một nguồn tin thân cận với Nhà Trắng lập luận rằng kết quả gần đây cho thấy các cử tri đang thất vọng với việc Washington thiếu hành động.

“Các cử tri rõ ràng không hài lòng với việc thiếu hành động và chỉ quan tâm đến những vấn đề tiểu tiết", nguồn tin cho biết. "Các thành viên đảng Dân chủ đồng ý cần có động lực lớn hơn để đi trước, nhanh chóng thông qua các dự luật sẽ thay đổi cuộc chơi kinh tế đối với gia đình trung lưu và đảm bảo mang lại lợi ích cho những người chăm chỉ, không chỉ giới thượng lưu".

Tổng thống Biden và ứng viên Dân chủ Terry McAuliffe. Ảnh: New York Times.

Nhóm cấp tiến hiện chỉ trích đảng Dân chủ không thúc đẩy chương trình nghị sự tham vọng hơn. Một số chiến lược gia thì cho rằng phe Dân chủ chưa giải thích thỏa đáng với cử tri lý do đảng này chưa thể thúc đẩy vấn đề mà khối cử tri trung thành của đảng ưu tiên.

"Nếu các cử tri thất vọng với việc không hành động, rõ ràng (chính quyền Biden) phải đưa ra phản ứng quyết đoán hơn và tìm cách thông qua các dự luật dựa trên chương trình nghị sự dành cho tầng lớp trung lưu đã nhận được 81 triệu phiếu bầu vào năm ngoái", nguồn tin nói thêm.

Vào sáng 4/11, nguồn tin thân với cánh cấp tiến ở Hạ viện đã bác bỏ những lời chỉ trích từ các thành viên Dân chủ phe ôn hòa rằng ông McAuliffe đã thất cử vì chương trình nghị sự của Tổng thống Biden.

Trong khi đó, một số thành viên đảng Dân chủ thân cận với ông Biden than thở rằng những sai lầm của ông McAuliffe, như tuyên bố gây phẫn nộ dư luận khi cho rằng phụ huynh không nên can thiệp vào những gì được dạy ở trường học, mới là nguyên nhân cho sự kết thúc của cuộc đua.

Tuy nhiên, trong những tuần cuối cùng của chiến dịch, ông McAuliffe và các đồng minh liên tục đưa ra cảnh báo rằng việc Tổng thống Biden không thể thông qua chương trình nghị sự đang cản trở cuộc đua của ông.

"Virginia chỉ là bước đầu tiên"

Cuộc đua giành chức thống đốc Virginia được xem như một cuộc trưng cầu dân ý vào năm đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống Biden, mặc dù ông phủ nhận điều này.

"Tôi không tin và tôi không thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy dù tôi làm tốt hay không, hay việc tôi có thông qua được chương trình nghị sự của mình hay không, có tác động đến việc thắng thua", ông Biden nói trong một cuộc họp báo.

Một cố vấn của Tổng thống Biden thừa nhận sự thất bại của ông McAuliffe là một dấu hiệu cảnh báo về nguy cơ của đảng Dân chủ trong bầu cử giữa nhiệm kỳ 2022, nhưng cho rằng không nên đưa ra kết luận chỉ từ một cuộc đua.

"Các thành viên đảng Dân chủ phải lên tiếng và rõ ràng về những vấn đề khác, chứ không chỉ đơn giản là chạy đua đối phó với ông Trump", cố vấn nói.

"Rõ ràng là các cử tri không hài lòng về sự thiếu hành động và điều này thúc đẩy quan điểm rằng các thành viên đảng Dân chủ trong Quốc hội nên hành động nhanh chóng hơn để tìm cách thông qua chương trình nghị sự".

Tổng thống Biden không cho rằng chương trình nghị sự của mình ảnh hưởng đến cuộc đua giành chức thống đốc Virginia. Ảnh: Reuters.

Bất mãn về đại dịch Covid-19 và các vấn đề kinh tế liên quan hiện là vấn đề lớn nhất của đảng Dân chủ.

Thất bại hôm 3/11 có thể dẫn đến những phê bình về chính sách kinh tế trong chương trình nghị sự của ông Biden. Các thành viên Dân chủ phe ôn hòa hơn có thể tham gia cùng Thượng nghị sĩ Joe Manchin, bang Tây Virginia và nêu lên lo ngại về dự luật chi tiêu kinh tế cùng khí hậu khổng lồ của ông Biden.

Tuy nhiên theo CNN, nếu tình trạng đại dịch được cải thiện, kinh tế có thể tăng trưởng trở lại dẫn đến nhiều việc làm hơn và lạm phát được kiểm soát. Điều đó có thể giúp khôi phục lại một chút số phiếu thăm dò ủng hộ ông Biden và cho đảng Dân chủ khoảng trống trong khi tiếp tục công kích những người Cộng hòa.

"Mọi người đang thất vọng và không chắc chắn về rất nhiều thứ, từ Covid-19 đến trường học, việc làm", ông Biden nói và lập luận rằng việc thông qua các mục trong chương trình nghị sự sẽ giúp “điều đó được cải thiện".

Tuy nhiên, "chúng ta phải nói chuyện với (cử tri) và giải thích chúng", ông Biden cho biết.

Trong khi đó, người đứng đầu phe thiểu số tại Hạ viện Kevin McCarthy nhận định: "Các cử tri Virginia đã gửi một thông điệp không thể phủ nhận vượt ra ngoài Khối Thịnh vượng chung của Mỹ để đến mọi ngóc ngách của đất nước”.

“Trong thời điểm lo lắng, người Mỹ tập trung vào vấn đề chất lượng cuộc sống, sự ổn định của gia đình và cộng đồng. Người Mỹ muốn có một sự thay đổi trong lãnh đạo, và Virginia chỉ là bước đầu tiên", bức thư ông McCarthy gửi đến các thành viên đảng Cộng hòa viết.

Đảng Dân chủ kêu gọi hành động

Các đồng minh của ông Biden trong Quốc hội hy vọng rằng đêm bầu cử nghiệt ngã vừa qua sẽ là cú thúc cho đảng Dân chủ để có các hành động giải quyết vấn đề chương trình nghị sự đang bị “tắc nghẽn".

“Người dân muốn thấy hành động. Họ muốn thấy kết quả. Đây là một lời cảnh tỉnh cho chúng ta”, Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ phe ôn hòa Josh Gottheimer, bang New Jersey nói.

Ông Gottheimer kêu gọi đảng của ông "hành động" để thông qua gói lưỡng đảng và chương trình nghị sự kinh tế.

Đồng tình, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Ben Ray Luján ở New Mexico nhấn mạnh rằng việc thiếu hành động đối với chương trình nghị sự có thể khiến cử tri thất vọng. Vì vậy, việc thông qua chương trình nghị sự kinh tế và luật về quyền bầu cử của ông Biden sẽ "cho người dân Mỹ thấy chúng ta là ai và chúng ta đại diện cho ai".

"Đây là những cam kết mà chúng ta đã hứa với cử tri khi họ giao phó đa số ghế cho chúng ta trong Hạ viện, Thượng viện và ủng hộ cuộc bầu cử tổng thống. Vì vậy, chúng ta phải thực hiện cam kết", ông nói.